Đạo diễn Đỗ Thanh Hải.

Tại sao Cục NTBD phải sốt sắng như vậy?

- Thưa anh, được biết Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD) vừa có công văn yêu cầu VTV mà cụ thể là VFC phải có hồ sơ xin cấp phép biểu diễn Táo quân 2015, nội dung kịch bản, bao nhiêu tiểu phẩm, nghệ sĩ nào tham gia. Là tổng đạo diễn, anh phản ứng sao về việc này?

- VFC có nhận được văn bản này từ cách đây khoảng một tuần. Chúng tôi thấy ngạc nhiên vì Cục NTBD không có mối liên đới nào đến hoạt động sản xuất của chúng tôi. Nếu nhìn dưới góc độ tích cực thì văn bản này thể hiện sự "nhiệt tình". Dưới góc độ quản lý nhà nước thì văn bản này không cần thiết, thậm chí thừa! Căn cứ điều 14 tại nghị định 79/2012/NĐ-CP thì VFC không cần phải có bất cứ văn bản và thủ tục nào cần có sự phối hợp với Cục NTBD khi thực hiện Táo quân 2015. Lý do: Thứ nhất, Táo quân là chương trình truyền hình và theo Luật báo chí: các sản phẩm báo chí (báo viết, báo hình, phát thanh…) sẽ do Tổng biên tập hoặc Tổng giám đốc các Đài PT-TH chịu trách nhiệm về nội dung.

Thứ hai, Cục NTBD lấy cơ sở gì để khẳng định là VFC sẽ tổ chức biểu diễn mà đã vội vàng gửi văn bản yêu cầu chúng tôi xin giấy phép và nộp kịch bản? Nếu chúng tôi có nhu cầu tổ chức biểu diễn, chúng tôi sẽ thực hiện đầy đủ các quy định.

Như trên đã nói, Táo quân là sản phẩm truyền hình nên có rất nhiều hình thức thể hiện, từ quay hình, dàn cảnh, quay ở sân khấu, quay ở trường quay, quay ở bối cảnh thật ngoài đường phố, thậm chí quay trong trường quay ảo. Lựa chọn hình thức thể hiện như thế nào là công việc chuyên môn của chúng tôi và ở trường hợp này, Cục NTBD không thể đòi hỏi chúng tôi cho xem kịch bản, cách thức sản xuất chương trình trước khi phát sóng.

Thứ ba, tôi có thể đặt câu hỏi: Tại sao với Táo quân, một chương trình truyền hình do VTV chịu trách nhiệm thực hiện, chưa hề công bố giới thiệu trước công chúng mà Cục NTBD phải sốt sắng gửi văn bản như vậy?

Chương trình Táo quân hàng năm luôn "nóng" khi chuẩn bị lên sóng.

- Được biết Táo quân năm nay sẽ quay tại trường quay của VTV chứ không diễn ra tại Cung Việt Xô Hà Nội như thường lệ? Quyết định này có phải để tránh sự can thiệp của Cục NTBD?

- Từ tháng 12/2014, sau khi có đề cương kịch bản, chúng tôi quyết định ghi hình tại trường quay S14 của VTV vì phục vụ cho ý đồ dàn dựng chương trình. Thay vì thiết kế sân khấu như trước đây, năm nay phần đồ họa trên các màn Led của trường quay sẽ đóng vai trò quan trọng để tạo ra không gian ảo của bối cảnh Thiên Đình.

Kịch bản liên tục thay đổi, ngay cả khi đã ghi hình

- Với Táo quân, kịch bản luôn thay đổi trong quá trình tập, thậm chí đến ngày tổng duyệt vì các nghệ sĩ hài hay diễn phiêu, không theo kịch bản sẵn. Vậy anh sẽ tính sao khi Cục NTBD yêu cầu phải trình kịch bản, lời thoại trước khi ghi hình?

- Khi tiến hành ghi hình, các phần dàn dựng chưa phải là sản phẩm cuối cùng vì còn nhiều công việc biên tập nội dung, hình ảnh, âm nhạc tiếp theo, sau đó có thể điều chỉnh, quay bổ sung hoặc thay đổi để hoàn thiện chương trình phát sóng. Thậm chí, đã từng có năm, sau khi khán giả rời trường quay về, chúng tôi vẫn tiếp tục ghi hình lại những phần nội dung bị thiếu, hoặc chưa đạt đúng ý đồ.

Do vậy, trường hợp vội vàng nêu ý kiến khi chương trình chưa hoàn thiện, không khác gì chuyện gia đình bạn nấu bữa cơm, một ông khách lạ ghé vào nhìn ngó và bình phẩm về đĩa thịt chưa xào xong, rồi kết luận món ăn không hợp khẩu vị, thẩm mỹ…

Chưa kể, với những sản phẩm mang yếu tố nghệ thuật, đánh giá hay dở còn tùy thuộc quan điểm cá nhân. Và từ kịch bản viết ra đến tập luyện, dàn dựng là cả một quá trình có nhiều thay đổi, liên tục chỉnh sửa. Hiểu đúng đặc thù như vậy thì tôi tin người quản lý nghệ thuật sẽ biết cách ứng xử phù hợp. Thay vì tạo ra sự ồn ào khi tác phẩm chưa hoàn thiện, hãy khích lệ và chia sẻ để các nghệ sĩ có động lực sáng tạo, làm ra những tác phẩm có giá trị phục vụ cho khán giả.

- Đến thời điểm này anh đã nhận được bao nhiêu yêu cầu loại những vấn đề nhạy cảm khỏi Táo quân 2015? Sức ép hình như đang lớn dần?

- Hiện nay, kịch bản đang hoàn thiện để duyệt nội dung và các vấn đề sản xuất. Cá nhân tôi thì chưa nhận một đề nghị nào vì các thông tin lựa chọn xây dựng kịch bản đều dựa vào các thông tin của báo chí và có sự phân tích kỹ của nhóm biên tập. Tất nhiên, do tính chất trào phúng, hài hước của chương trình nên nhiều vấn đề được chuyển tải qua lăng kính Táo quân trở nên sinh động hơn, xoay vần nhiều chiều. Nhưng hơn hết, tính xây dựng là mục đích lớn nhất mà chương trình hướng đến để xã hội ngày càng phát triển tốt đẹp hơn.

- Cuối cùng, anh có thể tiết lộ một chút về nội dung táo quân năm nay? Khi nào chương trình sẽ ghi hình? Và yêu cầu của Cục NTBD có làm ảnh hưởng đến tiến độ tập và sản xuất không?

- Hiện nay, một số nghệ sĩ đã xếp lịch để tập luyện, một số nghệ sĩ khác được mời đang bố trí thời gian. Cuối năm ai cũng bận nên theo thông lệ, các buổi đêm sẽ dễ dàng tập hợp được đông đủ các nghệ sỹ đến tập luyện. Nghệ sĩ Tự Long đã tập 4 ngày một mảng nội dung nhưng sau đó chúng tôi thấy cần phải điều chỉnh và viết lại kịch bản. Nói vậy để thấy quá trình sáng tạo Táo quân liên tục có sự thay đổi từ chính phía nhóm sản xuất chứ không phải do chịu tác động nào.

Năm nay, dự kiến có sự tham gia của một số nghệ sĩ mới và phần báo cáo của các Táo cũng thay đổi. Sự điều chỉnh này hy vọng tạo nên sự mới mẻ nhưng hiệu quả thế nào phải đợi tập luyện và khi ghi hình mới đánh giá chính xác được. Chương trình dự kiến ghi hình vào khoảng tuần đầu tháng 2. Và thời gian này, chúng tôi thực sự không muốn tạo ra những thông tin ầm ĩ làm ảnh hưởng đến công chúng.