“Con tui đã tởn tới già”

Câu chuyện bắt đầu vào đêm 12/12 khi Tô Văn Khải (ngụ ấp Bà bèo, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) vào vuông tôm của ông Đặng Văn Hiền ngụ cùng ấp đặc lú (dụng cụ bắt tôm) thì bị ông Hiền bắt gặp. Thay vì báo cáo Công an xã, ông Hiền cùng nhiều người dân trong ấp, có sự chứng kiến của Ban an ninh ấp lập biên bản sự việc. Trong biên bản ghi rõ: buộc Khải phải nộp phạt 1 con lợn 100 kg để mọi người cúng và cùng nhau ăn. Đồng thời, hình phạt bổ sung là 40 triệu đồng cùng lời đe: “Nếu tái phạm sẽ phạt gấp 5 lần là 200 triệu đồng”. Khải cùng mẹ là Nguyễn Thị Oanh cũng ký tên cam kết vào biên bản.

Ngày 24/12 bà Oanh chở con lợn đến nhà ông Hiền để nộp phạt. Con lợn 115 kg nên ông Hiền cắt lại 15 kg trả cho bà Oanh một cách rất sòng phẳng, sau đó giết thịt thết đãi mọi người trong xóm.

Tiếp xúc với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Oanh rơm rớm nước mắt, kể: “Gia đình tui rất nghèo, thiếu thốn trăm bề. Dù vậy, tui hổng (không) bao giờ biểu thằng Khải ăn trộm cả. Tại nó dại dột, nó đi ăn trộm. Bây giờ bị cả xóm bắt, lập biên bản, gia đình tui xấu hổ lắm. Mấy ngày nay nó trốn mọi người, thề rằng tới già, tới chết hổng dám đi ăn trộm nữa”.

Ông Hiền cùng một số người dân làm cam kết đối với Khải

Do gia đình nghèo, để có tiền mua lợn phạt, bà Oanh phải vay mượn nhiều nơi mới mua được con lợn 115 kg đem nộp phạt. Dù vậy, bà Oanh không trách móc những người phạt gia đình bà.

Cái lý của người mất trộm

Ông Đặng Văn Hiền- người phát hiện kẻ trộm- cho rằng bà con rất đồng tình với hình phạt. Ông Hiền nói: “Con lợn thì họ nộp phạt rồi, chúng tôi đã làm thịt cúng đất trời và cùng ăn với bà con hết. Còn phần tiền phạt thì treo đó, để cho nợ đó, không đòi nhưng nếu tái phạm thì phải bị thu gấp năm lần. Ai cũng đồng tình như vậy”. Ông Hiền còn cho rằng, hình phạt như vậy có sức răn đe rất lớn, làm cho kẻ trộm không dám tái phạm nữa.

Ông Phan Văn Lành, Tổ trưởng tổ tự quản số 13, ấp Bà Bèo nói rõ: “Ăn trộm dưới hai triệu đồng thì không bị khởi tố, chỉ bị phạt hành chính thôi rồi cho về. Nên nếu trường hợp nào dưới hai triệu đồng thì bà con ở đây không đưa ra chính quyền, mà tự xử với nhau, theo lệ. Cái lệ trước giờ là phạt cúng heo (lợn) 100kg. Riêng trường hợp thằng Khải thì phía ông Hiền còn đưa thêm mức phạt bổ sung, treo tiền phạt mỗi công một triệu đồng”.

Một phần biên bản được người dân lập ra phạt vạ đối với kẻ trộm tôm

Trao đổi với PV, ông Lê Minh Chánh- Chủ tịch UBND xã Lương Thế Trân, huyện Đầm Dơi- cho rằng: “Gia đình bà Oanh là hộ nghèo, nay buộc người ta nộp con heo thì càng nghèo hơn, trong khi cả xã, cả huyện đang tập trung lo cho người nghèo. Tôi khẳng định xã không chủ trương làm vậy. Mới cách đây chưa đầy một tháng, cũng có một vụ đòi phạt kẻ trộm con heo, chúng tôi biết được và xuống họp dân nói rõ không được làm vậy. Ăn trộm có luật xử ăn trộm. Hương ước có rồi nhưng cũng không có vụ buộc nộp heo, treo tiền phạt như vậy” – ông Chánh phân trần.