Vẻ đẹp quyến rũ của Tam Đảo, làn không khí mát lành chẳng thua kém trời Âu đã khiến cho những quan chức, gia đình người Pháp thi nhau lên Tam Đảo “xí phần” xây dựng cho mình những villa làm chốn nghỉ dưỡng cuối tuần.

Có người cho rằng, thời gian Phá đô hộ ở Việt Nam, Tam Đảo có tổng cộng có 123 biệt thự, lại có người cho rằng đến những 143.

Sử sách ghi lại; năm 1906, Phủ Toàn quyền Đông Dương quyết định xây dựng trạm nghỉ mát này. Một hợp đồng xây dựng đường sắt cáp kéo và một khách sạn lớn đã được ký kết giữa Chính quyền thuộc địa và một Công ty tư nhân.

Bên cạnh những căn nhà nghỉ của Công sứ Vĩnh Yên và của Phủ Thống sứ, cho đến tận năm 1912 ở Tam Đảo hầu như chỉ có nhà ở của lính tráng.

Có người còn cho rằng ở lòng chảo này có từng có tròn 100 biệt thự Pháp cổ đã được bố trí xây dựng khéo đến nỗi, nếu đứng ở cửa bất kỳ biệt thự nào cũng có thể nhìn thấy 99 biệt thự còn lại xung quanh. Đó chỉ là một trong những câu chuyện được lan truyền đến mức trở thành… huyền thoại.

Mặc dù vậy, lượng khách du lịch và khách nghỉ mát hàng năm đến đây ngày càng đông và vào năm 1913, một khách sạn đầy đủ tiện nghi với 16 phòng được mở, ngay lập tức khách sạn đó không còn một chỗ trống. Đó chính là Khách sạn - Nhà hàng Thác Bạc (Hotel - Restaurant de la Cascade d’Argent) và là khách sạn đầu tiên và lớn nhất tại Tam Đảo.

Chủ nhân của khách sạn này chính là Công ty các khách sạn Pháp ở Pari (Compagnie Fracaisse hôteliere) thành lập từ năm 1875. Ở Việt Nam, ngoài khách sạn Thác Bạc ở Tam Đảo, Công ty này còn có khách sạn Metropole ở Hà Nội, khách sạn Lớn (Grand Hotel) ở SaPa, khách sạn Ba Thống Chế ở Lạng Sơn.

Vật liệu xây dựng gồm đá khai thác tại chỗ, mái kết cấu bằng gỗ . Nhà nhiều tầng có cầu thang gỗ, sàn dầm gỗ lát ván, hoặc sắt hình liên kết với gạch cuốn. Những viên ngói lợp được gửi theo tàu biển từ cảng Marseille vượt đại dương sang đây để xây nhà. Mỗi ngôi biệt thự mang một cái tên: villa cánh chim nhạn, villa con ve sầu, villa dưới cây thông...

Đến Tam Đảo, lang thang dạo chơi theo các con đường nhựa chạy vòng vèo trong thị trấn bây giờ, thỉnh thoảng du khách vẫn bắt gặp những hình ảnh cũ kỹ‎ rêu phong với những mái vòm nằm ẩn mình dưới tán su su xanh thẫm. Những hình ảnh ấy, khẳng định thêm giá trị nghỉ dưỡng có một không hai ở nơi đây.