Các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E và K có đặc điểm là dễ tích lũy trong hệ thần kinh và thời gian lưu trữ lâu, cung cấp hỗ trợ dinh dưỡng lâu dài cho cơ thể con người. Tuy nhiên, đặc tính này cũng có nghĩa là nếu tiêu thụ quá mức, chúng có thể tồn tại trong cơ thể, gây ra những nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe.

Ngược lại, các vitamin tan trong nước như vitamin B1, B2, B6, B12 dễ đào thải qua nước tiểu nên thời gian lưu trữ trong cơ thể ngắn, chỉ khoảng 2 đến 3 ngày. Đặc tính này khiến nhu cầu bổ sung vitamin tan trong nước thường xuyên hơn nhưng cũng làm giảm nguy cơ quá liều ở một mức độ nhất định.

Tầm quan trọng của vitamin trong việc duy trì sức khỏe con người là hiển nhiên, chúng tham gia vào hoạt động của các chức năng sinh lý khác nhau của cơ thể con người, từ chuyển hóa tế bào đến duy trì hệ thống miễn dịch, tất cả đều không thể tách rời khỏi sự tham gia của vitamin. Tuy nhiên, như người ta vẫn nói “việc gì cũng phải đến cực điểm”, việc bổ sung vitamin cũng cần tuân theo nguyên tắc điều độ.

1. Người bình thường có nên bổ sung thêm vitamin?

Khi nhịp sống hiện đại ngày càng tăng tốc, con người ngày càng chú ý hơn đến sức khỏe thể chất và mong muốn ngăn ngừa hoặc điều trị các bệnh mãn tính bằng nhiều phương tiện khác nhau.

Trong số đó, việc bổ sung nhiều chất dinh dưỡng khác nhau như vitamin và khoáng chất đã trở thành lựa chọn được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc bổ sung dưỡng chất không hề thần kỳ như mọi người nghĩ.

Chất dinh dưỡng thực sự là những yếu tố không thể thiếu để duy trì các phản ứng sinh lý và sinh hóa bình thường của cơ thể con người, nhưng việc bổ sung quá mức có thể mang lại gánh nặng không cần thiết cho cơ thể.

Giáo sư về dinh dưỡng và vệ sinh thực phẩm tại Đại học Y Cáp Nhĩ Tân, nhắc nhở chúng ta rằng nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người là riêng biệt và mức độ bổ sung cũng sẽ khác nhau tùy theo từng người.

Đối với những người có thể duy trì chế độ ăn uống cân bằng hàng ngày, thực tế không cần phải bổ sung một lượng lớn chất dinh dưỡng. Chỉ cần bạn tuân thủ các hướng dẫn về chế độ ăn uống, đảm bảo không kén chọn thức ăn và kiểm soát tổng lượng calo, cơ thể bạn nhìn chung sẽ không bị thiếu các vitamin cần thiết.

Đối với những người trên 60 tuổi, họ có thể dễ bị thiếu hụt vitamin hơn do suy giảm chức năng thể chất và hạn chế lựa chọn thực phẩm.

Trong trường hợp này, việc bổ sung vitamin thích hợp có thể được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Nhưng cũng cần lưu ý rằng ngay cả khi đang bổ sung, bạn cũng nên tránh dùng liều lượng quá cao và phải khám sức khỏe định kỳ để đảm bảo sức khỏe cho cơ thể.

2. Vitamin cũng có thể gây hại cho gan?

Nhu cầu vitamin của cơ thể con người đều có giới hạn nghiêm ngặt, quá nhiều hay quá ít đều có thể tiềm ẩn những mối nguy hiểm cho sức khỏe. Trong cuộc sống, không khó để nhận thấy nhiều người bổ sung vitamin theo cảm tính.

Ví dụ như có người cảm thấy gần đây hơi mệt mỏi nên tự cho rằng mình không đủ vitamin nên mù quáng bổ sung. Nhưng trên thực tế, cách làm này không hề khoa học.

Vì thể chất mệt mỏi có thể do nhiều nguyên nhân chứ chưa hẳn là do thiếu vitamin. Việc bổ sung vitamin dựa trên cảm nhận cá nhân mà không có sự kiểm tra chuyên môn có thể gây gánh nặng không cần thiết cho cơ thể.

Ngoài ra, cũng có quan điểm cho rằng vitamin có lợi cho cơ thể con người, bổ sung thêm cũng không có hại gì. Tuy nhiên quan niệm này cũng sai lầm.

Vì việc hấp thụ bất kỳ chất nào cũng cần phải nằm trong phạm vi thích hợp nên quá nhiều hay quá ít đều có thể gây hại cho cơ thể. Việc bổ sung vitamin một cách mù quáng, đặc biệt là với lượng lớn, có thể gây gánh nặng cho gan và thậm chí gây tổn thương gan.

Vì vậy, chúng ta nên duy trì thái độ hợp lý và khoa học khi xử lý lượng vitamin. Khi cảm thấy cơ thể có thể bị thiếu vitamin, trước tiên bạn nên đến bệnh viện để khám chuyên khoa để xác định xem mình có thực sự thiếu vitamin hay không, sau đó bổ sung theo lời khuyên của bác sĩ.

3. Bác sĩ nhắc nhở: Không nên uống 4 loại vitamin này lâu dài

Vitamin A

Vitamin A là một yếu tố quan trọng để duy trì thị lực và sức khỏe làn da. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều có thể gây ngộ độc cấp tính, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Nếu dùng quá liều trong thời gian dài sẽ dễ gây ra các vấn đề sức khỏe mãn tính như đau xương khớp, chán ăn, táo bón và sụt cân.

Vitamin B

Vitamin B tham gia vào nhiều phản ứng sinh lý của cơ thể con người, nhưng uống quá nhiều cũng có thể gây rắc rối. Lượng B1 và ​​​​B2 quá mức có thể gây ra các phản ứng bất thường trong hệ thần kinh, chẳng hạn như tê, ngứa ran và căng thẳng.

Dùng quá nhiều B6 trong thời gian dài có thể gây viêm dây thần kinh ngoại biên và ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh. B12 quá mức có thể cản trở quá trình chuyển hóa kali và bài tiết axit uric của cơ thể, gây hạ kali máu và tăng axit uric máu.

Vitamin E

Uống quá nhiều vitamin E có thể dẫn đến tăng xu hướng chảy máu. Vitamin E có tác dụng chống đông máu, dùng quá nhiều trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng đông máu và tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt là khi phẫu thuật hoặc chấn thương.

Lượng vitamin E quá mức cũng có thể khiến hệ thống miễn dịch bị suy yếu. Mặc dù một lượng vitamin E thích hợp có thể tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch, nhưng việc hấp thụ quá nhiều có thể ức chế chức năng bình thường của hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm virus và vi khuẩn hơn.

Ngoài ra, uống quá nhiều vitamin E cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung quá nhiều vitamin E trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, chẳng hạn như xơ vữa động mạch và huyết khối.

Đồng thời, dùng quá nhiều vitamin E cũng có thể gây tổn thương gan. Gan là cơ quan trao đổi chất chính của vitamin E. Uống quá nhiều vitamin E trong thời gian dài có thể làm tăng gánh nặng cho gan và dẫn đến tổn thương chức năng gan.

Vitamin C

Quá nhiều vitamin C có thể gây khó chịu về tiêu hóa. Một lượng lớn vitamin C vào cơ thể sẽ gây kích ứng niêm mạc dạ dày và gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn của chúng ta mà còn có thể dẫn đến suy dinh dưỡng.

Quá nhiều vitamin C cũng có thể làm tăng gánh nặng cho hệ tiết niệu. Vitamin C sau quá trình trao đổi chất trong cơ thể tạo ra axit oxalic, quá nhiều axit oxalic có thể hình thành tinh thể oxalat, từ đó làm tăng nguy cơ mắc sỏi thận. Điều này không chỉ tiềm ẩn mối đe dọa đối với sức khỏe thể chất mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chúng ta.

Quá nhiều vitamin C cũng có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác trong cơ thể chúng ta. Vitamin C có tính khử mạnh và có thể tương tác với nhiều chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự hấp thụ và sử dụng chúng. Ví dụ, quá nhiều vitamin C có thể làm giảm hấp thu sắt, dẫn đến thiếu máu và các vấn đề khác.