Lấy dòng sông làm bạn đời

Những ngày cuối năm tiết trời ở miền biên cương xứ Nghệ càng trở nên buốt giá. Ngược quốc lộ 7, vượt qua hơn 150km bằng chiếc xe máy cà tàng, tối đến thăm Trạm Thủy văn huyện Con Cuông ( Nghệ An) – nơi chị Phạm Thị Hòa là Trạm trưởng. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất cằn sỏi đá ở huyện Thanh Chương. Năm 1984, sau khi được đào tạo nghiệp vụ, chị về nhận công tác tại Trạm Thủy văn huyện Con Cuông. Chị bảo: “Đây làm nghề này và chỉ biết lấy dòng sông Lam làm niềm vui, làm bạn và hạnh phúc là đếm những hạt mưa, dòng nước sông cho vui cuộc đời, cho thỏa chí tâm can”.

Đã 30 năm làm công tác Thủy văn chị không hiểu vì sao mình lại làm những điều như vậy. Cứ đều đặn mỗi ngày 8 lần ra đo nước đếm mưa, đo gió. Cứ 3 tiếng đồng hồ lại chạy ra một lần , mùa đông hay mùa hè. Đặc biệt là những lúc nước dâng cao thì cứ 1 tiếng đồng hồ lại phải ra đo nước và  báo về Trung tâm để  Trung tâm tập hợp số liệu và dự báo thời tiết, dự báo lũ trên dòng sông Lam. Chị kể những ngày mới lên đây hoang sơ lắm. Mấy chị em chỉ có một căn nhà nho nhỏ. Không điện đài đêm đêm ra ngoài cầm cái đèn dầu trong tay nhưng bên mình phải mang theo củ tỏi để xua đuổi tà ma và kẹp thêm con dao đề phòng người xấu. Nhiều hôm đi ra đo nước đường trơn trượt, trượt chân ngã suýt mất mạng.

Trong 30 năm gắn bó với dòng sông Lam chị trải qua biết bao cay đắng và mất mát, niềm vui thì ít mà nỗi buồn thì nhiều. Khi tôi hỏi chị về gia đình. Chị tự hào kể về 2 đứa con của mình. Một đứa giờ đang làm việc tại rừng phòng hộ và một là sĩ quan Hải quân. Tôi hỏi chị về người chồng, chị chợt lặng người và rơi nước mắt: “Chúng tôi chia tay lâu rồi. Chồng tôi vì không chấp nhận tôi làm cái nghề này nên…”. Nói đoạn chị im lặng, nước mắt chị lại lăn dài trên đôi má sạm đen của sương gió miền sơn cước.

“Cuộc sống cứ âm thâm trôi đi vậy chú ạ. Có hôm lũ về to quá trôi hết cả cọc tiêu, lúc đó là năm 1988 tôi mới sinh xong 2 tháng, nhưng vì công việc tôi đã phải đóng tạm từng cọc để lường theo mực nước và nhanh chóng báo về trung tâm để không mất liên lạc và báo cáo lên trên để kịp thời thông báo. Công việc khó khăn là vậy nhưng lại thiếu thốn trăm bề, đến người chồng cũng không hiểu thì xã hội mấy ai hiểu?”.

Nghề thủy văn muôn bề khó nhọc

Và những cái tết với dòng sông

Với chị Hòa đã 30 năm nay không có Tết. Với chị, Tết đến là một quy luật của vòng xoáy thời gian. Chị còn bảo nhiều khi Tết đến buồn quá chị cũng gói nồi bánh chưng, cũng làm nồi thịt kho rồi cũng làm chén rượu và… đón Tết với dòng sông Lam, lấy dòng sông làm cho vơi đi nỗi buồn thôi. Chị tâm sự: “Lúc buồn quá thì đem các dụng cụ ra lau trong nước mắt. Coi các dụng cụ là đứa con tinh thần của mình, từ đó kiếm tý chút niềm vui ấy thôi. Còn cứ mỗi dịp Tết đến xuân về thì tôi luôn đón Tết nơi bến Sông Lam, ngày đầu năm mới hoặc đêm cuối năm vẫn thế và vẫn phải đo nước thường xuyên ấy nhà báo ơi. Cái nghề này thì Tết cũng thế mà không tết cũng vậy”. Bởi chị hiểu rằng: Sinh nghề từ nghiệp. Cứ cách một ngày là chị trực một ngày nhưng hình như công việc đã quá quen nên chị rất vui và tự hào vì mình là người báo lũ nơi thượng nguồn sông Lam.

Trạm trưởng Phạm Thị Hòa thổ lộ: “Công việc dự báo thời tiết đơn điệu, nặng nhọc nhưng đòi hỏi chất lượng, hiệu quả cao. Ngày này qua ngày khác, chúng tôi chỉ đối diện với con nước, dòng sông và những con số vô cảm nên dễ buồn chán, nản lòng. Vào những ngày nắng  thì còn đỡ, chứ trời mà mưa và nhất là giá rét thì khổ lắm. Thấy người ta chăn ấm nệm êm nằm trong nhà mà mình lại lặn lội với dòng sông con nước, nhiều lúc nghĩ cũng chắn nhưng mà nghiệp của mình là thế”, chị Hòa tâm sự.