Đến với Hà Giang, người ta ngẩn ngơ với nét đẹp hoang sơ của rừng núi, những buôn bản làng lặng lẽ và bình yên, với cuộc sống giản đơn của người dân miền núi... Không chỉ vậy, người ta còn ngỡ ngàng với văn hóa ẩm thực nơi đây, với những món ngon đặc biệt không thể tìm thấy ở nơi khác.

Thắng dền

Thắng dền là món bánh ăn chơi nổi tiếng ở Hà Giang. Thắng dền làm từ là gạo nếp Yên Minh, mỗi viên bánh to bằng đầu ngón tay cái, có nhân đỗ hoặc không nhân. Bánh sau khi luộc chín được chen với nước dùng làm từ đường hoa mai, dừa và gừng. Bát bánh sau khi chan nước dùng sẽ được thêm chút vừng và lạc rang thơm khiến cho món ăn thêm hấp dẫn.

Bưng bát thắng dền nóng hổi nghi ngút khói, dậy mùi thơm của nếp, của đường, của gừng, của vừng lạc, du khách hẳn sẽ cảm thấy ấm lòng giữa Hà Giang hun hút gió núi mùa đông. Sự đơn giản mà hấp dẫn của món ăn khiến người thưởng thức một lần mà nhớ mãi, kẻ ăn rồi thì lại muốn quay lại để thưởng thức thêm.

Thắng dền chẳng biết từ bao giờ trở thành món ăn vặt đặc sản Hà Giang, mà người Hà Giang thì thường dùng chúng để làm “gia vị” cho cuộc giao lưu, nói chuyện của lũ bạn, là món đặc sản để du khách ăn một lần nhớ mãi.

Bánh tam giác mạch

Hà Giang bây giờ có lẽ giống như một cô gái trẻ đang khoác trên mình một chiếc áo hồng phớt tươi non của những cánh hoa tam giác mạch. Và chẳng có lý do gì nếu bạn đến đây để thưởng hoa mà lại không mang về một chút gì đó từ loài cây vừa có giá trị kinh tế, vừa mang giá trị thẩm mỹ này.

Hạt tam giác mạch phơi khô

Hạt tam giác mạch sau khi thu hoạch được phơi khô, có thể xay bột làm bánh. Bánh mềm, xốp, có vị ngọt bùi và là thức quà đặc biệt mà du khách nên thưởng thức khi tới cao nguyên đá Hà Giang.

Bánh tam giác mạch được làm từ hạt của cây, bánh mềm xốp, cần nhấm nháp thật chậm để cảm nhận vị ngọt thanh lan tỏa. Không quá mướt mát như bột gạo, bột tam giác mạch thoáng vị bùi, phảng phất chút hăng đặc trưng của cây rừng.

Bánh được hấp chín trên bếp lửa, khi đến tay người mua vẫn còn nguyên hơi ấm. Tấm bánh to chừng hai bàn tay người lớn. Người Mông đi chợ phiên thường mua bánh tam giác mạch để ăn cùng thắng cố.

Mật ong bạc hà

Cứ tới độ tháng 9 tới tháng 12 âm lịch, khi mà những bông hoa bạc hà nở rộ một màu khắp các nương đồi, sườn núi, cao nguyên đá là lúc những bầy ong cao nguyên đá đua nhau đi lấy mật về tổ.

Vì cây bạc hà là cây hoa dại, mọc rất nhiều trên cao nguyên, lại thêm hoa của chúng có màu tím hồng đã thu hút những bầy ong đến lấy mật để rồi bay về tổ cho ra những giọt mật thật ngon và quý.

Chính bởi ong đua lấy mật của hoa bạc hà mà loại mật ong bạc hà đã được gọi tên như vậy từ lâu đời và nó cũng nổi tiếng. Mật ong bạc hà Đồng Văn có rất nhiều lợi ích với con người. Chúng được xem như một vị thuốc có dược tính đặc biệt. Đó là khả năng bồi bổ sức khỏe, công dụng chữa các bệnh về hô hấp, đường tiêu hóa. Vị thơm, ngọt dịu hiếm có của loại mật ong này cũng có sức hút đặc biệt.

Mật ong bạc hà có màu ngả xanh khác với mật ong thường

Cháo ấu tẩu

Cháo ấu tẩu ở Hà Giang được làm từ nguyên liệu là củ ấu tẩu (còn có tên gọi ô đầu, phụ tử), một loại củ có chất độc thường mọc trên đá vùng đồi núi phía bắc. Chất độc của củ ấu tẩu có thể gây tử vong, song lại là một vị thuốc quý có tác dụng chữa bệnh. Qua cách chế biến tài tình của đồng bào dân tộc, củ ấu tẩu trở thành một món ăn rất tốt cho sức khỏe.

Củ ấu tẩu vốn có chất độc, phải có bí quyết riêng để loại bỏ

Món cháo này ban đầu là món ăn giải cảm của người Mông nhưng về sau trở thành món ăn đặc sản được nhiều người yêu thích. Để nấu một nồi cháo ấu tẩu rất công phu, ngoài việc chọn những nguyên liệu như chân giò, trứng gà, gạo tẻ, gạo nếp cái thì khâu mất nhiều thời gian nhất có lẽ là khâu làm củ ấu tẩu.

Củ ấu được ngâm kỹ trong nước vo gạo đặc một đêm rồi đem hầm ít nhất trong vòng 4 tiếng cho tới khi mềm, bở tơi thành thứ bột đặc sền sệt. Gạo nếp cái hoa vàng trộn với gạo tẻ thơm, nấu nhuyễn trong nước hầm xương chân giò và bột củ ấu, thêm chút thịt nạc băm nhỏ, chút gia vị vừa đủ. Cuối cùng khi bắc ra đập trứng gà, cho thêm ớt, tiêu, hành, rau mùi, tía tô mới thành một bát cháo hoàn hảo.

Đặc sản Hà Giang còn thật nhiều món ăn ngon lành mang đậm văn hóa vùng cao như thắng cố, thịt trâu gác bếp, lợn cắp nách, cơm lam Bắc Mê,... Tất cả làm nên những sắc màu mới lạ cho nền ẩm thực Việt Nam. Hãy một lần thử trải nghiệm bạn nhé!