Sau khi bị loại tủi hổ vào năm 1984, Tây Đức trông chờ vào những kết quả lớn lao khi lần đầu tiên được tổ chức VCK Euro 4 năm sau đó. Franz Beckenbauer là người dẫn dắt ĐT và xây dựng thành một tập thể vững mạnh giúp họ 2 lần liên tiếp vào chơi ở chung kết World Cup. Đội hình dự Euro 1988 thậm chí ngày càng mạnh hơn khi được bổ sung thêm những tài năng trẻ như Jürgen Klinsmann, Jürgen Kohler và Thomas Berthold.

Tây Đức trở thành một trong ứng viên hàng đầu khi ĐKVĐ Pháp sớm bị loại và cùng Italia với những cầu thủ trẻ xuất sắc như Paolo Maldini,  Gianluca Vialli... cạnh tranh quyết liệt cho ngôi đầu bảng 1. Cuối cùng, hiệu số bàn thắng thua tốt hơn giúp chủ nhà được xếp trên Italia.

Hà Lan lần đầu lên đỉnh châu Âu

Bảng 2 có sự góp mặt của ĐT Anh chơi ấn tượng ở vòng loại, song họ khởi đầu vô cùng tệ hại khi để thua CH Ireland của Jack Charton. Hết vòng bảng, cả hai đều dừng cuộc chơi khi Liên Xô và Hà Lan đi tiếp vào bán kết, dù CH Ireland chỉ cần giữ sạch lưới thêm 8 phút nữa ở trận cuối với "Cơn lốc màu da cam" là có thể giúp họ đi tiếp.

Pha dứt điểm đổi hướng của Wim Kieft đã tạo ra sự khác biệt ở cuộc đấu đó, nhưng những ngôi sao thực sự ở đội hình HLV Rinus Michels là bộ ba đang khoác áo AC Milan - Frank Rijkaard, Ruud Gullit và Marco van Basten. Ngồi dự bị ở trận mở màn thua Liên Xô 0-1, sát thủ Van Basten là nguồn cảm hứng của Hà Lan ở lượt sau với cú hattrick ở chiến thắng 3-1 trước Anh.

Liên Xô xuất sắc đánh bại Italia 2-0 ở bán kết với hai pha lập công của Litovchenko và Oleg Protassov. Song bất ngờ xảy đến ở Hamburg khi lần đầu tiên sau 32 năm, Hà Lan vượt qua Đức dù bị dẫn trước sau quả 11m của Lothar Matthäus. Ronald Koeman gỡ hòa cũng từ chấm phạt đền, trước khi Van Basten báo thù thành công thất bại ở trận chung kết World Cup 1974.

Gần 60% dân số Hà Lan xem trận chung kết sau khi phong cách “bóng đá tổng lực” của ĐT nước họ thất bại ở thập niên 1970. Gullit đánh đầu mở tỷ số, trước khi van Basten thực hiện cú bắt volley ở một tư thế cực khó đưa bóng lượn qua đầu của Rinat Dasaev đi vào góc xa. Thủ môn Hans van Breukelen cũng đóng góp với pha cản phá thành công quả 11m, để tránh cho Hà Lan những giây phút hồi hộp ở cuối trận. "Cơn lốc màu da cam" lên ngôi thuyết phục.

Bạn có biết:

- Lần đầu tiên, nhà ĐKVĐ không vượt qua vòng loại khi Pháp chỉ đứng thứ ba ở bảng đấu loại sau Liên Xô và Tây Đức.

- Lần đầu tiên và duy nhất cho đến nay, Hà Lan vô địch Euro.

- Sau một mùa giải bị phá hủy bởi chấn thương, Marco van Basten tưởng như đã không thể dự VCK Euro cho đến khi người bạn Johan Cruyff thuyết phục.

- Thủ môn Peter Shilton trở thành cầu thủ thứ tư có 100 lần cho ĐT Anh khi đụng độ Hà Lan, song trận đó là kỷ niệm buồn khi Tam sư thua 1-3, trong đó van Basten lập một cú hattrick.

- Liên Xô trở thành đội bóng đầu tiên 4 lần vào chơi ở trận chung kết, nhưng để thua 3 lần liên tiếp. Đây là lần cuối cùng Liên Xô dự Euro.

Top ghi bàn

5: Marco van Basten (Hà Lan)

2: Rudi Völler (Tây Đức), Oleh Protasov (Liên Xô)

1: Luigi De Agostini, Alessandro Altobelli (Italia), Emilio Butragueñom, Míchel (Tây Ban Nha), Viktor Pasulko (Liên Xô), Wim Kieft (Hà Lan), Michael Laudrup (Đan Mạch)

Đội hình tiêu biểu

Hans van Breukelen (Hà Lan), Giuseppe Bergomi (Italia), Ronald Koeman (Hà Lan), Frank Rijkaard (Hà Lan), Paolo Maldini (Italia), Giuseppe Giannini (Italia), Lothar Matthäus (Tây Đức), Jan Wouters (Hà Lan), Ruud Gullit (Hà Lan), Gianluca Vialli (Italia), Marco van Basten (Hà Lan)