Năm nay EVN lãi lớn tại sao lại tăng giá điện, thưa ông?

Theo hạch toán, năm 2012 EVN lãi khoảng 4.000 tỉ đồng, nhưng tổng lỗ năm 2010 và 2011 cộng lại là 11.000 tỉ đồng, phần lãi của năm nay sẽ bù lỗ 3.500 tỉ đồng cho năm trước. Việc tăng giá điện lần này nằm trong lộ trình điều chỉnh giá than, giá khí và bù chênh lệch tỷ giá vay vốn nước ngoài. Từ 15.9, Bộ Tài chính đã có thông báo tăng giá bán than cho điện từ 2 - 4%, tăng thêm chi phí khoảng 900 tỉ đồng. Chính phủ đã yêu cầu từng bước đến năm 2013 đưa dần giá than bán cho điện lên gần giá thị trường, tránh việc nhà nước bù lỗ qua giá than và ảnh hưởng đến an ninh năng lượng... Bộ Tài chính đang tính toán cho điều chỉnh tiếp giá than. Về giá khí bán cho điện, từ tháng 3.2012 đã tăng thêm 4%, và từ 2016 mỗi năm sẽ phải tăng giá khí bình quân thêm 2%. Đây là lộ trình chi phí đầu vào EVN buộc phải chi. Vừa qua khi không tính giá than, giá khí tăng vào giá điện thì riêng khí EVN nợ PVGas 3.800 tỉ đồng, PVGas đang kiện yêu cầu EVN phải thanh toán.

Tăng giá 5%, dự kiến doanh thu EVN tăng được bao nhiêu?

Dự kiến EVN thu được 7.000 tỉ đồng, trong đó bù cho 900 tỉ đồng tăng giá than và 3.800 tỉ đồng cho giá khí vượt bao tiêu và 3.000 tỉ đồng bù chênh lệch tỷ giá (trong tổng số 26.000 tỉ đồng chênh lệch tỷ giá theo kiểm toán).

Đời sống kinh tế và người dân đang rất khó khăn, tăng giá điện thời điểm này có phù hợp không?

Đứng dưới góc độ người tiêu dùng, chẳng lúc nào tăng giá là hợp lý, kể cả một đồng. Bản thân tôi nếu về nhà vợ cũng sẽ không thích tăng giá. Nhưng EVN là người mua điện là chính, bán lại cho dân, EVN không bù đắp được nếu mua giá cao, bán giá thấp. Hậu quả nếu tiếp tục ép các nhà máy bán giá thấp thì nguy cơ thiếu điện do không có nhà máy mới đầu tư. Nhiều doanh nghiệp làm việc với EVN nói giá điện VN so với các nước không cao, quan trọng là điện ổn định. Nếu mất điện 1, 2 giờ thì thiệt hại còn khổng lồ hơn nhiều so với chi thêm một ít tiền điện. Các đợt tăng giá đã báo cáo Bộ Công thương, Bộ Tài chính kiểm tra, được thông qua mới quyết định tăng giá. Trách nhiệm của EVN là báo cáo các bộ thời điểm tăng giá hợp lý, không tác động nhiều.

EVN có tính tác động giá điện tới sản xuất không?

Mỗi doanh nghiệp sử dụng điện khác nhau, bản thân doanh nghiệp đó phải tự tính trên cơ sở các thông số đầu vào, chúng tôi không thể ngồi tính thay được. Cũng là nhà máy sản xuất thép, dùng công nghệ sản xuất cao thì tiêu hao năng lượng thấp và ngược lại. Nhìn trong khu vực giá điện VN là rẻ nhất. Có người nói thu nhập người dân VN thấp mà đòi giá điện cao ngang với Singapore là vô lý. Nhưng điện là sản phẩm quốc tế. EVN phải nhập phần lớn, 85% là vay vốn nước ngoài, giá dầu khí đều theo giá quốc tế… EVN chỉ có thể giảm giá thành hoặc chậm điều chỉnh giá khi EVN có nhiều các nhà máy thủy điện đa mục tiêu, nhưng tỷ trọng này đang thấp đi dưới 20%. Sắp tới theo Quyết định 24 của Thủ tướng thì cứ 3 tháng phải tính toán giá điện một lần.

Có ý kiến cho rằng do quản lý yếu kém, đầu tư ngoài ngành thua lỗ dẫn đến EVN phải tăng giá điện?

EVN đang tiến hành thoái hết vốn đầu tư ngoài ngành theo yêu cầu của Thủ tướng. Giá bán điện không bao gồm các khoản thua lỗ này.