Việc học sinh Việt Nam ra nước ngoài học tập, rồi tập luôn cho mình thói quen Tây hóa đã không còn xa lạ trong giới du học sinh. Quá trình Tây hóa này diễn ra khá đa dạng và phong phú, theo nhiều cách khác nhau khi các bạn trẻ hòa nhập và làm quen với cuộc sống mới. Khi ở nước bạn, họ phải hòa nhập, rồi dần bị tác động bởi môi trường xung quanh, điều đó không có gì là sai, thậm chí còn tốt cho quá trình học tập, sinh sống.

Thế nhưng, khi kết thúc thời gian học hành, trở về Việt Nam, nhiều người trẻ không hiểu vì cố tình hay vô ý mà luôn tỏ ra "quên" cả tiếng Việt, không biết cách diễn đạt từ ngữ, câu cú trọn vẹn bằng tiếng mẹ đẻ. Dùng tên nước ngoài chưa đủ, họ còn tỏ ra ngô nghê mỗi khi phải dùng tiếng Việt, thường xuyên chêm tiếng anh vào câu bình thường, trong khi thời gian họ du học chỉ vỏn vẹn 2 - 3 năm đã khiến người xung quanh không khỏi khó chịu.

Trên một diễn đàn dành cho giới trẻ, thành viên tên Cat kể lại câu chuyện về cô bạn từng đi du học 3 năm, chẳng hiểu học nhiều đến mức nào mà quên cả từ ngữ tiếng Việt, đã gây ra nhiều tranh cãi.

Topic kể lại câu chuyện về một cô gái mới du học 3 năm đã quên tiếng Việt

Cat kể, khi đưa bạn đi ăn chè, cô bạn đó mở màn ngay bằng câu: “Ui, lâu không gặp mày nhớ mày quá. Hè tao mới có time về VN enjoy. Đi ăn gì đi, tao mệt quá!”, Cat đã thấy chướng tai. Đến khi vào hàng chè mà ngày xưa cả hai hay ăn, cô bạn tiếp tục: “Đây là cái gì hả mày, trông có vẻ hơi có phẩm màu đấy, an toàn không? Ăn được không? Có vẻ unsafe”.

Lúc này, Cat bắt đầu khó chịu vì sự ra vẻ… quên cả món chè, nói chuyện thì chêm tiếng Anh như kiểu xa nước lâu lắm của bạn. Đến khi ăn xong, cô bạn kia tiếp tục màn thể hiện khi đứng dậy thanh toán và hỏi chị chủ hàng: “How much chị?”.

Tỏ ra khó chịu với kiểu nói chuyện “ngất ngây” của bạn, Cat góp ý thì cô bạn kia thanh minh: “Thực sự 3 năm qua đi du học nên có những từ bị quên mất”. Cat đành lên diễn đàn lập topic để hỏi xem có đúng dân du học sẽ quên mất tiếng mẹ đẻ sau 1 vài năm ngắn ngủi xa nước hay chỉ là thể hiện, “làm trò”. Đa phần các thành viên trả lời trong topic đều cho rằng, có sinh ra ở nước ngoài, kể cả lớn lên trong môi trường ngoại quốc thì “cái gốc” không bao giờ mất đi được. Rất nhiều bạn trẻ còn cố gắng tự học tiếng Việt và nói thành thạo khi giao tiếp bằng tiếng Việt, mặc dù họ định cư ở nước bạn. Thế thì lý gì, những công dân trẻ mới sang nước ngoài học tập được 1 vài năm lại cho mình cái quyền quên cả tiếng Việt, không diễn đạt một câu trọn vẹn mà không chèn tiếng Anh?

Topic thu hút nhiều sự quan tâm của cư dân mạng, một vài ý kiến bênh vực người bạn của Cat như: “Mình là dân ngoại ngữ ra, chả đi Tây bao giờ nhưng nhiều lúc đệm tiếng Anh vào cho nó đơn giản, vì đôi lúc nói 1 từ tiếng Anh nhưng nếu giải thích ra tiếng Việt thì dài dòng lắm. Ví dụ cái khách sạn đấy boutique phết. Đơn giản bọn nước ngoài nó hiểu boutique là "xinh xinh, không hoành tráng nhưng sang trọng mà giá cả chấp nhận được...", như vậy nói boutique cho nó tiện”.

Nhưng phần lớn thành viên khác thì cho rằng, trong trường hợp này, người bạn của nickname Cat đang “làm trò, thể hiện” bởi: “Đi 3 năm không thể quên được vốn tiếng Việt. Thà nói tiếng Anh từ bé còn chấp nhận được”, thành viên Hoàng Mai chia sẻ.

Những người trẻ mắc bệnh “vô tư thái quá” như trường hợp trên không phải là hiếm trong thời buổi bây giờ, xin lưu ý họ khác với dân văn phòng sử dụng Anh ngữ thường xuyên, hoặc người sống ở nước ngoài đã lâu. Họ chỉ là dân du học diện học tiếng, thạc sĩ, học chuyên ngành trong vòng 1 tới 3-4 năm, thế nhưng đã vội quên luôn cách trình bày câu cú bằng tiếng mẹ đẻ. Không phải ai cũng thoải mái khi nghe ngôn ngữ song song Anh – Việt kiểu này, V.Nam (21 tuổi) kể rằng cậu từng “đốp” thẳng vào mặt một đứa bạn cũng giả vờ quên tiếng Việt, bởi khó chịu trước sự “làm trò” kệch cỡm.

P.Hồng, bạn của Nam sang Anh học cao đẳng, tính cả 1 năm học tiếng thì mới được 2 năm. Hè vừa rồi, Hồng về chơi, tranh thủ tụ tập đám bạn ăn uống, buôn chuyện. Cả buổi đi chơi hôm ấy, cô gái này liên tục nói “song ngữ” kiểu: “Tao thích mua đồ ở boutique, chứ lang thang shop linh tinh, gặp toàn chủ hàng không “nice”, “unhappy” lắm”, đi ăn thì đòi “ăn chicken leg đi mày” hoặc cô ngồi quấy quấy cốc cafe lên, thấy miếng thạch cứ liên mồm hỏi “What what what??” khiến bạn bè không khỏi khó chịu. Hồng mới sang London vỏn vẹn 2 năm nhưng nhìn cái cách cô “ố, á” với mọi thứ xung quanh cứ như Việt kiều xa quê hương chục năm có lẻ.

Đến khi Hồng cứ liên tục “tao không happy lắm nếu thế này, thế kia” thì Nam chịu hết nổi, cậu hỏi đểu: “Mày nói tiếng song ngữ cứ như dân Mỹ ý nhờ?”. Cô bạn tỏ ra ngây thơ: “Sao lại America? Tao ở London, English chuẩn mà!”. Nam lúc này mới nói thẳng: “Ý tao là Mỹ Tho ý! Học được 2 năm cứ làm như 20 năm, nghe chướng tai quá!”. Cô bạn hôm đó được một phen tím mặt, về sau chẳng thấy quên tiếng Việt nữa mà nói câu nào ra câu đấy.

Nam chia sẻ, nơi cậu làm thêm hiện tại cũng trong môi trường trẻ, sử dụng Anh ngữ thường xuyên nhưng đó là từ ngữ bắt buộc cho công việc, chứ không phải loại “song ngữ” nửa mùa như dân mới đi du học kiểu này. Với Nam, đây là bệnh thích thể hiện chứ không phải do quên hay quen miệng mà thành!