Hành vi có thể gọi là khiêu khích mới nhất của Trung Quốc là quyết định điều giàn khoan dầu thứ hai xuống Biển Đông, trong lúc vẫn duy trì giàn khoan thứ nhất trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thậm chí các trang mạng Trung Quốc còn nói đến ít nhất bốn giàn khoan được đưa xuống Biển Đông.

Đây là một hành động mang tính chất khiêu khích vì được tiến hành ngay vào lúc Bắc Kinh đang bị dư luận quốc tế đả kích là đã khuấy động tình hình ổn định trong khu vực từ khi cho hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng Biển Đông nằm gần Hoàng Sa và ngay trên thềm lục địa của Việt Nam hồi đầu tháng Năm. 

Từ ngữ "khiêu khích" đã được nhiều nước, từ Hoa Kỳ đến Nhật Bản, sử dụng để chỉ hành động coi thường luật lệ quốc tế đó của Trung Quốc.

Hành động khiêu khích đó được cho là trực tiếp nhắm vào Việt Nam vì được loan báo đúng vào lúc mà lãnh đạo Trung Quốc đến Hà Nội để thảo luận về cuộc khủng hoảng nghiêm trọng phát sinh từ vụ Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, với việc đội tàu nhỏ bé của Việt Nam hàng ngày phải đương đầu với đội tàu hộ tống hùng hậu của Trung Quốc, chỉ để thể hiện chủ quyền của Việt Nam trong khu vực.

Song song với chiến pháp "tung giàn khoan giành lãnh thổ" đó, Bắc Kinh vẫn tiếp tục chiến lược "ngoại giao vu khống", đổ lỗi cho Hà Nội là bên gây hấn, trong lúc căng thẳng lại phát sinh từ chính hành động của Trung Quốc.

Điều đáng nói là trong các cuộc hội đàm tại Hà Nội vào hôm 18/6, lẽ ra phải nhằm mục tiêu hạ nhiệt căng thẳng giữa hai bên, thì nhân vật đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc lại nói với phía Việt Nam là phải chấm dứt các hành động phản đối Trung Quốc.

Trước các động thái cứng rắn kể trên, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, được cho là có thái độ rất hòa hoãn, nhẫn nhịn, nhưng vẫn kiên quyết, tố cáo Trung Quốc vi phạm luật quốc tế, đe dọa ổn định khu vực và đòi Bắc Kinh phải rút giàn khoan ra khỏi vùng biển Việt Nam.

Bản tin trên trang web Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết là ông Phạm Bình Minh đã xác định với phía Trung Quốc như sau: "Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Dầu khí Hải dương 981 sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam đã vi phạm luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, đe dọa đến an ninh, an toàn hàng hải và hòa bình, ổn định của khu vực, làm tổn thương tình cảm của nhân dân Việt Nam và tác động tiêu cực đến quan hệ hợp tác giữa hai nước".

Phó Thủ tướng khẳng định mạnh mẽ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa được xác định theo Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982 mà cả hai nước đều là thành viên.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và tàu ra khỏi vùng biển của Việt Nam, kiểm soát tình hình không để xảy ra xung đột, đàm phán giải quyết tình hình căng thẳng hiện nay cũng như các bất đồng khác giữa hai nước trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982".

Nhận định chung về cuộc đối đầu Việt-Trung hiện nay liên quan đến vụ giàn khoan Hải Dương 981, có thể nói rằng Việt Nam càng nhẫn nhịn, thì Trung Quốc càng lấn lướt. Do tương quan lực lượng trên biển bất lợi, sắp tới đây khó khăn của Việt Nam được cho là sẽ tăng lên gấp bội nếu Trung Quốc tung thêm vài chiếc giàn khoan nữa vào vùng biển của Việt Nam, đài RFI nhận xét.

Đối sách khả dĩ nhất mà Việt Nam có thể thực hiện, như nhiều nhà quan sát đã đề nghị là phải kiện Trung Quốc ra trước Tòa án quốc tế như Philippines đã làm. 

>> BẤM ĐÂY ĐỂ XEM TOÀN BỘ DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH CĂNG THẲNG TRÊN BIỂN ĐÔNG