Ngày 2/7, tờ Tin tức Đa Chiều của người Trung Quốc hải ngoại cho rằng việc thay đổi cách diễn giải hiến pháp của Nhật Bản để trao thêm quyền lực cho quân đội nước này thực hiện quyền “phòng vệ tập thể” đã có những tác động rất lớn đối với Trung Quốc, khiến Bắc Kinh không ngớt bất an.

Theo Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, chính sách thay đổi cách diễn giải hiến pháp đã được nội các thông qua này quy định 4 trường hợp mà Nhật Bản có thể thực thi quyền “phòng vệ tập thể.”

Thủ tướng Abe trình bày các phương án thực thi quyền phòng vệ tập thể

Thứ nhất, quân đội Nhật Bản có thể sử dụng hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia để đánh chặn các tên lửa nhắm đến Mỹ. Thứ hai, hải quân Nhật Bản có thể được triển khai nếu tàu chiến Mỹ bị tấn công ngoài biển khơi. Thứ ba, Nhật cũng có thể huy động lực lượng để phản công nếu bị nước ngoài tấn công trên lãnh thổ nước ngoài. Thứ tư, Nhật được sử dụng lực lượng để loại bỏ các trở ngại trong các chiến dịch gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.

Đa Chiều cho rằng 4 trường hợp này được vạch ra nhằm ngăn chặn mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên, bảo vệ quan hệ đồng minh với Mỹ và để bảo vệ an ninh của Nhật Bản trước các mối đe dọa đến từ Trung Quốc.

Động thái này của Nhật đã nhận được sự tán đồng từ Mỹ, khi Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel cho rằng “đây là một bức quan trọng để Nhật có đóng góp to lớn hơn cho hòa bình, an ninh khu vực và thế giới”.

Mỹ coi động thái này thể hiện sự đóng góp to lớn hơn của Nhật cho an ninh khu vực

Trái lại, Trung Quốc thì như đang “ngồi trên tổ kiến lửa” trước động thái quyết liệt trên của chính phủ Nhật Bản. Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngay lập tức tổ chức một cuộc họp báo để cáo buộc Nhật “tái quân phiệt hóa”, nơi người phát ngôn Hồng Lỗi cao giọng lên án Nhật Bản “thêu dệt nên mối đe dọa từ Trung Quốc”.

Mặc dù Trung Quốc đang có những động thái gây hấn, ngang ngược trên Biển Đông với các nước láng giềng, họ lại lớn tiếng đòi Nhật Bản “tôn trọng các quan ngại an ninh chính đáng của các quốc gia láng giềng ở châu Á và giải quyết vấn đề liên quan một cách khôn ngoan”.

Theo Đa Chiều, sau khi việc thay đổi cách diễn giải hiến pháp này được quốc hội Nhật Bản thông qua, lực lượng vũ trang nước này sẽ chuyển từ chính sách tập trung phòng thủ sang chiến lược tấn công, và họ có thể đánh trả bên thứ ba không trực tiếp tấn công Nhật Bản.

Quân đội Nhật được trao thêm quyền lực để có thể tác chiến ở nước ngoài

Cũng theo tờ báo này, sở dĩ Trung Quốc bất an và lo lắng khôn nguôi là vì quyết định trên của chính phủ Nhật Bản có những tác động trực tiếp đến những tính toán chiến lược của Trung Quốc trong mưu đồ bành trướng lãnh thổ.

Thứ nhất, với việc thay đổi chính sách này, giờ đây Nhật có thể hợp tác chặt chẽ hơn với Úc, Ấn Độ và ASEAN trong các vấn đề an ninh để tạo ra một hệ thống cân bằng quyền lực với Trung Quốc trong khu vực. Nếu Trung Quốc dám thực hiện một cuộc phiêu lưu quân sự trên Biển Đông, Nhật Bản sẽ có khả năng tham chiến chống lại Trung Quốc một khi Mỹ quyết định can thiệp.

Thứ hai, quyết định trên sẽ đẩy nhanh quá trình hợp tác giữa quân đội Mỹ và Nhật Bản, giúp Nhật Bản có đủ năng lực để đơn phương hoặc cùng Mỹ ngăn chặn Trung Quốc nếu Bắc Kinh tìm cách thống nhất Đài Loan bằng vũ lực.

Thứ ba, thông qua quá trình hợp tác này, một lực lượng liên quân Mỹ-Nhật sẽ hình thành, giúp Nhật có thể tạo ảnh hưởng trực tiếp đến các vấn đề quốc tế quan trọng, trong đó có cả các tranh chấp trên Biển Đông. Quá trình này sẽ biến Nhật thực sự trở thành một đối trọng của Trung Quốc ở châu Á, góp phần kiềm chế các hành động hung hăng, bất chấp luật pháp và thông lệ quốc tế của Trung Quốc.

Nhật có thể tham chiến ở Biển Đông nếu Trung Quốc dám phiêu lưu quân sự

Những nỗi bất an này của Trung Quốc được phản ánh trong một bài bình luận đăng trên tờ Nhật báo Quân Giải phóng, trong đó Trung Quốc cáo buộc Mỹ đang bí mật “đẩy Nhật Bản đến con đường này” vì lợi ích của chiến lược “trở lại châu Á” mà Mỹ đề ra.

Báo Quân Giải phóng còn cho rằng đối tượng mà quân đội Nhật Bản luôn nhắm đến trong các cuộc diễn tập, tập trận là Trung Quốc, đặc biệt là trong vấn đề tranh chấp biển đảo. Trên bối cảnh đó, tờ báo cáo buộc rằng Nhật Bản đang tìm cách xây dựng một liên minh an ninh ở châu Á với sự tham gia của các nước có tranh chấp trực tiếp với Trung Quốc để cùng nhau chống lại tham vọng bành trướng của Bắc Kinh.