Trong bức thư chia sẻ, tâm sự với các nhà đâu tư kết thúc năm Tân Mão, bước sang năm mới Nhâm Thìn, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính VN Nguyễn Hoàng Hải thẳng thắn cho rằng năm 2011 là năm xấu nhất của thị trường chứng khoán VN, đa phần các nhà đầu tư chứng khoán đều thua lỗ, mức độ thua lỗ là rất lớn, tài sản của nhà đầu tư đã bị vơi đi từ 50% cho đến 100% ( mà vẫn còn nợ ).
Trong năm 2011, đa phần các công ty công chúng , công ty niêm yết đều làm ăn sa sút, tăng mức độ kinh doanh thua lỗ đến mức lợi nhuận giảm nhiều so với các năm trước, chỉ một bộ phận nhỏ công ty công chúng duy trì lợi nhuận bằng năm trước hoặc có tăng trưởng lợi nhuận nhưng không nhiều, vì vậy việc thanh toán cổ tức tiền mặt cho nhà đầu tư trong năm 2011 bị giảm sút nhiều so với những năm trước.

Do tình hình đầu tư, tình hình lãi suất cao nên sẽ có nhiều công ty không có nguồn tài chính dồi dào để trả cổ tức hoặc mức chi cổ tức bằng tiền mặt sẽ thấp đi.

Nguyên nhân của tình trạng trên là : Do tác động xấu của kinh tế vỹ mô trong nước và ngoài nước; Cũng còn do yếu tố chủ quan của Ban quản lý doanh nghiệp : Do chậm đổi mới nhân sự, do đầu tư vẫn còn dàn trải, do khát vọng nhanh chóng trở thành tập đoàn kinh tế mạnh mà đầu tư quá nhiều… Tựu trung lại là do yếu tố quan liêu, chủ quan, duy ý chí của những người điều hành doanh nghiệp.

Cổ phiếu thì bị giảm giá mạnh, cổ tức thì hầu như không có hoặc ít hơn ( không thấm tháp vào đâu so với số tài sản bị mất đi). Tuy nhiên nhà đầu tư có thể được an ủi bằng niềm tin vào “ngày mai trời sẽ đẹp “ từ cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ, tài chính cố gắng đưa ra nhiều giải pháp phát triển TTCK và từ sự rút kinh nghiệm và cam kết cố gắng của các Ban quan lý doanh nghiệp.

Trong bài viết này, để khôi phục và tăng cường niềm tin cho nhà đầu tư, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam ( VAFI ) khuyến nghị một số điểm về công tác quản trị doanh nghiệp.

Những doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, có mức lợi nhuận sau thuế tương đối so với các năm trước, ít vay nợ ( kể cả trong tương lai ) cần tăng mức chi trả cổ tức bằng tiền mặt so với các năm trước ; Đặc biệt đối với những doanh nghiệp nông nghiệp như doanh nghiệp cao su, mía đường, … đa phần lợi nhuận cao đột biến so với năm trước nhờ được hưởng lợi nhiều về giá bán cần xem xét tăng cao mức chi trả cổ tức cho cổ đông.

Trong thời buổi rất khó khăn hiện nay, 1 đồng vốn có ý nghĩa bằng 2 đến 3 đồng so với lúc bình thường, nguồn tiền này sẽ được các nhà đầu tư thực hiện tái đầu tư giúp TTCK bớt ảm đạm đồng thời cũng là cơ hội để bù một phần kinh doanh thua lỗ .

Các Ban quản trị doanh nghiệp cần nghiêm túc đánh giá lại chương trình đầu tư của mình để có đối sách phù hợp, nên tạm ngừng các dự án đầu tư mới nếu hiệu quả thấp hoặc phải đi vay mượn nhiều nhằm tăng cường khả năng tài chính doanh nghiệp, giảm chi phí lãi vay, đồng thời tạo khả năng doanh nghiệp luôn có dòng tiền nhàn rỗi để thường xuyên thanh toán cổ tức cho cổ đông. Trong bối cảnh TTCK như hiện nay và trong vài năm nữa việc huy động vốn bằng phát hành cổ phiếu có thể còn khó khăn, doanh nghiệp nên có phương án thanh toán mức cổ tức bằng tiền mặt cao trên giá vốn đầu tư cao hơn lãi suất huy động. Nếu đa phần các doanh nghiệp niêm yết làm được như vậy thì không lẽ gì TTCK kéo dài sự ảm đạm ?

Không nên nôn nóng đặt mục tiêu doanh nghiệp của mình phải trở thành 1 Tập đoàn , 1 Tập đoàn mạnh hoặc 1 Tập đoàn lớn so với các nước trong khu vực mà đưa ra nhiều dự án đầu tư để rồi đi vay nợ nhiều, từ đó ít có điều kiện chăm lo quyền lợi cho cổ đông . Sắp tới năm mới, cộng đồng doanh nghiệp cần phải đổi mới tư duy, cụ thể là phải tăng cường khả năng tài chính doanh nghiệp, giảm đáng kể nợ nần để có khả năng chống chọi tốt với các biến cố không mong muốn, đồng thời cải thiện quyền lợi cho các “ ông chủ “ của mình bằng việc gia tăng dần mức chi cổ tức tiền mặt.

Năm nay là 1 năm đầy khó khăn cho các doanh nghiệp, nên cần xem xét lại chính sách thưởng cho người lao động và Ban quản lý trong tương quan khả năng tài chính doanh nghiệp và quyền lợi của nhà đầu tư theo hướng doanh nghiệp phải trích lập dự phòng đầy đủ với các khoản nợ xấu, chênh lệch tỷ giá, các quỹ dự trữ…

Doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ hoặc gặp khó khăn về khả năng tài chính thì kiên quyết cắt giảm các khoản thưởng, đặc biệt là đối với Ban quản lý còn phải cắt giảm mức lương, thù lao…không để cao như trước ; Không theo phong trào, không sỹ diện , hào phóng thực hiện chính sách thưởng như các đơn vị kinh doanh hiệu quả ….

Ông Nguyễn Hoàng Hải nhấn mạnh, không thể để tình trạng Ban quản lý lương cao hoặc có thưởng trong khi cổ đông của doanh nghiệp không được nhận cổ tức bằng tiền mặt.

Từ năm 2012 trở đi , Hội đồng quản trị các doanh nghiệpkhông thực hiện các Dự án đầu tư mới nếu như việc thực hiện này không đảm bảo khả năng thanh toán cổ tức bằng tiền mặt cho nhà đầu tư một cách thường xuyên. Nếu HĐQT có ý chí mạnh cương quyết thực hiện các dự án đầu tư mới thì cần phải thuyết trình kỹ cho nhà đầu tư biết và cần nhận được ý kiến chấp thuận của đông đảo cổ đông doanh nghiệp.

"Chuẩn bị tới mùa ĐHCĐ năm 2012, các nhà đầu tư cần góp ý về công tác quản trị doanh nghiệp, nhất là công tác đầu tư để tránh tình trạng chủ quan duy ý chí luôn tồn tại trong HĐQT nếu như ít có ý kiến phản biện từ các cổ đông", bức thư viết.