Một điểm bán mũ bảo hiểm tại TPHCM. Ảnh: Thành Đồng

Ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó vụ trưởng Vụ Hợp chuẩn Hợp quy thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Bộ Khoa học - Công nghệ), cho biết dự thảo thông tư liên tịch quy định về sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh mũ bảo hiểm (MBH) cho người đi mô tô, xe máy đang được đưa ra lấy ý kiến của các cơ quan liên quan. Dự thảo thông tư hướng đến việc tăng cường quản lý, giảm thiểu tình trạng sản xuất, kinh doanh, sử dụng MBH dỏm tràn lan.

Thiếu quy định, không xử phạt được

Thời gian qua, khi kiểm tra tại nhiều địa phương, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng đã phát hiện rất nhiều loại MBH được bày bán công khai không được dán tem đạt chuẩn. Các loại mũ này có giá từ vài chục ngàn tới hơn 100.000 đồng và thường được người đi đường sử dụng để đối phó với lực lượng CSGT. Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng kiểm tra thì các cơ sở sản xuất cũng như người bày bán đều khăng khăng cho rằng các loại mũ này không phải MBH dành cho người đi xe máy mà… dành cho người đi xe đạp (?!). Do chưa có quy định nào về việc cấm sản xuất, bày bán các loại mũ giống MBH nên suốt một thời gian dài, MBH dỏm được bày bán tràn lan mà không ai xử lý. 

Trước thực tiễn trên, 4 bộ Khoa học - Công nghệ, Công an, Công Thương và GTVT đang khẩn trương lấy ý kiến cho dự thảo thông tư liên tịch quy định về sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh MBH cho người đi mô tô, xe máy. “Các quy định về MBH thế nào là đạt chuẩn và được phép đội khi tham gia lưu thông bằng xe máy sẽ được quy định cụ thể, rõ ràng trong thông tư”  - ông Nguyễn Hoàng Linh khẳng định.

Theo ông Linh, một trong những nội dung đáng chú ý tại dự thảo là những người điều khiển, người ngồi trên mô tô, xe máy (kể cả xe đạp điện) đội các loại mũ thời trang, mũ thể thao, MBH dỏm không đúng quy cách sẽ bị xử phạt với mức phạt như đội MBH không đúng quy cách hoặc không đội MBH được quy định tại Nghị định 34/CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông, với mức phạt tiền  từ 100.000 đến 200.000 đồng.

Quản lý thị trường xử phạt?

Thượng tá Trần Sơn, Phó trưởng Phòng Hướng dẫn luật - Điều tra xử lý tai nạn giao thông - Cục CSGT Đường bộ, Đường sắt (Bộ Công an), cho biết việc ra đời thông tư này sẽ bịt kẽ hở của các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay liên quan đến quản lý sản xuất, kinh doanh MBH. “Các chế tài về nhập khẩu, sản xuất, lưu thông MBH đã có đầy đủ nhưng việc sử dụng, đội các loại mũ dỏm, không bảo đảm chất lượng để đi lại trên đường thì chưa có quy định chế tài” - ông Sơn nói.

Theo quy định hiện hành, CSGT thực hiện chức năng phân luồng, điều tiết, hướng dẫn giao thông và xử phạt các trường hợp vi phạm, trong đó có việc không đội MBH hoặc có đội nhưng không đúng quy cách. Ông Linh cho biết dự thảo đề xuất thẩm quyền xử phạt thuộc lực lượng CSGT. Tuy nhiên, Thượng tá Trần Sơn cho rằng việc trao thẩm quyền xử phạt cho lực lượng CSGT cần xem xét lại bởi lực lượng này không thể “lấn sân”, thực hiện chức năng phát hiện MBH dỏm vốn thuộc lĩnh vực chuyên môn của cơ quan khác.

Thay vào đó, ông Sơn đề xuất thẩm quyền xử phạt đội MBH dỏm nên trao cho  lực lượng quản lý thị trường. “Mỗi khi triển khai các kế hoạch kiểm tra, xử phạt theo chuyên đề, lực lượng CSGT sẽ phối hợp với quản lý thị trường địa phương. Khi có nghi ngờ về việc người ngồi trên xe máy đội MBH dỏm, không đúng quy chuẩn, lực lượng CSGT sẽ ra hiệu lệnh dừng xe. Khi ấy, quản lý thị trường sẽ xem xét chiếc MBH đó có đạt chuẩn không để xử phạt theo quy định” - ông Sơn nói.