Theo ông Lê Thanh Hải - phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, trận mưa đá này có cường độ, kích thước rất lớn, hiếm gặp.

Có mặt tại thị trấn Mường Khương cách TP Lào Cai hơn 50km, chúng tôi chứng kiến khung cảnh tan hoang ở đây. Trung tâm thị trấn Mường Khương ngổn ngang như bãi chiến trường, hai bên đường Giải Phóng 11/11, những mái nhà thủng lỗ chỗ như tổ ong, nhiều nhà không còn mái.

“50 năm mới thấy một trận mưa khủng khiếp!”

Hàng cây xanh dọc phố Mã Tuyển 3 xơ xác, chỉ trừ loáng thoáng vài ngôi nhà mái đúc bêtông, còn lại hai bên đường phố là những ngôi nhà xiêu vẹo, mái trống huơ trống hoác. Nhà lợp ngói đỏ thì vỡ vụn, nhà lợp tấm ximăng thì thủng lỗ chỗ, nát như tàu lá bị bão dập. Ông Vàng Phà Cửi, đôi mắt hốc hác vì thức trắng cả đêm, mệt mỏi nói với chúng tôi: “Chú nhìn xem, mái nhà thủng lỗ chỗ; bát đĩa vỡ vụn; quần áo, chăn màn ướt hết, nhà vẫn ngập nước. Sống ở đây hơn 50 năm mà tôi chưa bao giờ thấy trận mưa đá khủng khiếp như thế. Nhỏ thì bằng nắm tay người lớn, to thì bằng cái bát ăn cơm, cứ thế xuyên thủng mái nhà lợp bằng tấm ximăng lao xuống, đồ đạc trong nhà vỡ tan. Tôi phải chui xuống gầm giường để tránh bị thương tích”.

Tiếp giáp với thôn Mã Tuyển 3, thôn Mã Tuyển 2 cũng tan hoang không kém. Trận mưa đá khiến nhiều người lâm vào cảnh màn trời chiếu đất. Anh Tải Văn Thảo kể lại sự việc trong nỗi sợ hãi: “Tiếng sấm chưa dứt, những hòn đá từ trên trời ào ào đổ xuống. Biết là xảy ra mưa đá, một tay bế con, một tay lôi vợ lao vội vào lò sấy lá thuốc lá. Sau 20 phút, trận mưa chấm dứt, tôi chui ra khỏi lò sấy thuốc lá, không tin vào mắt mình nữa, mái nhà biến mất, đồ đạc trong nhà vỡ vụn, ngổn ngang”.

Hơn 10.500 nhà bị hư hỏng

Thông tin từ văn phòng Ủy ban quốc gia Tìm kiếm cứu nạn cho biết mưa đá ở Lào Cai và Hà Giang đã làm 26 người bị thương và hơn 10.500 ngôi nhà bị hư hại tính đến chiều tối 27-3.

Số người bị thương đều do mưa đá gây ra ở Lào Cai. Trong đó huyện Mường Khương có 23 người bị thương, huyện Bắc Hà có 2 người và huyện Si Ma Cai có 1 người. Tổng cộng tại Lào Cai có khoảng 10.500 nhà bị hư hỏng (Mường Khương 7.000 nhà, Bắc Hà 2.500 nhà, Si Ma Cai 1.000 nhà). Hiện có 1.389 bộ đội, dân quân và các lực lượng khác khắc phục hậu quả tại Lào Cai.

Còn tại Hà Giang, mưa đá xảy ra ở ba huyện Bắc Quang, Quang Bình và Yên Minh khiến 80 nhà bị hư hỏng. Trong đó Quang Bình hư hỏng 60 nhà, Yên Minh 14 nhà và Bắc Quang 6 nhà (1 nhà bị sập).

Không dự báo được, chỉ cảnh báo

Ông Lê Thanh Hải cho biết trong thời điểm giao mùa từ tháng 3 đến tháng 5 rất dễ xảy ra các hiện tượng mưa đá, dông, tố lốc ở bất cứ khu vực nào. Theo ông Hải, trận mưa đá ở Lào Cai có cường độ, kích thước rất lớn, hiếm gặp. Hạt nước đá đường kính 8-10cm là rất to, thông thường viên đá kích thước 2-4cm như quả trứng gà thường gặp nhưng to như bình pha nước thì rất ít thấy. Ông Hải cho biết thêm mưa đá ở vùng núi phía Bắc thường có hạt to hơn và cường độ khủng khiếp.

“Một trong những lý do làm mưa đá ở Lào Cai lớn bất thường nữa là mấy hôm trước đó ở miền Bắc khá nóng nên gặp khối khí lạnh thì sự xung đột giữa hai khối khí mạnh hơn. Từ nay đến tháng 5 mưa đá có thể xảy ra bất cứ lúc nào ở các địa phương. Hiện nay không dự báo được mà chỉ đưa tin cảnh báo khi xuất hiện các hệ thống gây ra thời tiết nguy hiểm như dông, tố lốc, mưa đá” - ông Hải cho biết.

Từ đầu năm tới nay, mưa đá kèm dông lốc từng xảy ra ở các huyện miền núi Quảng Nam và huyện Phong Điền (Thừa Thiên - Huế) trong chiều 20-3. Chiều 22-3 ở xã Hà Linh, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) cũng xảy ra mưa đá và lốc làm tốc mái hơn 100 ngôi nhà.

Đề phòng sấm sét

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, khi thấy trời nổi dông gió, mây đen bao phủ bầu trời gần như kín tầm mắt và khối mây có dạng như bầu vú, gió mạnh nổi lên tạo ra tiếng rít ù ù, ầm ầm liên tục thì cần cảnh giác với mưa đá. Nếu tiếp đó có lắc rắc vài hạt mưa rào và cảm thấy nhiệt độ không khí lạnh đi nhanh chóng, có thể mưa đá sẽ xảy ra. Khi có nguy cơ xảy ra mưa đá, mọi người nên tạm trú sang những nhà kiên cố như mái bằng. Mưa đá thường xuất hiện với dông lốc kèm theo sấm sét nên cần đề phòng cả sấm sét.