Là những “ông trùm” khét tiếng trong giới maphia xuyên quốc gia, sở hữu những khối tài sản kếch xù, két sắt lúc nào cũng nhét đầy ứ vài trăm ngàn USD, đi trên những chiếc xe nhiều tỷ bạc, thi thoảng hứng chí ôm cả bọc tiền sang Ma Cao, Thái Lan đáng bạc, chơi gái, nhưng ít ai ngờ, khá nhiều trùm ma túy ở Tây Bắc lại không hề biết chữ. Cũng có kẻ may mắn “tốt nghiệp” lớp 1, lớp 2 nhưng ma túy, tiền, vàng cùng những toan tính tội ác đã làm cho các ông trùm… tái mù chữ. Ít học, thất học và không được giáo dục đến nơi đến chốn nên tội phạm “quí tộc” này thường hành động theo bản năng, nhiều tên có cách hành xử cực kỳ tàn độc…

“Ông trùm” “đọc” mệnh giá USD bằng mũi!

Cách đây chưa lâu, việc bắt được Sùng Giống Sếnh, SN 1968, có HKTT tại bản Sa Dung A, xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông (Điện Biên) là một chiến công xuất sắc của lực lượng phòng chống ma tuý Bộ Công an và Công an tỉnh Điện Biên. Sếnh là đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm, can tội mua bán trái phép 307 kg thuốc phiện và 25 bánh heroin. Nhưng đấy chỉ là những con số chứng minh được, chứ theo nguồn tin nghiệp vụ, Giống Sếnh là một ông trùm thực sự, với số lượng ma tuý được hắn mua đi bán lại phải tính bằng cả ngàn ký. Có một điều đặc biệt là trở thành “ông trùm” có quyền lực khủng trong giới maphia xuyên quốc gia, nhưng Sùng Giống Sếnh lại một chữ bẻ đôi không biết. Sinh ra và lớn lên nơi rừng xanh núi thẳm, gia cảnh cũng không phải quá khó khăn, nhưng mấy anh em Giống Sếnh đều không được đi học.

Hồi đó, trong khi đám bạn bè cùng trang lứa đua nhau lập gia đình, sinh con đẻ cái thì Sếnh lại vượt biên sang Lào “tầm sư học đạo” buôn bán ma tuý. Ngoài hai mươi tuổi, Sếnh đã trở thành một tay ma tuý có đai có số, được biết đến ở khu vực Phong Sa Lỳ (Lào) và các tỉnh Tây Bắc Việt Nam. Em trai Sếnh là Sùng Giống Tủa cũng là một tay buôn ma tuý, nếu tính về độ “nổi tiếng” chắc chỉ kém đàn anh một bậc.

Giống Sếnh rất xảo quyệt và mưu mô. Bằng chứng là hắn đã âm thầm thiết lập một đường dây ma tuý tồn tại suốt 8 năm mới bị phát hiện. Thời hoàng kim, hắn sở hữu cả triệu USD, vài trăm cây vàng, quy ra tiền Việt ngót nghét gần trăm tỷ đồng. Tuy chẳng biết chữ, nhưng Giống Sếnh có một khả năng khác người, có thể “sờ” và “ngửi” là biết được mệnh giá của đồng USD. Sếnh ít khi tiêu tiền Việt mà chỉ quen giao dịch bằng USD và vàng. Các phi vụ mua bán ma tuý tuy thực hiện vào ban đêm, nhưng hắn có thể “đọc” bằng tay hoặc “ngửi” là biết giá trị của số tiền khách trả.

Bắt giữ Lý Giống Minh.

Sau này khi vô khám, cả Chu Văn Hiếu ở phường Bưởi, quận Tây Hồ (Hà Nội) và Nguyễn Văn Thành ở thị trấn Tuần Giáo (Điện Biên) đều nhắc lại cái vụ mua của Sếnh 80 kg thuốc phiện nguyên chất. Hiếu và Thành đã thực sự “choáng” khi chứng kiến khả năng “đếm” và “ngửi” tiền của hắn. Cao thủ và đầy mưu mô, lại sinh ra và lớn lên trong một môi trường thiếu sự giáo dục cần thiết đã tạo nên con người Sùng Giống Sếnh một tính cách hoang dã, bản năng. Hắn nổi tiếng là ông trùm mặt sắt, hành xử với đàn em cực kỳ tàn độc. Sếnh đã từng đưa 10 ngàn USD cho đám đệ tử ruột sang tận bên kia biên giới tìm cách hạ độc bạn hàng cung cấp hàng đểu làm hắn mất mặt. Cũng chính hắn đã rút kiếm chém xẻ mặt một đệ tử khi nghi ngờ tên này vô ý để lộ một mắt xích trong chuyến hàng vận chuyển 4 bánh heroin về Hà Nội...

Trở lại câu chuyện vây bắt ông trùm ma tuý mù chữ này, “đi đêm nhiều cũng có ngày gặp ma”, Sếnh được đưa vào vòng ngắm của lực lượng phòng chống ma tuý Bộ Công an và Công an tỉnh Điện Biên. Một mẻ lưới được giăng sẵn; 10 đối tượng cộm cán đường dây ma tuý từ Điện Biên, Sơn La, Hà Nội và Lạng Sơn lần lượt bị bắt giữ. Nhưng do cao tay, Giống Sếnh đã nhanh chân tẩu thoát sang bên kia biên giới. 4 năm sau, thấy tình hình đã yên, trong vai một người kinh doanh thành đạt từ Xây Nhạ Bu Ly (Lào) trở về quê hương với cái tên mới là Giống Sính, Sếnh lập trang trại, tính chuyện làm ăn lương thiện để lẩn trốn pháp luật. Để “mua” lòng dân bản, hắn bỏ ra cả tỷ đồng thuê hẳn một công ty xây dựng khảo sát và làm một con đường mang tên “Giống Sính” dài hơn hai chục cây số chạy từ quốc lộ 279 về bản.

Hắn còn thuê máy xúc móc núi đào ao thả cá, lập hệ thống chuồng trại với hệ thống bảo vệ chắc chắn để chăn nuôi trâu, bò, dê. Xảo quyệt hơn, Giống Sếnh tự bỏ tiền lập một đội tự quản lấy danh nghĩa tuần tra canh gác bảo vệ an ninh cho người dân, nhưng thực chất đấy là những thanh niên càn quấy làm vệ sĩ cho hắn. Sau khi trinh sát nắm tình hình, lực lượng Công an không dưới 3 lần vồ trượt tên này. Lần cuối cùng, lợi dụng Giống Sếnh đang đi thăm ruộng, 5 trinh sát bí mật tiếp cận và bắt giữ được hắn, thu giữ tại chỗ một khẩu AK và 17 viên đạn, trong đó có một viên đã lên nòng. Để dẫn giải an toàn “ông trùm” ma tuý ra ngoài quốc lộ 279, đêm hôm đó, ban chuyên án phải huy động đến 57 cán bộ chiến sĩ cùng với 4 chó nghiệp vụ áp sát vòng trong, vòng ngoài…

Khó khăn đối phó với những “ông trùm” mù chữ

Sùng Giống Sếnh chỉ là một trong những ông trùm điển hình của maphia Tây Bắc bị bắt trong những năm gần đây. Có một điều kì lạ là điểm lại danh sách những đối tượng cộm cán trong các đường dây ma tuý có khá nhiều kẻ mù chữ. Thượng tá Phạm Duy Cảnh, Trường phòng PC47, Công an tỉnh Điện Biên cho biết, từ năm 2001 đến nay, hơn 7.400 đối tượng ma tuý bị bắt giữ trong 5.493 vụ, có khoảng 70% đối tượng mù chữ hoặc chỉ học hết tiểu học. Thượng tá Đinh Tiên Hoàn, Phó trưởng phòng PC47- người có thâm niên đánh án ma tuý 25 năm trên “tuyến lửa” Tây Bắc cho biết, những đối tượng ma tuý mù chữ hay ít học lại là những tên tội phạm rất hung hãn, manh động. Chúng có khuôn mặt ngơ ngác, tử tế, cuộc sống bề ngoài lương thiện. Nhưng chính cái vỏ bọc hoàn hảo đó dễ làm chúng ta chủ quan, mất cảnh giác.

Trong danh sách các ông trùm có máu mặt ở khu vực biên giới Tây Bắc, anh em nhà Lý Giống Minh (SN 1968), Lý A Va (SN 1975) cũng được liệt vào hạng “chiếu trên”. Sau cuộc đọ súng ác liệt ở chân đèo Tây Trang, quốc lộ 279, Và A Tú, SN 1971 - một ông trùm mù chữ khác chỉ chịu bị bắt cùng 2 bánh heroin khi đã điên cuồng bắn hết cả 8 viên đạn trong khẩu K54 hắn mang theo. Để tăng cường “hoả lực” cho đường dây tội ác cùa mình, ngay sau đó Giống Minh đã chỉ đạo em trai bỏ ra 700 USD để mua khẩu AK ở bên kia biên giới. Và chính khẩu súng đó đã được Lý A Va, Và A Say (em trai Và A Tú) sử dụng để bắn chết Trung uy Phạm Văn Cường và 2 người dân...

Tổ chức ma tuý này sau đó bị lực lượng Công an triệt phá, với việc khởi tố, bắt giữ 32 đối tượng ở 9 tỉnh, thành trong cả nước. Trong 5 năm tồn tại, các đối tượng đã tham gia mua bán trái phép đến 246 bánh hero­in, trên 100kg thuốc phiện. Một điều lạ là trong đường dây ma tuý được coi là lớn nhất Tây Bắc vào thời điểm đó, các đối tượng cầm đầu, như: Lý Giống Minh, Lý A Va, Và A Tú, Và A Say, Sình A Páu ở Na Ư (Điện Biên),  Vàng A Dơ, Sùng Súa Vàng, Vàng Phái Dính ở Toả Tình (Tuần Giáo)... đều không biết chữ. Nhà Lý Giống Minh tọa lạc giữa một quả đồi ở bản Ca Hâu, xã Na Ư. Căn nhà được bảo vệ bằng hàng rào lưới B40, được lắp đặt nhiều thiết bị cảnh giới. Tiến hành lệnh bắt, khám xét khẩn cấp, lực lượng Công an thu giữ tại nhà Minh 2 khẩu súng săn, 2 súng tự chế, nhiều hộp đạn cùng thuốc nổ, bàn ép heroin, tiền các loại và một quyển sổ được “vẽ” bằng các kí tự rất kì lạ. Sau này Minh đã khai nhận, do không biết chữ nên hắn tự nghĩ ra các kí tự đánh dấu các chuyến hàng và số USD gặt hái được!

Có một câu chuyện thật 100% chứ không phải là giai thoại đồn thổi, đó là thời điểm trước khi Lý Giống Minh bị bắt 4 tháng, hắn về Hà Nội bắt nợ. Không muốn đi xe khách lên Điện Biên, Minh ôm một lúc hơn 3,8 tỷ đồng vào một salon ôtô ở quận Ba Đình để tậu xe. Có lẽ thấy một gã ăn mặc nhếch nhác, hom hem, đi dép lê ở cửa, bảo vệ nhầm tưởng một tay dặt dẹo đã chạy ra đuổi khéo. Minh chẳng nói chẳng rằng, ném cái bao tải dứa chứa đầy tiền đánh uỵch ra mặt bàn mấy em lễ tân đang càu có, rồi chỉ vào chiếc xe Land cruiser bóng lộn: “Tao mua con xe kia!”. Phi một mạch về Na Ư, Minh đỗ con xe tiền tỷ ngay cạnh cái chuồng trâu. Việc Minh mua xe cũng chẳng làm xôn xao cái bản Ca Hâu nhỏ bé, vì từ lâu Na Ư có không ít “đai gia” sở hữu nhiều xe còn đẹp và đắt tiền hơn “con Land” của hắn...

Từng gặp nhiều “ông trùm” ma tuý, nhưng có lẽ sẽ rất khó để tôi có thể quên được đối tượng Hạng A Thò ở xã Pú Nhi, Điện Biên Đông. Bởi Thò còn rất trẻ, mới bước sang tuổi 24, nhưng anh ta đã trở thành một “trùm” ma tuý khét tiếng ở Tây Bắc. Tôi mới gặp “ông trùm” này hồi giáp Tết Nguyên đán ở Trại tạm giam Noong Bua, Công an tỉnh Điện Biên. Khuôn mặt điển trai rất đàn ông với sống mũi thẳng, mắt một mí lanh lợi ngoài đời dễ gây cảm tình với người mới gặp. Thò vừa cất lời chào vừa khúm núm ngồi xuống chiếc ghế dành cho can phạm ở góc phòng. Thò khóc và bảo rất nhớ vợ và đứa con trai mới được 21 tháng tuổi. Hạng A Thò là một trong những tên cầm đầu đường dây ma tuý xuyên quốc gia cực lớn vừa bị PC47 Công an tỉnh Điện Biên bóc gỡ hồi cuối tháng 11/2011. Chưa cần “kể” tội cũ, việc Thò cùng Hạng A Chính, SN 1992 (ở cùng bản) vận chuyển trái phép 13 bánh heroin, cũng đủ để anh ta phải đối mặt với bản án tử hình trong phiên toa sắp được TAND tỉnh Điện Biên tổ chức.

Chiều dần buông. Những giọt nắng cuối cùng nhảy nhót ngoài sân trại không xua nổi cái buốt giá của tiết trời khắc nghiệt Tây Bắc. Tôi bắt gặp ánh mắt buồn và tiếng thở dài của Đại uý Nguyễn Hữu Thái khi thấy cảnh vợ con “ông trùm” Hạng A Thò, trên “vai là túi quà nhỏ trong có mấy gói mì tôm đang thất thểu ngoài cổng trại giam Noong Bua. Vẫn biết nhân nào quả nấy, mọi tội ác đều phải trả giá, nhưng nếu như những người như Thò được ăn học tử tế, có hiểu biết thì biết đâu anh ta sẽ không tự đóng sập cánh cửa cuộc đời mình khi còn rất trẻ, để lại nỗi đớn đau “hóa đá” cùng người vợ đang còn xuân sắc và đứa con thơ mới bập bẹ gọi cha..