"Tôi cho rằng Trung Quốc di chuyển giàn khoan vì sức ép đấu tranh của các lực lượng chấp pháp của Việt Nam trên biển; trên nhiều mặt trận khác họ đều rơi vào thế bị động, cô lập", ông Hà Lê, Cục phó Cục Kiểm ngư trao đổi với báo chí chiều 16/7 sau việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 về khu vực đảo Hải Nam.

Ông Lê cho biết, những ngày trước khi rút khỏi Hoàng Sa, các tàu Trung Quốc đã rất bị động khi đối phó với phương án linh hoạt trong tiếp cận và tiến sâu vào giàn khoan của các lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam. "Lực lượng Việt Nam đã gây sức ép cho phía Trung Quốc", ông Lê nói. 

Theo ông, các tàu kiểm ngư Việt Nam đã sử dụng biện pháp đấu tranh hòa bình. Các tàu Trung Quốc dù hành động hung hãn nhưng trên boong lại treo nhiều băng rôn viết bằng tiếng Việt có nội dung hòa bình, hữu nghị. Khi lực lượng kiểm ngư tiếp cận giàn khoan, tàu Trung Quốc vẫn hung hăng và liên tục thay đổi các phương hướng ngăn chặn, cho thấy họ lúng túng trong việc cản phá tàu Việt Nam.

Bình luận về thông tin Trung Quốc rút giàn khoan sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ khai thác thăm dò, ông Hà Lê cho rằng còn có nguyên nhân khách quan nữa là có cơn bão mạnh Rammasun sắp qua Hoàng Sa và Trung Quốc đã mượn cớ này.

Liên quan việc chuẩn bị đối phó với cơn bão trên, ông Lê cho biết, theo thiết kế các tàu kiểm ngư của Việt Nam chịu được bão cấp 7, 8 trong khi cơn bão Rammasun mạnh cấp 13 khi vào biển Đông. Vì thế Cục Kiểm ngưcó phương án di chuyển các tàu về nơi tránh trú bão để bảo đảm an toàn; đồng thời thực hiện công tác hậu cần, sửa chữa. 

Theo lệnh điều động của Ủy ban Phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn Quốc gia, các tàu cá Việt Nam cũng đã về bờ tránh trú bão. Hiện ngư dân tại khu vực Hoàng Sa đã về các điểm tập kết truyền thống như Lý Sơn (Quảng Ngãi), Quảng Ngãi, Đà Nẵng…

"Khi bão tan, lực lượng kiểm ngư sẽ tiếp tục quay trở lại vùng biển để hỗ trợ ngư dân và đấu tranh thực thi pháp luật nếu cần", ông Lê nói.

Cũng trong chiều 16/7, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vũ Văn Tám nhận định: "Việc Trung Quốc di dời giàn khoan là đương nhiên và đáng nhẽ Trung Quốc nên làm việc này sớm hơn". Ông nhận định đó là kết quả đấu tranh quyết liệt của các lực lượng chấp pháp trên biển, của nhân dân Việt Nam, những người Việt Nam ở nước ngoài và của dư luận quốc tế ủng hộ Việt Nam.

Dù cho rằng việc Trung Quốc dời giàn khoan là tin vui nhưng theo Thứ trưởng, các lực lượng Việt Nam cần tiếp tục cảnh giác và theo dõi động thái của nước này. "Trường hợp Trung Quốc tiếp tục vi phạm chủ quyền trên biển của Việt Nam, các lực lượng sẽ tiếp tục đấu tranh", Thứ trưởng Tám nói.

Sau hơn hai tháng hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, 21h ngày 15/7, Trung Quốc di chuyển giàn khoan về phía đảo Hải Nam theo hướng bắc tây bắc với vận tốc mỗi giờ khoảng 4-5 hải lý, đồng thời bố trí ba lớp bảo vệ quá trình di chuyển. Đến 6h ngày 16/7 phía Trung Quốc còn 9 tàu bảo vệ giàn khoan và tới trưa cùng ngày tất cả các tàu của nước này đã di chuyển hết. Chiều cùng ngày, Trung Quốc đã rời giàn khoan ra khỏi thềm lục địaViệt Nam.

>> Bấm vào đây để xem toàn cảnh căng thẳng của tình hình Biển Đông