Ở Việt Nam, hiện có trên 1 triệu cặp vợ chồng mắc bệnh vô sinh, hiếm muộn. Trong số báo này, chuyên gia Ths.Bs Hồ Mạnh Tường (Giám đốc Trung tâm nghiên cứu di truyền và sức khoẻ sinh sản, Khoa Y dược ĐHQG TP.HCM, kiêm Tổng thư kí Hội nội tiết sinh sản, vô sinh) sẽ tư vấn những biện pháp phòng tránh chứng bệnh trên.

Hội thảo LIFE 2014 với chủ đề “Nâng cao chất lượng công nghệ hỗ trợ sinh sản” lần đầu tiên tổ chức tại Việt Nam cuối tháng 5 vừa qua đưa ra cảnh báo đáng quan tâm: Cơ cấu dân số trẻ đang chuyển sang giai đoạn già hoá. Dự báo nước ta sẽ đối mặt với tình trạng thâm hụt dân số khi hiện tại có trên 1 triệu cặp vợ chồng mắc chứng vô sinh, hiếm muộn. Bác sĩ Hồ Mạnh Tường giải đáp những vướng mắc liên quan đến chứng bệnh vô sinh, hiếm muộn như sau:

PV: Xin BS cho biết tình trạng vô sinh, hiếm muộn hiện nay ở Việt Nam?

- Tình hình khám và điều trị bệnh vô sinh hiếm muộn có xu hướng tăng trong những năm gần đây. Tại hội thảo “nâng cao chất lượng công nghệ sinh sản”, các chuyên gia đã trình bày, ở Việt Nam, tỉ lệ sinh sản đã giảm đều trong vòng 2 thập kỷ qua. Theo báo cáo kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia dân số và kế hoạch hóa gia đình năm 2011, 2012 và 2013 của Tổng cục Dân số & Kế hoạch hóa gia đình, chỉ trong vòng 3 năm từ 2005 đến 2008, dân số Việt Nam đã chuyển từ cơ cấu trẻ sang giai đoạn già hóa. Dự báo trong tương lai, nước ta sẽ phải đối mặt với sự thiếu hụt dân số đáng kể. Tại các đô thị, tỉ lệ phụ nữ đang trì hoãn mang thai ngày càng tăng.

Nghiên cứu trên toàn quốc do Bệnh viện Phụ sản trung ương và Đại học Y Hà Nội tiến hành trên 14.300 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) ở 8 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái ở nước ta cũng xác định tỉ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ cho thấy tỉ lệ hiếm muộn chiếm khoảng 8%. Kèm theo đó, số người mắc các bệnh lạc nội mạc tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang, u xơ tử cung, u buồng trứng có xu hướng tăng.

PV: Tình hình khám và điều trị vô sinh, hiếm muộn tăng lên do những nguyên nhân nào?

- Có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu do: Tỉ lệ viêm nhiễm, nạo phá thai ở Việt Nam cao; Tuổi lập gia đình và muốn có thai ngày càng muộn; Khả năng sinh sản của phụ nữ giảm mạnh sau 35 tuổi…

Nguyên nhân vô sinh thường gặp ở nữ chủ yếu do tắc vòi trứng, lạc nội mạc tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang, phụ nữ lập gia đình khi đã lớn tuổi (>35 tuổi) nên khó sinh nở. Ở nam giới, sự suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng là tác nhân chính gây vô sinh hiếm muộn.

Nguyên nhân hiếm muộn giữa nam và nữ tương đương nhau. Những người quá mập hay quá ốm đều giảm khả năng sinh sản. Riêng những phụ nữ hay bị các bệnh nhiễm trùng phụ khoa hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều dễ bị hiếm muộn hơn.

PV: Để phòng tránh chứng vô sinh, hiếm muộn ở cả Nam lẫn Nữ, BS có thể chia sẻ một số kinh nghiệm, phương pháp phòng tránh với bạn đọc?

- Mọi người cần thực hiện những biện pháp phòng tránh chung như: Thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Khi mắc các bệnh phụ khoa phải tiến hành điều trị sớm, dứt điểm. Riêng chị em phụ nữ nên có con trước 35 tuổi, nam giới nên có con trước 40 tuổi. Nếu mong muốn có con trên 1 năm mà chưa có, nên đến khám và tư vấn tại các cơ sở y tế chuyên khoa

PV: Hiện nay nhiều cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn thường tìm đến các phương pháp sử dụng thuốc dân gian tự chữa trị, BS nhận xét thế nào về tính hiệu quả hay những rủi ro có thể gặp phải nếu điều trị vô sinh không đúng cách?

- Các biện pháp chữa trị dân gian có thể có hiệu quả ở một số trường hợp nhẹ, tuy nhiên hiện nay chưa có bằng chứng khoa học chứng minh rõ ràng. Tôi khuyên các cặp vợ chồng sau 30 tuổi bị vô sinh, hiếm muộn không nên thử điều trị các biện pháp chưa được chứng minh hiệu quả bằng khoa học.

Việc chữa trị không đúng có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn, mất thời gian và giảm cơ hội điều trị thành công. Chúng ta nên nhớ, khả năng điều trị thành công giảm dần theo độ tuổi.

PV: Y học hiện đại giải quyết chứng vô sinh, hiếm muộn tới mức độ nào, thưa BS?

- Với các kỹ thuật điều trị vô sinh hiện đại, hơn 80% các cặp vợ chồng cuối cùng cũng có thể có con. Tuy nhiên, điều trị chứng bệnh này phải mất nhiều thời gian và chi phí điều trị cao.

PV: Câu hỏi cuối cùng, bác sĩ có lời khuyên nào với những cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn?

- Tôi xin nhấn mạnh thêm lần nữa, bệnh nhân vô sinh, hiếm muộn nên đi khám và điều trị sớm tại cơ sở chuyên khoa và yêu cầu bác sĩ tư vấn rõ ràng tình trạng bệnh, cũng như cơ hội điều trị thành công. Điều này tránh tình trạng nhiều cặp vợ chồng bị bác sĩ “nuôi bệnh”, tiền mất mà bệnh chẳng tiến triển. Nếu người vợ lớn tuổi (>35 tuổi) nên đi khám sớm hơn và điều trị tích cực hơn.

Độ tuổi thích hợp nhất để người phụ nữ mang thai, sinh con là dưới 30 tuổi. Nếu chưa muốn có con, nên đến cơ sở chuyên khoa tư vấn biện pháp tránh thai phù hợp để tránh nạo phá thai, có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản sau này.