Nguyên nhân của tình trạng còi xương ở trẻ em một phần là do nhiều trẻ không được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời đúng cách sau khi sinh, dẫn đến thiếu vitamin D trầm trọng.

Nhiều trẻ thiếu vitamin D nghiêm trọng

Trước đây, còi xương được coi là bệnh phổ biến ở châu Âu, nhưng gần đây là một vấn đề sức khỏe cộng đồng ở nhiều quốc gia, thậm chí ở cả những nước nhiệt đới có nhiều ánh sáng mặt trời như Việt Nam.

Vừa qua, một nhóm các chuyên gia về dinh dưỡng của Viện dinh dưỡng đã tiến hành nghiên cứu vấn đề thiếu vitamin D và một số yếu tố liên quan ở trẻ em từ 1-6 tháng tuổi trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Đây là nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam tập trung tìm hiểu về tình trạng thiếu vitamin D ở trẻ dưới 6 tháng tuổi. Các chuyên gia dinh dưỡng đã tiến hành nghiên cứu gần 200 trẻ từ 1-6 tháng tuổi đang được bú mẹ và các bà mẹ đã được lựa chọn ngẫu nhiên, mời tham gia nghiên cứu tại một số khu vực nông thôn thuộc huyện Hoài Đức, Hà Nội.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, tại Việt Nam đang có tỷ lệ thiếu vitamin D ở trẻ từ 1-6 tháng tuổi tương đối cao so với các nước khác trong khu vực. Tỷ lệ trẻ có hàm lượng vitamin D thấp là 40%, và gần 24% trẻ thiếu vitamin D, trong đó số trẻ thiếu nặng là 9%. 

Như vậy, tỷ lệ thiếu vitamin D của trẻ em Việt Nam thấp hơn Trung Quốc, nhưng cao hơn Thái Lan và Malaysia.

Nếu nhận xét theo tháng tuổi của trẻ thì kết quả nghiên cứu đã chỉ ra, trẻ 1-2 tháng tuổi có tỷ lệ thiếu vitamin D cao nhất. Nguyên nhân có thể do trẻ ở độ tuổi này được kiêng nắng nhiều hơn nên tỷ lệ thiếu vitamin D cao hơn.

Các nghiên cứu đã chỉ ra, hàm lượng vitamin D trung bình trong sữa mẹ quá thấp, nên không thể đáp ứng đủ nhu cầu về vitamin D cho trẻ và trẻ cần được bổ sung thêm bằng cách tắm nắng hàng ngày.

Trẻ thiếu vitamin D dễ mắc nhiều bệnh

Theo số liệu thống kê tại Trung tâm Khám tư vấn Viện Dinh dưỡng, bệnh còi xương là bệnh hay gặp nhất tại trung tâm, chiếm tới gần một nửa số trẻ, khoảng 45% số ca tư vấn. Đáng lo ngại hơn, bệnh còi xương không có xu hướng giảm trong những năm gần đây.

Bằng chứng từ những nghiên cứu gần đây trên thế giới cho thấy dinh dưỡng canxi và vitamin D đóng vai trò quan trọng với sức khỏe xương. Trẻ em bị thiếu canxi và vitamin D dẫn đến còi xương, hạn chế phát triển chiều cao và suy dinh dưỡng thể còi cọc.

Bà Nguyễn Thị Lâm – Phó giám đốc Viện dinh dưỡng cho hay, trẻ em dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi là giai đoạn xương phát triển rất nhanh nên rất dễ bị còi xương. Đặc biệt, còi xương ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển thể chất của trẻ, làm tăng tầng suất mắc các bệnh nhiễm khuẩn và là một nguyên nhân của suy dinh dưỡng thấp còi.

Trẻ bị còi xương lúc còn nhỏ sẽ  có khối lượng xương đỉnh lúc trưởng thành thấp và có nguy cơ cao bị loãng xương lúc cao tuổi, gây những hậu quả ảnh hưởng đến gánh nặng chi phí cho ngành y tế cũng như tổn thất về kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia.

Tắm nắng cho trẻ đúng cách

Các chuyên gia về dinh dưỡng cho rằng, vấn đề tắm nắng rất quan trọng đối với trẻ. Vì vậy, các bà mẹ cần thường xuyên tắm nắng đúng cách cho trẻ, để hạn chế tình trạng nhiều trẻ bị còi xương sớm.

Bà Lâm cho hay, nhóm trẻ không được tắm nắng có nguy cơ bị thiếu vitamin D cao gấp 2,3 lần so với những trẻ được tắm nắng đúng cách.

Kết quả nghiên cứu đã cho thấy, một thực trạng đang tồn tại hiện nay là có hơn 65% các bà mẹ đã kiêng không cho con tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong vòng 1 tháng sau khi sinh và chỉ có 21% bà mẹ đã biết cho con tắm nắng đúng cách. Vì vậy, đó chính là nguyên nhân khiến cho tỷ lệ trẻ bị thiếu vitamin D vẫn nhiều.

Vì vậy, trẻ sau khi sinh phải được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời đúng cách để phòng tránh còi xương và những bệnh có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Theo bà Lâm, tắm nắng đúng cách được xác định khi trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 6-8 giờ sáng, phần da và chân tay của trẻ được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Trẻ cần được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khoảng hơn 30 phút mỗi ngày.

Bên cạnh việc tắm nắng cho trẻ sau khi sinh, các chuyên gia về dinh dưỡng cũng khuyến cáo các bà mẹ nên bổ sung vitamin D cho trẻ ngay từ khi mới mang thai.

Bởi người mẹ uống bổ sung canxi và vitamin D khi mang thai thì con ít có nguy cơ bị thiếu vitamin D hơn những bà mẹ không uống bổ sung.