Để chấn chỉnh thị trường bất động sản, không để thị trường bất động sản trở thành nhân tố tác động gây ra lạm phát cao và nền kinh tế “bong bóng”, kiểm soát hiệu quả dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản để chống đầu cơ, nhưng cũng tránh gây sốc, làm đóng băng thị trường bất động sản, gây tác động xấu lan truyền đến hệ thống các tổ chức tín dụng và đời sống xã hội. Năm 2012, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số giải pháp sau:

Kiểm soát dòng vốn đầu tư

Kiểm soát hiệu quả dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản để chống đầu cơ, nhưng cũng tránh gây sốc, làm đóng băng thị trường bất động sản. Trong đó, tập trung thực hiện nghiêm túc yêu cầu của Chính phủ giảm tốc độ và tỷ trọng tín dụng bất động sản nhưng cần phải có lộ trình hợp lý, tránh giảm đột ngột, gây sốc cho thị trường.

Điều chỉnh linh hoạt tỷ trọng cho vay đối với từng khoản mục tín dụng bất động sản. Một số khoản mục phải giảm tỷ trọng, như: vay xây dựng khu đô thị; vay xây dựng văn phòng (cao ốc) cho thuê; vay xây dựng để chuyển nhượng trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng, sửa chữa, mua nhà để bán; vay mua quyền sử dụng đất hoặc bồi thường giải phóng mặt bằng. Đối với một số khoản mục cần phải tăng tỷ trọng cho vay, như: vay xây dựng cơ sở hạ tầng (nhà, xưởng) phục vụ sản xuất kinh doanh, vay mua nhà để ở, vay để hoàn thiện các dự án đã gần hoàn thành để tăng tính thanh khoản cho sản phẩm, bán và thu hồi vốn đầu tư;

Xem xét tín dụng bất động sản hoặc một số danh mục tín dụng bất động sản là lĩnh vực sản xuất hoặc có thể thống kê tín dụng bất động sản thành mục riêng để có thể điều hành linh hoạt.

Ban hành hệ thống tiêu chí cho vay bất động sản đối với các tổ chức tín dụng trên cơ sở quy định của pháp luật về hoạt động của các tổ chức tín dụng. Ngoài ra, cần sớm nghiên cứu thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở để hỗ trợ cho người lao động có điều kiện mua nhà. Đồng thời nghiên cứu thí điểm mô hình Quỹ đầu tư tín thác bất động sản để tạo thêm nguồn cung cấp vốn ngoài các tổ chức tín dụng cho thị trường bất động sản.

Kiểm soát thị trường

Tăng cường công tác quản lý, kiểm soát bảo đảm thị trường bất động sản, nhất là bất động sản nhà ở phát triển cân đối giữa cung và cầu, sử dụng tiết kiệm tài nguyên đất đai, bảo đảm tính đồng bộ về hạ tầng của các khu đô thị mới. Tăng cường công tác quản lý, kiểm soát thị trường bất động sản. Nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương trong việc tham gia thẩm định, cho phép đầu tư các dự án phát triển đô thị, trong đó có các dự án kinh doanh bất động sản, bảo đảm thị trường bất động sản, nhất là bất động sản nhà ở phát triển lành mạnh và cân đối giữa cung và cầu của thị trường;

Tổ chức rà soát, kiên quyết không cho phép triển khai các dự án không có trong quy hoạch, kế hoạch phát triển, không có khả năng kết nối hạ tầng và cung cấp dịch vụ đô thị; thực hiện nghiêm túc quy định về hình thức chia lô, bán nền, bán nhà xây thô trong các dự án phát triển nhà ở, kiểm soát chặt chẽ tiến độ cam kết của các chủ đầu tư, của người mua nhà trong việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ và hoàn thiện nhà ở;

Đa dạng hóa cơ cấu nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở từ khâu quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư và quản lý đầu tư theo quy hoạch. Cần có quy định để đa dạng hóa các loại hình nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở, tăng tỷ lệ nhà chung cư cao tầng với quy mô diện tích căn hộ đa dạng đáp ứng nhu cầu của thị trường (tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh các dự án phát triển nhà ở phải có tỷ lệ nhà chung cư trên 80% ); hạn chế phát triển nhà ở cao cấp (biệt thự; căn hộ chung cư có diện tích từ 120 m2 trở lên) tối đa không quá 20% trong tổng số nhà ở thương mại xây dựng mới; cho phép các chủ đầu tư dự án đã được phê duyệt, đang triển khai thực hiện, điều chỉnh quy mô căn hộ theo hướng tăng số lượng các căn hộ vừa và nhỏ cho phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Có cơ chế, chính sách phù hợp để phát triển mạnh nhà ở cho thuê, kể cả nhà ở xã hội đầu tư từ ngân sách Nhà nước và nhà ở cho thuê do doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân đầu tư phục vụ nhu cầu thuê nhà ở của người dân khu vực đô thị và công nhân tại các khu công nghiệp.

Đẩy mạnh xây dựng nhà ở xã hội

Tiếp tục đẩy mạnh các chương trình nhà ở xã hội trọng điểm (nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, nhà cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; nhà ở cho học sinh, sinh viên; nhà ở cho các hộ nghèo ở nông thôn) bảo đảm an sinh xã hội. Các Bộ, ngành và các địa phương tạo điều kiện, đơn giản về thủ tục, tập trung nguồn lực và giải quyết các vướng mắc về tín dụng ưu đãi và miễn, giảm thuế để đẩy mạnh các chương trình xây dựng nhà ở xã hội đang được triển khai như: các chương trình xây dựng nhà ở sinh viên, nhà ở công nhân khu công nghiệp và nhà ở thu nhập thấp để giải quyết khó khăn về nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp tại khu vực đô thị.

Giải quyết vướng mắc về giá đất và thuế TNCN

Năm 2012, theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, Bộ Xây dựng sẽ sớm giải quyết các vướng mắc về xác định giá đất, nộp thuế thu nhập cá nhân trong kinh doanh bất động sản .

Giải quyết vướng mắc về xác định giá đất sát giá thị trường theo quy định tại Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ quy định bổ sung về sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, theo hướng chủ đầu tư được nộp tiền sử dụng đất theo bảng giá đất mà UBND cấp tỉnh ban hành có hệ số điều chỉnh theo hệ số sử dụng đất của khu đất (yếu tố quy hoạch). Vì việc xác định tiền sử dụng đất theo quy định hiện nay (Nghị định số 120/2010/NĐ-CP ngày 30/12/2010, Thông tư số 93/2011/TT-BTC ngày 29/6/2011 của Bộ Tài chính) còn nhiều bất cập.

Bên cạnh đó,  Bộ sẽ nghiên cứu, sửa đổi quy định về nộp thuế thu nhập cá nhân trong giao dịch bất động sản, theo hướng người nộp thuế được nộp thuế theo thuế suất 2% trên giá trị bất động sản giao dịch, trường hợp người nộp thuế chứng minh được thu nhập và chi phí thì được nộp thuế theo thuế suất 25% trên thu nhập.