Cụm từ “truyền hình thực tế” xuất hiện lần đầu tiên tại Việt Nam qua chương trình Phụ nữ thế kỉ 21 thực hiện vào năm 2006. Vào thời điểm đó, truyền hình thực tế vẫn chỉ đơn giản là những tập phim được quay từ trước và phát sóng định kỳ theo từng tuần. Tuy nhiên, chính những tình tiết gần gũi và khắc họa rõ nét tính cách của các thí sinh mà những chương trình này tạo được sự hứng thú nơi người xem, từ đó cũng nhận được không ít tiếng vang dư luận và truyền thông.

Bước nhảy hoàn vũ mà Thủy Tiên từng tham gia là một trong rất nhiều chương trình thực tế đua nhau "chiếm sóng" truyền hình hiện nay.

Truyền hình thực tế là cứu cánh của các ngôi sao sắp tắt?

Thực tế cho thấy, các nghệ sĩ nhận được rất nhiều lợi ích khi góp mặt trong các chương trình truyền hình thực tế. Vì không chỉ được xuất hiện trước hàng triệu khán giả xem qua màn ảnh nhỏ, họ còn nhận được sự quan tâm rất lớn từ báo chí với tần số xuất hiện dày đặc. Ngoài ra, nhiều người còn trở thành đề tài bình luận “hot” nơi dư luận, từ đó sô diễn, sô event cũng nhiều hơn và cát-xê chắc chắn cũng cao hơn.

Có thể nói, nhờ tham gia truyền hình thực tế, các sao đã sáng thì càng sáng hơn, những ngôi sao gần tắt hoặc đã tắt dường như được "thắp sáng" trở lại và không ít những “kẻ vô danh” lại bỗng dưng trở thành tâm điểm chú ý của công chúng, một bước thành sao.

Sau Tóc hát, Quạt gió của vài năm trước, Đoan Trang gần như không có bất cứ hoạt động âm nhạc nào nổi bật. Cô ca sĩ có cá tính và sở hữu giọng hát không lẫn vào đâur cùng lượng khán giả hâm mộ đáng kể, nhưng vẫn mất nhiều thời gian để "sáng hơn" vì mãi loay hoay tìm ra hướng đi mới. Rồi Đoan Trang nhận lời tham gia Bước nhảy hoàn vũ rồi đến Cặp đôi hoàn hảo và thời điểm đó, tên của cô đã “hot” trở lại . Ngoài ra, tận dụng lợi thế này, Đoan Trang nhanh tay thực hiện album Chỉ có đôi ta cùng Trấn Thành và gây được những sự chú ý nhất định.

Thu Minh cũng là trường hợp tương tự với Đoan Trang. Trước khi trở thành thí sinh và sau đó giành chiến thắng tại cuộc thi Bước nhảy hoàn vũ, tên tuổi của nữ ca sĩ Chuông gió gần như "dậm chân tại chỗ". Thậm chí, cô còn phát hành một album đậm chất nhạc thị trường là Giác quan thứ sáu nhưng vẫn không "hot" hơn. Thế nhưng, chỉ sau khoảng 3 tháng tham gia truyền hình thực tế, cộng với việc tận dụng thời điểm đăng quang cuộc thi nhảy để ra album nhạc dance Body Language, sự nghiệp của cô đã rẽ ra một bước ngoặt mới. Kết quả là chưa bao giờ Thu Minh "hot" như thế và cũng chưa bao giờ mà mức cát-xê của "nữ hoàng khiêu vũ" có lúc được đẩy cao hơn cả "nữ hoàng giải trí" Hồ Ngọc Hà.

Đoan Trang, Thu Minh vụt sáng trở lại sau khi tham gia truyền hình thực tế.

Phương Linh, Ngọc Anh trưởng thành từ cuộc thi đình đám Sao Mai Điểm hẹn, cùng sở hữu giọng hát tinh tế, điêu luyện và thẩm mỹ âm nhạc rất tốt và từng được hy vọng sẽ trở thành những "công chúa Vpop" mới để thay thế Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương... Thế nhưng, họ dần chìm mất và có lẽ công chúng sẽ quên mất cả hai nếu họ không góp mặt và gây được nhiều hiệu ứng ở Cặp đôi hoàn hảo.

Thủy Tiên cũng phải thừa nhận, Bước nhảy hoàn vũ 2011 không chỉ giúp cô "sáng" hơn mà còn bớt bị khán giả... ghét, vì qua truyền hình thực tế, người ta thấy được nữ ca sĩ Muộn màng cũng có nhiều điểm đáng yêu chứ không phải là cô nàng suốt ngày dính liền với scandal lộ hàng, hát nhép và ồn ào tình cảm riêng tư.

Quách Ngọc Ngoan thậm chí còn phải gửi nhiều lời cám ơn đến chương trình Cặp đôi hoàn hảo, khi chỉ qua vài tuần xuất hiện trên sân khấu, từ một diễn viên không mấy ai biết đã trở thành mục tiêu “săn đón” của báo chí. Hiện tại, từ chuyện anh kết hôn, có con hay tin đồn từng làm “trai bao” cũng rất được báo chí và độc giả quan tâm.

Còn những thí sinh bỗng chốc thành sao và đổi đời như Uyên Linh, Văn Mai Hương, Cù Trọng Xoay, Phạm Văn Mách... cũng là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của truyền hình thực tế.

Sao Việt ngày càng "nghiện" lên truyền hình

Ranh giới giữa “đủ” và “dư” rất mỏng manh, một chút sơ xẩy cũng có thể đem đến những hậu quả đáng tiếc. Điều này tưởng chừng như ai cũng biết, vậy mà vẫn còn những ngôi sao không thể kiềm chế bản thân trước cái ranh giới này. Điển hình là Siu Black, Ngọc Anh, Minh Quân và kế hoạch “chiếm” sóng truyền hình của họ. 

Trong thời gian ngắn, Siu Black góp mặt đến 3 chương trình khác nhau.

Siu Black ngồi vào chiếc ghế ban giám khảo của Vietnam Idol trong cả 3 lần được tổ chức. Với phong thái phóng khoáng và nhiệt tình, cùng lối nhận xét rất thỏa đáng, chị Siu dễ dàng chiếm được tình cảm của khán giả và các thí sinh. Thực tế, Vietnam Idol cũng đã làm được cho “họa mi Tây Nguyên” rất nhiều thứ. Trước đó, Siu Black gần như tách khỏi làng giải trí Việt, nhưng nhờ ngồi vào chiếc ghế nóng này, chị lại khiến khán giả phải nhắc về mình với tần số không hề ít ỏi.

Nhận ra được sự ưa ái này, chị Siu liên tục nhận lời tham gia Bước nhảy hoàn vũ (thí sinh), Cặp đôi hoàn hảo (giám khảo), Hợp ca tranh tài (lĩnh xướng). Nếu như trong Bước nhảy hoàn vũ, Siu Black còn ít nhiều khiến khán giả thích thú, thì sau đến hai chương trình còn lại, mà trong đó, một chương trình chị liên tục vấp phải phản ứng về những nhận xét của mình, chưa kể scandal “nói hớ” từng khiến chị phải suốt ngày lên báo phân bua, chương trình kia thì vai trò của chị cũng khá nhạt nhòa khi phải rời cuộc chơi chỉ sau hai vòng thi.

Dĩ nhiên, đến thời điểm này, Siu Black đã không còn giữ được sự hấp dẫn của mình như xưa, thậm chí tên tuổi của chị cũng bị ảnh hưởng ít nhiều. Thế nhưng, sắp tới đây, khán giả lại được "tái ngộ" chị ở một chương trình thực tế mới du nhập vào Việt Nam là Ngôi nhà âm nhạc.

Ngọc Anh ngày càng tấn công quyết liệt vào các chương trình truyền hình.

Xuất hiện ít hơn Siu Black, nhưng Ngọc Anh cũng đang rơi vào thế “khó” khi bị khán giả đánh đồng vào nhóm những nghệ sĩ đang “ế sô”, nên mới nhiệt tình tham gia truyền hình thực tế nhiều đến vậy. Ai cũng biết, cô ca sĩ xinh đẹp của Quảng Ninh bỗng dưng vụt sáng sau khi góp mặt đến tận vòng chung kết của Cặp đôi hoàn hảo. Sau đó chị nhận lời tham gia Hợp ca tranh tài, nhưng cũng chưa đến mức “báo động” bởi chương trình này không quá đề cao vai trò của người nổi tiếng. Nhưng rồi cộng với những lùm xùm xung quanh chuyện bị hủy tin nhắn ở Bài hát yêu thích và cái gật đầu đồng ý của chị trước lời mởi của Ngôi nhà âm nhạc, thật khó để tin được rằng Ngọc Anh đang ngây thơ tham gia cho vui mà thôi. 

Tương tự với hai trường hợp trên là Minh Quân. Từng tỏ thái độ bức xúc trong thời gian tham gia Cặp đôi hoàn hảo, tưởng từng chàng ca sĩ gốc Hà thành này đã biết sợ truyền hình thực tế và quyết định rút lui. Vậy mà đùng một cái, Minh Quân góp mặt vào dàn sao của Bước nhảy hoàn vũ mùa thứ ba. Lý giải về điều này, nam ca sĩ quả quyết trong lần trước, anh phản ứng ban giám khảo chứ không phải với ban tổ chức, và lời mời tham gia này đã được phía sản xuất đưa ra từ lâu, chứ không phải đến sau này mới có.

Nhưng liệu khán giả có quan tâm đến lời giải thích này hay không, hay chỉ biết ngán ngẩm lắc đầu khi liên tục phải thấy anh “tung chiêu” trong thời gian ngắn. 

Không cần lạm dụng truyền hình thực tế vẫn "hot" như thường

Không ai phủ nhận những lợi ích mà nghệ sĩ nhận được khi tham gia các chương trình truyền hình thực tế. Tuy nhiên, nếu sao biết tận dụng những lợi ích này để phát triển sự nghiệp nghệ thuật sẽ giúp cho hình ảnh của mình tốt hơn thay vì dễ dàng bị mờ mắt với những lợi ích trước mắt để biến mình trở thành những nghệ sĩ khiến khán giả phải ngán ngẩm vì suốt ngày "chường mặt" trên truyền hình.

Nói lại về trường hợp của Siu Black, sau khi tham gia hàng loạt những chương trình lớn nhỏ, sắp tới chị sẽ tiếp tục tham gia Ngôi nhà âm nhạc và có thể sẽ là Vietnam Idol mùa thứ tư. Liệu cũng với màu sắc, chị có thể khiến khán giả tiếp tục thích thú hay không, hay sẽ phải vỗ đùi mà nói: “Lại Siu Black!”.

Phương Thanh chia tay Hợp ca tranh tài ngay trong đêm thi đầu tiên là cái rủi, nhưng có khi cũng là cái may cho chị. Thử tưởng tượng nếu cứ tuần nào cũng thấy Phương Thanh trên Hợp ca tranh tài vào tối thứ sáu, rồi Bước nhảy hoàn vũ vào chủ nhật, thì sẽ bội thực đến mức nào. 

Mỹ Tâm không cần lên truyền hình nhiều vẫn hot và đắt sô như thường.

Tuy nhiên, không phải nghệ sĩ nào cũng thích "chường" mặt liên tục trên truyền hình. Mỹ Tâm sau lần duy nhất đảm nhận vai trò giám khảo của Sao Mai Điểm hẹn 2010 đã không nhận lời góp mặt ở bất kỳ sân chơi ồn ào nào khác. Tuy nhiên, cô vẫn là một trong những nghệ sĩ được khán giả yêu thích nhất hiện nay và sô diễn cũng nhiều không kém cạnh ai. Khi được hỏi về lý do không góp mặt ở các chương trình thực tế thú vị này, "họa mi tóc nâu" chỉ khéo léo trả lời, cô chỉ muốn mình là một khán giả như bao nhiêu người khác.

Ngoài ra, từ Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồ Quỳnh Hương đến các sao trẻ như Hà Anh Tuấn, Uyên Linh... cũng không chọn cách lên truyền hình thực tế để làm nóng tên tuổi mà chỉ tập trung cho những dự án nghệ thuật của mình.