Ông Poling, đồng chủ trì phiên thảo luận, nói với Pv trước khi bắt đầu: “Việc Trung Quốc cho đang triển khai thêm 4 giàn khoan dầu xuống biển Đông không nên làm phân tán tập trung vào giàn khoan Hải Dương-981 vì mọi vấn đề chính đều xuất phát từ giàn khoan này. Hơn nữa, 4 giàn khoan này không xâm phạm chủ quyền các nước khác và chúng cũng không có công suất khai thác dầu như Hải Dương-981”.

Tuy vậy, ông Poling cho rằng cho tới bây giờ chỉ có thể biết được vị trí hiện tại của 4 giàn khoan trên. Trong tương lai, “thật không may là đành phải chờ xem Trung Quốc làm gì tiếp với chúng”, ông Poling nói.

Ngày 20/6, Reuters đưa tin Trung Quốc đang triển khai 4 giàn khoan dầu xuống biển Đông, gần 2 tháng sau khi nước này đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng biển Việt Nam.

Theo đó, giàn khoan Nam Hải 9 đến vị trí thăm dò tại vùng biển đảo Nam Du Lâm trong thềm lục địa của Trung Quốc vào ngày 20.6. Hai giàn khoan Nam Hải 2 và Nam Hải 5 sẽ được đưa đến vùng biển nằm giữa phía nam Trung Quốc và quần đảo Đông Sa, còn giàn khoan Nam Hải 4 sẽ nằm gần bờ biển Trung Quốc.

Các chuyên gia cũng đồng ý là những động thái hạ đặt giàn khoan như thế đã được Trung Quốc tính toán kỹ lưỡng nhằm phục vụ cho các động cơ chính trị chứ không phải kinh tế.

Tiến sĩ Euan Graham (ĐH Công nghệ Nanyang, Singapore) nói với Thanh Niên Online: “Vị trí của giàn khoan Nam Hải 9 gần đảo Hải Nam cho thấy Bắc Kinh muốn tận dụng vị trí và cơ sở hạ tầng để từ đó Tổng công ty dầu khí hải dương Trung Quốc (CNOOC) có thể hỗ trợ hậu cần và bảo vệ giàn khoan. Đây có thể là lý do vì sao bất chấp những nỗ lực hàn gắn và kêu gọi hợp tác trong những năm qua, Việt Nam luôn bị Trung Quốc nhắm đến cho những động thái như thế này. Bắc Kinh đang ngày càng có những động thái khó lường”.

Trong cuộc họp báo ngày 20/6 của Bộ Ngoại giao Mỹ, người phát ngôn Jen Psaki cũng khẳng định nước này sẽ “theo dõi chặt chẽ” đường đi nước bước của các giàn khoan và nếu chúng đi vào vùng biển tranh chấp đồng thời có những “hành động hung hăng” xảy ra, khi đó Mỹ sẽ tiếp tục lên tiếng.

Vị trí của giàn khoan Nam Hải 9 gần đảo Hải Nam cho thấy Bắc Kinh muốn tận dụng vị trí và cơ sở hạ tầng để từ đó Tổng công ty dầu khí hải dương Trung Quốc (CNOOC) có thể hỗ trợ hậu cần và bảo vệ giàn khoan. Đây có thể là lý do vì sao bất chấp những nỗ lực hàn gắn và kêu gọi hợp tác trong những năm qua, Việt Nam luôn bị Trung Quốc nhắm đến cho những động thái như thế này. Bắc Kinh đang ngày càng có những động thái khó lường

(Tiến sĩ Euan Graham (ĐH Công nghệ Nanyang, Singapore)

>> BẤM ĐÂY ĐỂ XEM TOÀN BỘ DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH CĂNG THẲNG TRÊN BIỂN ĐÔNG