Vừa qua, một số trang tin tức đưa tin về việc cựu nhân viên tình báo Mỹ - Edward Snowden đã công bố thông tin, tài liệu mật dự báo về cơn bão Mặt trời sẽ xuất hiện trong tháng 9/2013 và có thể giết chết hàng triệu người trên Trái đất. 

Dù được ghi nhận đây chỉ là tin đồn thất thiệt nhưng có bao giờ bạn thắc mắc, bão Mặt trời là gì mà khủng khiếp tới vậy? Hãy cùng tìm hiểu về hiện tượng này qua nghiên cứu dưới đây.

Bão Mặt trời là gì?

Mặt trời là một ngôi sao ở trung tâm hệ Mặt trời, Mặt trời không đứng im bất động mà luôn hoạt động với những phản ứng hóa học mang năng lượng cực lớn. Trên bề mặt của ngôi sao này tồn tại những vết đen liên tục được hình thành theo chu kỳ khoảng 11 năm.

Khi đạt tới năng lượng đủ lớn, gần những vết đen đó xảy ra những vụ nổ lớn gọi là bão lửa Mặt trời. Những cơn bão lửa này giải phóng năng lượng cực lớn, sức công phá của nó tương đương với 1 tỷ quả bom khinh khí (hay bom Hydro).

Đi kèm với bão lửa của Mặt trời là những dòng điện tích, phóng xạ - nguyên nhân gây ra những hiện tượng quen thuộc như bão từ (sự tương tác giữa các hạt điện tích Mặt trời với đường cảm ứng từ của Trái đất), cực quang (do sự tương tác giữa các hạt điện tích Mặt trời với từ trường Trái đất).

Hình ảnh ghi lại quá trình hoạt động, hình thành bão trên bề mặt của Mặt trời tháng 8/2010.

Như vậy, nói đơn giản, bão Mặt trời là một chuỗi các hiện tượng mà sau cùng, những hạt điện tích electron và proton mang năng lượng cao được giải phóng ra từ Mặt trời, di chuyển với vận tốc cực lớn cỡ 1 triệu km/h tới các hành tinh xung quanh.

Video dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn cận cảnh hơn về cơn bão Mặt trời:

Ảnh hưởng của bão Mặt trời

Khi “bão Mặt trời” đổ bộ tới Trái đất, những hạt điện tích của nó di chuyển với tốc độ cỡ 400-700km/s, gây một sức ép cực lớn lên từ trường Trái đất. Quá trình tương tác này gây ra những cơn bão từ lớn trên Trái đất. Người ta xếp bão từ theo các cấp độ từ G1 tới G5 theo mức độ nguy hiểm tăng dần.

Từ trường từ Mặt trời đi tới Trái đất và gây ra sức ép cực lớn cho hành tinh xanh.

Mặt khác, các hạt này di chuyển theo đường cảm ứng từ hình xoắn ốc càng đi sâu vào khí quyển nó càng tạo ra những màu sắc khác nhau. Đây chính là bản chất của hiện tượng cực quang mà chúng ta thường thấy trên bầu trời, nhất là ở hai cực Bắc - Nam.

Bầu trời cực quang tuyệt đẹp nhưng ẩn đằng sau là những ảnh hưởng và tác động khôn lường.

Về cơ bản, ảnh hưởng của bão Mặt trời lên Trái đất dễ nhận thấy nhất là sự tác động tới hệ thống thông tin liên lạc nói chung. Bão Mặt trời làm gián đoạn hệ thống liên lạc bằng sóng radio, gây hỏng hóc các vệ tinh địa tĩnh, làm hư hại các sản phẩm công nghệ điện tử, thậm chí gây tê liệt hệ thống điện, nhất là ở các khu vực bão từ Mặt trời đi qua… 

Viễn cảnh bão Mặt trời tấn công hệ thống điện của thế giới.

Có thể kể tới một số minh chứng trong lịch sử loài người về tác động này. Thời cổ đại, người La Mã và Trung Quốc đã có những ghi chép mô tả lại hiện tượng cực quang - một phần của bão Mặt trời. Tới năm 1940, hệ thống điện ở New England, New York, Quebec đều tê liệt bởi ảnh hưởng của bão từ.

Mới đây nhất, ngày lễ tình nhân 14/2/2007 ở Trung Quốc đã không suôn sẻ bởi sự viếng thăm của một cơn bão từ nhẹ. Điều này đã làm gián đoạn hệ thống thông tin vô tuyến của nước này trong vài phút.

Còn đối với cơ thể người, ảnh hưởng của bão Mặt trời là nguy hiểm mà đôi khi chúng ta còn chưa để ý. Tia X từ bão Mặt trời tác động trực tiếp tới hệ thần kinh và dịch thể bên trong chúng ta. Vào thời điểm bão hoạt động mạnh, người bình thường dễ trở nên căng thẳng, lo âu, hốt hoảng, hay cáu kỉnh, trí nhớ ngắn hạn đột nhiên kém đi, thậm chí cảm thấy đau đầu, buồn nôn, kiệt sức. Nguy hiểm hơn, người bị bệnh tim mạch, huyết áp cao có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não.

Hầu hết mọi người cảm thấy tác động sinh học của bão Mặt trời.

Ngoài ra, từ trường mạnh do bão Mặt trời gây ra còn làm tăng lượng bức xạ Mặt trời chiếu xuống Trái đất, đồng nghĩa với việc tia cực tím nhiều hơn, nguy hiểm hơn, làm tăng lên nhiều lần nguy cơ ung thư ở người.

Với các sinh vật sống, bão Mặt trời cũng gây ra một số ảnh hưởng nhất định. Nhiều giả thuyết cho rằng, những hiện tượng bất thường như cá, chim chết hàng loạt có một phần nguyên nhân dính dáng tới bão Mặt trời.

Toàn tập bí kíp sống sót qua bão Mặt trời

Tin đồn không có thật về việc cựu tình báo Mỹ - Edward Snowden đã tiết lộ rằng, nếu không chuẩn bị trước, cơn bão Mặt trời tiếp theo có thể hủy diệt cả hành tinh. Dưới góc nhìn khoa học, thông tin này chưa được chứng thực và đảm bảo chính xác. Dẫu vậy, những bí kíp sau đây vẫn sẽ giúp bạn nếu có một cơn bão Mặt trời ập tới bất ngờ.

Đầu tiên, hãy tích trữ lương thực, đặc biệt là đồ khô và nước. Vì tủ lạnh sẽ trở nên vô dụng nếu mất điện vì bão Mặt trời và chúng ta không nên ra đường vào thời điểm đó.

Nước và đồ khô, hai thứ giúp bạn sống sót qua mọi thảm họa.

Thứ hai, chuẩn bị sẵn tiền mặt. Đây là lúc tiền mặt phát huy lợi thế, khi mà hệ thống điện tử của các ngân hàng, công ty trở nên thừa thãi khi có bão Mặt trời.

Thứ ba, hạn chế ra ngoài trời. Ra đường vào thời điểm này chỉ khiến bạn chịu thêm nhiều ảnh hưởng từ bức xạ khó ưa của Mặt trời mà thôi. Nếu bất đắc dĩ phải ra ngoài, hãy lựa chọn xe đạp hay đi bộ, bởi ô tô hay xe máy rất dễ hỏng bất chợt vì ảnh hưởng của bão Mặt trời.

Ở nhà là một lựa chọn tốt khi có bão Mặt trời.

Cuối cùng, nếu có thể hãy sắm một máy phát điện cá nhân phục vụ sinh hoạt, hoặc mua một chiếc lồng Faraday - thứ giúp bạn tránh khỏi từ trường do bão Mặt trời gây ra.

Chiếc lồng Faraday - vật có tác dụng cách ly bạn khỏi mọi từ trường của Mặt trời.

* Bài viết có sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: Space, Hesperia, Solar-storm, Bibliotecapleyades, Wikipedia...