Mục đích thu phí để làm gì?

Tôi cho rằng nên xác định hai mục đích chính là đầu tư sửa chữa và làm đường mới, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân.

Nếu thu phí theo đầu xe thì chắc chắn là không công bằng và không có tác dụng hạn chế xe lưu thông, vì tâm lý người dân thì đằng nào tiền phí đã nộp rồi nên xe không chạy cũng uổng. Nếu thu theo số km trên đồng hồ thì vừa công bằng vừa có tác dụng trực tiếp khuyến khích giảm xe lưu thông, vì giảm km nào là giảm tiền km ấy.

Vậy, làm thế nào để thu phí có hiệu quả và công bằng?

Mức thu:

Đối với ô tô loại có mức thu thấp nhất nên khoảng từ 50đ đến 100đ/km (tương đương 90.000 đồng đến 180.000 đồng/tháng). Xe máy từ 50.000 đồng đến 80.000 đồng/năm. Nếu thu qua xăng dầu thì tương đương 1000 đồng/lít.

Đối với ôtô cần phân biệt xe kinh doanh vận tải với xe không kinh doanh vận tải; Mức phí các loại xe từ 12 chỗ trở xuống và xe tải dưới 2 tấn không nên xếp vào một loại. Xe 4 chỗ và xe từ 7 chỗ trở lên phải có mức phí khác nhau (ở Hàn Quốc tất cả các loại xe kinh doanh vận tải đều phải gắn biển số màu vàng và phải chịu mức phí cao hơn nhiều lần so với xe cùng loại).

Cách thu:

Cách thứ nhất: Nên thực hiện song song 2 hình thức thu phí (thu khoán trọn gói qua đầu phương tiện và thu qua đồng hồ km). Cần cho chủ phương tiện được lựa chọn giữa thu theo đầu phương tiện hoặc thu theo đồng hồ km khi đến kỳ đăng kiểm.

Nếu ôtô nào đồng hồ km không chuẩn hoặc có dấu hiệu chỉnh sửa thì áp giá thu theo tháng. Riêng xe mô tô thì nên thu một lần, giống như mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Với mức tiền từ 50.000 đồng đến 80.000 đồng không ảnh hưởng đến công bằng xã hội.

Ảnh minh họa

Cách thứ 2: Xe sử dụng nhiên liệu xăng thì thu qua giá xăng, xe chạy dầu diezel thu qua đầu phương tiện. Cách này công bằng hơn đối với những hoạt động sử dụng dầu diezel nhưng không phải là lưu thông trên đường bộ.

Quyền lợi của người dân cần được xem xét như thế nào?

Việc Bộ GTVT so sánh mức thu với các nước khác là có cơ sở nhưng tại sao người dân chưa đồng thuận? Vì Bộ GTVT quên đi mức thu nhập của dân ta bằng bao nhiêu phần trăm các nước? Giá trị đường bộ của chúng ta bằng bao nhiêu phần trăm đường bộ các nước? Giá tiền mua xe ô tô mà người dân phải trả cao gấp bao nhiêu phần trăm các nước?

Từ trước đến nay các ngành điện, nước đều thu tiền qua đồng hồ một cách bình thường, vậy tại sao Bộ GTVT lại không thu tiền phí bảo trì đường bộ qua đồng hồ km, hoặc qua giá xăng được?

Bộ GTVT không thể nhắm mắt bịt tai trước sự công bằng xã hội, không thể tư duy và hành xử theo kiểu “vì cái chung nên phải hy sinh quyền lợi một bộ phận” và “những người có xe nhưng ít sử dụng phải thông cảm”.

Người dân Việt Nam vốn yêu nước và sẵn sàng góp sức xây dựng xã hội nhưng cũng luôn biết đòi hỏi công bằng dân chủ và minh bạch. Nếu Bộ GTVT chưa thể hiện được công bằng, dân chủ và minh bạch thì người dân sẽ không ủng hộ.

Phí bảo trì đường bộ và phí lưu hành phương tiện cá nhân cần gộp làm một.

Sự thật hiện tại là phí chồng phí, thuế chồng thuế. Dù thay đổi tên gọi các các loại phí, thuế hay quỹ như thế nào thì cũng là tiền của dân, cũng là vấn đề đường sá và đi lại mà thôi. Nếu gộp lại thì một lần thu đạt được nhiều mục đích. Càng đẻ ra nhiều loại thuế phí thì càng cồng kềnh thất thoát tốn kém hơn.

Thu phí cần theo lộ trình hợp lí và khoa học. Trước mắt có thể thu phí các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, sau đó mới đến các loại phương tiện khác. Đến lúc tình hình kinh tế xã hội khá hơn và người dân đã có được ý thức nộp thuế, phí thì có thể tăng dần mức thu để đáp ứng các mục đích của thuế và phí.

Trên đây là lời thỉnh cầu không chỉ của riêng tôi, mà là mong muốn và sự quan tâm của hàng triệu người. Tôi tha thiết kính mong những người có trách nhiệm cần sáng suốt, lắng nghe để xây dựng được phương án tối ưu nhất, đảm bảo ích nước lợi nhà, hợp với ý Đảng lòng dân.