Nghiện bò cuốn lá cải, bò tái dễ mắc sán

Từ trước đến nay, nhiều người sợ nem chạo, tiết canh vì sợ mắc sán, liên cầu lợn. Nhưng ít ai để ý đến món thịt bò. Các chuyên gia ký sinh trùng đều cảnh báo nguy cơ mắc sán dây bò từ thịt bò, thịt trâu tái rất cao nếu người dân có thói quen ăn đồ tái.

Nguyễn Thành Hưng trú tại Hoàng Đạo Thúy, Hà Nội đến Viện Sốt rét và Ký sinh trùng Trung ương tại số 35 Trung Văn, Từ Liêm, Hà Nội khám với triệu chứng đau đầu, chóng mặt. 

Điều anh lo ngại nhất là gần đây mỗi khi ngủ dậy anh thấy trên ga giường xuất hiện một đường dây màu trắng đục dài khoảng hơn 1 gang tay. Nhìn bằng mắt thường nó như một đoạn dây, không đầu, không đuôi, nằm bất động. Có lần đi vệ sinh anh thấy một khúc màu trắng tiếp dài cả mét cuộn lại với nhau.

Anh Hưng lên mạng tìm kiếm thông tin thì biết đó có thể là chứng bệnh sán dải bò, hay còn gọi là sán xơ mít. Ngay sau đó, anh đến viện khám vì sợ bệnh sẽ phát triển nhiều hơn.

Khi đến viện, anh Hưng quả quyết không ăn nem chạo, thịt lợn sống. Tuy nhiên khi nghe bác sĩ giải thích, anh Hưng chợt nghĩ gia đình anh nghiện món thịt bò cuốn lá cải. Anh nghiện cả món bò tái, nhất là khi ăn phở, ăn bít tết. Có lẽ vì thế mà anh mắc bệnh sán dây. Khi khám cho anh Hưng xong, bác sĩ khuyên anh nên đưa cả gia đình đến khám để điều trị bệnh kịp thời.

Những đoạn sán chui ra ngoài chứa hàng triệu trứng, khi ra ngoài cơ thể sẽ bị vỡ tung và trứng sán sẽ bay tung tóe, bám khắp nhà chờ cơ hội sinh sôi nảy nở. Một người chưa nhiễm chỉ cần bước vào nhà, tình cờ chạm trứng sán, chúng sẽ bám vào người, vào tay và chờ dịp xông vào miệng. Như thế, cả nhà rất dễ bị nhiễm vì tất cả quần áo, vật dụng, thức ăn để trong nhà đều có nguy cơ nhiễm trứng sán.

PGS TS Nguyễn Văn Đề -  Viện Sốt rét và Ký sinh trùng Trung ương cho rằng, đây là căn bệnh hay gặp nhưng ít được mọi người để ý. Sán dây lợn, dây bò hay còn gọi là sán xơ mít có rất nhiều đốt vì chúng rất dài. Có con sống trong đường ruột dài 5m-7m, thậm chí có con lên đến cả chục mét. 

Những đốt già (đốt chín) ở gần hậu môn sẽ rụng khỏi thân sán. Những đốt rụng này còn cử động được nên sẽ chủ động chui ra khỏi hậu môn trong lúc bệnh nhân ngủ.

Bệnh có thể dẫn đến chứng động kinh, mù mắt

Trong một khảo sát trước đây của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương cho thấy, có đến 3/4 dân số Việt Nam nhiễm các loại giun sán (tương đương 60 triệu người tại thời điểm khảo sát), trong đó có sán xơ mít. 

Trong vòng 4 năm đơn vị này đã tiếp nhận 700 trường hợp nhiễm sán dây heo (một dạng sán xơ mít), trong đó có đến 84% bị tổn thương não, tạo ra các triệu chứng động kinh, mù mắt, liệt, tăng áp lực nội sọ và nhiều trường hợp tử vong do tụt não.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Hương - Phó khoa Ký sinh trùng cho biết bệnh sán dây ở người là một bệnh nhiễm ký sinh trùng gây ra bởi loài sán dây có tên khoa học là Taenia saginata (sán dây bò), Taenia solium (sán dây lợn), và Taenia asiatica (sán dây châu Á). 

Con người có thể bị nhiễm các sán dây bằng cách ăn thịt bò hoặc thịt lợn chưa nấu chín, tái. Tuy nhiên không phải bất cứ lúc nào ăn các món từ thịt bò, thịt lợn chưa nấu chín đều nhiễm sán. Khi con vật khi sống có nhiễm sán thì nguy cơ mắc sán khi chưa nấu chín thịt của chúng rất cao.

Những người có bệnh sán dây có thể không biết họ bị nhiễm sán dây vì các triệu chứng thường nhẹ hoặc không tồn tại.

PGS.TS Nguyễn Văn Đề cho biết tốt nhất mọi người nên ăn thịt bò nấu chín. Bởi thịt trâu, bò có thể chứa ấu trùng sán dây bò (thịt trâu, bò gạo). Khi người ăn phải thịt trâu, bò chưa nấu chín như phở tái, thịt bò cuốn lá cải có chứa ấu trùng sán thì người đó bị bệnh sán dây bò tương tự như bệnh sán dây lợn, nhưng người không bị bệnh ấu trùng sán dây bò. 

PGS Đề đã gặp bệnh nhân bị sán dây bò không điều trị sớm khiến con dài sán dây bò dài hàng chục mét, chiếm nhiều thức ăn, gây kém hấp thu và còn gây suy nhược thần kinh.