Thế nhưng, mặc dù đã có quyết định của Ủy ban Thẩm phán TANDTC, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vẫn phớt lờ, vẫn ra những quyết định hành chính trái pháp luật để “giải quyết lại” vụ việc khiến việc vi phạm pháp luật ngày một lún sâu, kéo dài.

Vụ việc đã giải quyết có hiệu lực pháp luật

Ông Nguyễn Văn Điền canh tác và sử dụng diện tích 12.012m2 đất (thuộc lô đất số 43, tờ thứ 18) tại đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường 3, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT). Năm 1967, ông Điền cho gia đình bà Lê Thị Cường mượn diện tích đất này để canh tác, trồng cây ngắn ngày. Năm 1976, ông Điền đòi lại diện tích đất này thì gia đình bà Cường trả lại 7.492m2; còn 4.520m2 bà Cường hứa khi nào thu hoạch hoa lợi xong sẽ trả. Khi ông Nguyễn Văn Điền chết thì để lại diện tích đất này cho con là bà Nguyễn Thị Vịnh kế thừa sử dụng canh tác.

Ngày 2/9/1992, gia đình họ tộc bà Nguyễn Thị Vịnh lập tờ thỏa thuận chuyển nhượng hoa lợi và quyền sử dụng diện tích 12.012m2 đất nêu trên cho ông Lê Ân, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Vũng Tàu (VCSB); hợp đồng có công chứng tại Phòng Công chứng nhà nước số 1 tỉnh BR-VT. Bà Vịnh đã giao cho ông Lê Ân 7.492m2 đất, còn lại 4.520m2 bà Vịnh sẽ giao cho ông Ân sau khi bà Cường trả lại đất cho bà Vịnh. Thế nhưng, bà Cường đã chiếm đoạt luôn 4.520m2 đất, không thực hiện trả lại đất cho bà Vịnh. Từ đó, xảy ra tranh chấp quyền sử dụng đất giữa bà Vịnh và bà Cường.

Ngày 18/2/1993, UBND TP Vũng Tàu ban hành Quyết định số 59, giải quyết: bà Cường có trách nhiệm giao trả 4.520m2 đất cho bà Nguyễn Thị Vịnh sử dụng trong thời hạn cuối cùng là ngày 28/2/1993. Không đồng ý với quyết định này, bà Cường khiếu nại lên Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT. Ngày 17/1/1994, UBND tỉnh BR-VT ban hành Quyết định số 71/QĐ.UBT, giải quyết: chấp nhận việc thỏa thuận phân chia lô đất đang tranh chấp theo tỷ lệ 3/7; bà Lê Thị Cường được quyền sử dụng 3 phần (1.350m2); bà Nguyễn Thị Vịnh được quyền sử dụng 7 phần (3.150m2). Không đồng ý với quyết định số 71, bà Vịnh lại khiếu nại. Công văn số 340 ngày 16/3/1995 của UBND tỉnh BR-VT đã trả lời bà Vịnh với nội dung: Quyết định nói trên là đúng đắn, hợp tình, hợp lý. Đây là kết luận cuối cùng của UBND tỉnh về vấn đề này.

Ngày 10/5/1998, bà Nguyễn Thị Vịnh khởi kiện Quyết định số 71/QĐ.UBT ngày 17/1/1994 của UBND tỉnh BR-VT ra TAND tỉnh BR-VT. Bản án hành chính sơ thẩm số 01 ngày 28/1/1999 của TAND tỉnh BR-VT đã quyết định: Hủy Quyết định số 71/QĐ.UBT ngày 17/1/1994 của UBND tỉnh BR-VT. Sau đó, UBND tỉnh BR-VT và bà Lê Thị Cường có đơn kháng cáo. Bản án hành chính phúc thẩm số 06 ngày 2/8/1999 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại TP Hồ Chí Minh đã bác yêu cầu kháng cáo và giữ nguyên bản án sơ thẩm. Bà Cường có đơn khiếu nại và ngày 26/1/2000,

Chánh án TANDTC đã có kháng nghị số 01 đối với bản án phúc thẩm nêu trên. Ngày 28/3/2000, Ủy ban Thẩm phán TANDTC đã có Quyết định số 04/UBTP-HC phán quyết: “Hủy toàn bộ bản án hình chính phúc thẩm số 06 ngày 2/8/1999 của Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TP Hồ Chí Minh, bản án hành chính sơ thẩm số 01/HC-ST ngày 28/1/1999 và đình chỉ giải quyết vụ án hành chính”. Quyết định số 04 của Ủy ban Thẩm phán cũng nói rõ: “Quyết định số 71/QĐ.UBT ngày 17/1/1994 của UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu là quyết định của cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại tiếp theo và là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng có hiệu lực thi hành”.

UBND tỉnh “phủ quyết” quyết định của Ủy ban Thẩm phán TANDTC

Sau khi có Quyết định số 04 (nêu trên), ngày 10/7/2000 UBND tỉnh BR-VT có Công văn số 2280 gửi Giám đốc Sở Địa chính và Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu yêu cầu thực hiện theo bản án, tổ chức thực hiện Quyết định số 71 ngày 17/1/1994 của UBND tỉnh để giải quyết dứt điểm vụ việc.

Thế nhưng, bất ngờ ngày 21/5/2004, UBND tỉnh BR-VT có Quyết định số 2581, nói rõ: “Thu hồi, hủy bỏ, thay thế quyết định số 71/QĐ.UBT ngày 17/1/1994 của UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu về việc giải quyết tranh chấp đất giữa bà Lê Thị Cường và bà Nguyễn Thị Vịnh; công nhận cho hộ bà Lê Thị Cường được tiếp tục sử dụng lô đất có diện tích 4.420m2”. Đây là một quyết định vi phạm pháp luật vì nó đã phủ quyết Quyết định số 04 ngày 28/3/2000 của Ủy ban Thẩm phán TANDTC.

Mặt khác, Bản án hình sự phúc thẩm số 1366/PT.HS ngày 5, 6/8/2003 của Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TP Hồ Chí Minh (ông Lê Ân, nguyên Giám đốc Ngân hàng VCSB là bị cáo) đã tuyên xử: Ghi nhận sự tự nguyện của bị cáo Lê Ân dùng tài sản của mình là 1,2 ha đất tại đường Nam Kỳ Khởi nghĩa, P.3, TP Vũng Tàu để bồi thường thiệt hại cho Ngân hàng VCSB. Vì vậy, UBND tỉnh BR-VT không thể “kháng chỉ” bản án hình sự phúc thẩm đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Hậu quả pháp lý của Quyết định số 2581 ngày 21/5/2004 của UBND tỉnh BR-VT gây ra thật nặng nề. Bà Lê Thị Cường đã chuyển nhượng lô đất 4.520m2 cho Công ty Kim Minh và công ty này đã tiến hành các hoạt động xây dựng trên lô đất. Phát hiện sự việc này, ngày 30/12/2004, Phòng Thi hành án đã có văn bản đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tạm thời không chứng nhận các hành vi giao dịch dân sự có liên quan đến các tài sản, trong đó có 1,2 ha đất tại đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, P.3, TP Vũng Tàu.

Ngày 25/11/2009, Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) có Công văn số 2377 yêu cầu Thi hành án dân sự tỉnh BR-VT báo cáo, xin ý kiến Ban chỉ đạo Thi hành án tỉnh BR-VT để thống nhất biện pháp xử lý 12.000m2 đất ông Lê Ân đề nghị phát mãi để bảo bảo thi hành án. Tiếp đó, ngày 4/3/2011, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 889 gửi UBND tỉnh BR-VT, khẳng định: “Quyết định số 71/QĐ.UBT của UBND tỉnh BR-VT là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng, có hiệu lực thi hành”, “Vì vậy, việc UBND tỉnh BR-VT thu hồi Quyết định số 71/QĐ.UBT ngày 17/1/1994, ban hành Quyết định số 2581/QĐ-UB ngày 21/5/2004 công nhận cho bà Lê Thị Cường được tiếp tục sử dụng toàn bộ 4.520m2 đất là không phù hợp với nội dung Quyết định 04/UBTP-HC ngày 28/3/2000 của Ủy ban Thẩm phán TANDTC, đồng thời cũng không phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành”.

Để kết thúc bài viết, chúng tôi xin nêu ý kiến của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính tại Công văn số 889 ngày 4/3/2011: “Bộ Tư pháp và Bộ Tài chính thống nhất đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu xem xét lại tính hợp pháp, tính có căn cứ của Quyết định số 2581/QĐ-UB ngày 21/5/2004 của UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu và giải quyết khiếu nại của ông Lê Ân theo quy định của pháp luật”.