Theo UBND TP. HCM, hiện nay thành phố còn tồn tại nhiều căn nhà ở trên và ven sông, kênh, rạch; phần lớn tập trung tại các lưu vực chịu áp lực thoát nước lớn.Tình trạng này dẫn đến nguy cơ mất an toàn về phòng cháy, cứu nạn, cứu hộ, sạt lở, cản trở dòng chảy, gia tăng ngập úng; gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và chất lượng sống của người dân; tạo áp lực lớn cho hệ thống thoát nước.

Cụ thể, hiện thành phố còn khoảng 39.600 căn nhà trên và ven sông, kênh, rạch chưa được giải quyết, phân bố trên 398 dự án, tuyến sông, kênh, rạch trải rộng trên 16 phường, xã.

Tại Thông báo kết luận 235-TB/VPTW ngày 24-6-2025, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu TP. HCM phải đầu tư mạnh mẽ, đẩy nhanh tiến độ xóa nhà tạm trên và ven kênh rạch. Mục tiêu Đại hội Đảng bộ TP. HCM nhiệm kỳ 2025 – 2030 đặt ra đến cuối năm 2030 phải hoàn thành di dời 20.000 căn, tương ứng 50% số nhà ven kênh rạch toàn Thành phố.

TP. HCM còn khoảng 39.600 căn nhà trên và ven sông, kênh, rạch chưa được giải quyết

Hiện TP. HCM đã phê duyệt hai Đề án lớn liên quan chỉnh trang khu vực ven sông, ven kênh, bao gồm cả Đề án riêng cho khu vực quận 8 (cũ) với các phường Chánh Hưng, Bình Đông và Phú Định. Các đề án tập trung vào nạo vét, khơi thông dòng chảy, chống sạt lở, xây dựng hệ thống kè, đường ven kênh, chỉnh trang đô thị, cải thiện môi trường nước và không khí, đồng thời phát triển công viên và không gian công cộng. Tổng nhu cầu vốn cho hai Đề án lên đến 105.000 tỷ đồng.

Trong bối cảnh Thành phố đang ưu tiên nhiều nhiệm vụ trọng tâm như tăng trưởng kinh tế hai con số, hoàn thiện hạ tầng giao thông chiến lược, phát triển metro và triển khai các dự án liên vùng, ngân sách địa phương gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Vì vậy, UBND TP. HCM đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét hỗ trợ 10.000 tỷ đồng từ nguồn vốn biến đổi khí hậu và xử lý ô nhiễm môi trường nhằm giúp Thành phố sớm triển khai các mục tiêu chỉnh trang đô thị, bảo vệ môi trường và thực hiện chỉ đạo của trung ương.

UBND TP. HCM bày tỏ mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường quan tâm, xem xét và sớm có quyết định hỗ trợ để Đề án được triển khai hiệu quả trong giai đoạn 2025 - 2030.