Colgate-Palmolive Co, công ty chủ quản của nhãn hàng Colgate Total, khẳng định, triclosan không gây nguy hại gì cho sức khỏe con người khi sử dụng bởi loại kem đánh răng này đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chứng nhận an toàn từ năm 1997.

Tuy nhiên, với hiệu lực của Luật Tự do Thông tin từ cuối năm ngoái, những tài liệu đánh giá độc tố trong kem đánh răng Colgate Total đã được công bố rộng rãi tới công chúng hồi đầu năm nay. Theo đó, FDI không hề tiến hành các thử nghiệm cần thiết mà dựa hoàn toàn vào tài liệu khoa học do chính công ty Colgate-Palmolive Co cung cấp để  phê duyệt chất lượng kem đánh răng Colgate Total.

Trong một bản báo cáo dài 35 trang, chính FDA thừa nhận, họ lo ngại về chất hóa học triclosan có thể tiềm tàng nguy cơ gây ung thư. Nhưng phía Colgate cho rằng, triclosan chỉ nguy hiểm khi dùng với liều lượng lớn.

Tháng 01/2009, tiêu chuẩn kem đánh răng mới GB8372-2008 đã được quy định, trong đó thành phần triclosan cho phép không vượt mức 0,3% trong tổng trọng lượng tuýp kem. Trước đó, chất dùng để chống vi khuẩn này được sử dụng không giới hạn trong kem đánh răng.

Chất triclosan không được ghi rõ trên các bao bì sản phẩm kem đánh răng, chúng chỉ được tìm thấy trê vỏ các sản phẩm xà phòng chống khuẩn.

Trên thực tế, bằng chứng tại thời điểm đó, cũng như nhiều nghiên cứu mới đây, chỉ ra rằng triclosan thực sự đáng lo ngại. Chúng có thể gây sinh non và hệ xương không phát triển đầy đủ ở động vật. Năm 2010, thí nghiệm trên chuột cho thấy triclosan - thường được dùng để làm suy giảm sự nhiễm khuẩn - lại ảnh hưởng xấu tới khả năng sinh sản của chuột.

Năm 2013, một thí nghiệm khác cho kết quả, triclosan làm giảm quá trình sản sinh tinh trùng ở chuột. Và theo một nghiên cứu vào năm 2003 do Trung tâm phòng chống bệnh tật Mỹ tiến hành, triclosan đã được tìm thấy trong nước tiểu của 75% số người tham gia nghiên cứu, bao gồm cả trẻ nhỏ.

Bất chấp những bằng chứng mô tả cách thực hiện các thí nghiệm để xác nhận mức độ dị tật xương ở chuột được dẫn ra trong báo cáo trên, Colgate cho rằng chúng không đủ sức thuyết phục vì chỉ được thử nghiệm trên động vật.

Thomas Zoeller, một nhà khoa học trả lời phỏng vấn tờ Bloomberg: "Chúng ta đã tạo nên một cơ chế giúp chúng ta kiểm nghiệm những chất hóa học trên các cá thể không phải con người. Dĩ nhiên tôi sẽ rất vui nếu tất cả các chất hóa học đó đều an toàn. Nhưng khi chúng ta có những nghiên cứu trên động vật cho thấy điều ngược lại, tôi nghĩ, sử dụng ở người chắc chắn tiềm ẩn nguy cơ cao".

Cho tới thời điểm này, Colgate vẫn cho rằng, 35 trang báo cáo trên vẫn chưa thể chứng minh triclosan có hại đối với con người và nhấn mạnh thêm, mức độ an toàn của triclosan đã được chứng nhận bởi hơn 80 nghiên cứu y khoa trên 19.000 người.

Người phát ngôn Colgate, Thomas DiPiazza, cho biết: "Trong gần 18 năm Colgate Total có mặt trên thị trường Mỹ, chưa hề có dấu hiệu nào cho thấy loại kem đánh răng này không an toàn với người tiêu dùng".

DiPiazza tiết lộ thêm, trong khi FDA lo lắng về khả năng gây hại của triclosan, một nghiên cứu năm 1997 lại khẳng định, chất hóa học này không gây ung thư ở người. Colgate cũng thông báo, họ không có kế hoạch thay đổi thành phần kem đánh răng Colgate Total.

Trên trang web chính thức, FDA tuyên bố, triclosan không được biết tới là chất hóa học có thể nguy hiểm đối với sức khỏe con người nhưng các thử nghiệm trên động vật lại cho họ đủ lý do để tiến hành kiểm nghiệm lại. Tuy nhiên, việc xem xét lại quyết định phê duyệt độ an toàn của kem đánh răng Colgate Total chỉ được đưa ra nếu có đủ bằng chứng thuyết phục.

Trong một động thái liên quan tới những lo ngại về độc tố của triclosan, các nhà làm luật bang Minnesota đã quyết định cấm dùng chất này từ tháng 5 năm nay. Avon và Johnson & Johnson cũng thông báo kế hoạch loại triclosan ra khỏi các sản phẩm của họ.

Năm 2010, Liên minh châu Âu cũng ra lệnh cấm dùng triclosan trong các nguyên liệu tiếp xúc trực tiếp với đồ ăn.

Năm 2011, Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA)cũng đã phát hiện kem đánh răng mang các nhãn hiệu Crest và Colgate sản xuất tại Trung Quốc có chứa chất triclosan có thể gây ung thư cho người sử dụng.

Cogate Total tại các cửa hàng và siêu thị ở Hà Nội có ghi hoạt chất triclosan 0,3%, còn ở mục thành phần cũng có ghi triclosan.

Colgate Total chứa triclosan 0,3% có an toàn?

Khảo sát trên thị trường Hà Nội dễ nhận thấy, loại kem đánh răng Colgate Total do Cty Colgate Palmolive VN sản xuất được bày bán khá nhiều.

Tại các siêu thị như Fivimart, BigC… và một số trung tâm thương mại, sản phẩm Colgate do công ty TNHH Colgate - Palmolive (Việt Nam) sản xuất được bày bán chiếm số lượng lớn. Cụ thể, tại một số điểm bán sản phẩm Colgate do công ty này sản xuất có: Colgate Advance White, Colgate Total, Cogate dược thảo thơm mát, Colgate Max Fresh...

Tại một cửa hàng lớn trên đường Xuân Thủy (Cầu Giấy - Hà Nội), sản phẩm Colgate Total gồm 2 loại là Colgate Total Whitening và Colgate Total bạc hà tinh khiết đều có ghi triclosan trên vỏ hộp. Trong khi các sản phẩm Colgate khác không có chất này.

Cụ thể, trên sản phẩm Cogate Total tại các cửa hàng và siêu thị ở Hà Nội có ghi hoạt chất triclosan 0,3%, còn ở mục thành phần cũng có ghi triclosan.

PGS.TS Trịnh Lê Hùng, khoa Hoá, ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay, triclosan thực ra là chất khử mùi, diệt khuẩn sử dụng phổ biến trong các sản phẩm hóa mỹ phẩm như kem đánh răng và một số chất tẩy rửa khác. Thế giới đã công nhận triclosan là hoạt chất kháng khuẩn hiệu quả an toàn và sử dụng trong nhiều năm qua. Ở nước ta, triclosan cũng không phải là chất cấm sử dụng vì thế người tiêu dùng không nên lo lắng thái quá.

Tuy nhiên, PGS.TS Hùng cũng cảnh báo, nếu trong quá trình sản xuất tinh chế ra triclosan không đảm bảo tinh khiết thì rất dễ lẫn hợp chất dioxin nguy hại cho sức khỏe. Sau khi đánh răng, hoạt chất sẽ ngấm vào niêm mạc vòm miệng và theo nước bọt đi xuống hệ tiêu hóa. Nếu hàm lượng triclosan quá cao, tiếp xúc lâu dần ảnh hưởng vào lợi, nhiễm vào máu rồi vào cơ thể mình. Thậm chí có thể ảnh hưởng đến các tế bào rồi biến đổi gen gây ra ung thư. Phụ nữ mang thai sử dụng KĐR có hợp chất dioxin khi sinh con dễ gây ra con quái thai, dị dạng.

PGS.TS Hùng cho rằng, KĐR chứa chất triclosan có tác dụng diệt vi khuẩn có hại cho răng nhưng nếu dùng quá nhiều không theo chỉ dẫn lại diệt một số vi khuẩn có lợi, làm thay đổi môi trường cân bằng của miệng... Do đó, ông khuyến cáo, trước khi sử dụng bất cứ một loại nào nên xem thành phần, tác dụng của chúng. Chẳng hạn: nên dùng loại có chứa Fluor ngừa sâu răng an toàn; KĐR được chiết xuất từ bạc hà, chanh… cũng đều có tác dụng diệt khuẩn tốt.