Ngày 25/1, tại trụ sở UBND xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã công bố quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Nguyễn Thanh Chấn (53 tuổi, trú tại thôn Me, xã Nghĩa Trung).

Ông Chấn được trả tự do vào ngày 4/11/2013 sau 10 năm chấp hành án phạt chung thân về tội “giết người”. 

Quyết định đình chỉ điều tra bị can số 01/C44-P3 ngày 25/1/2013 của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an nêu rõ “kết quả điều tra thấy có đủ căn cứ kết luận bị can Nguyễn Thanh Chấn, sinh năm 1961, không thực hiện hành vi phạm tội giết chị Nguyễn Thị Hoan, ngày 15/8/2003 tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang”.

Do đó, cơ quan điều tra quyết định đình chỉ điều tra đối với ông Nguyễn Thanh Chấn, đã bị khởi tố bị can theo quyết định khởi tố bị can số 99 ngày 29/9/2003 của Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bắc Giang về tội “giết người”.

Trước đó, ngày 4/11, Viện KSND tối cao đã công bố kháng nghị của viện trưởng Viện KSND tối cao để xét xử theo trình tự tái thẩm đối với bản án hình sự tuyên phạt ông Nguyễn Thanh Chấn mức án chung thân về tội giết người. Đồng thời, Viện KSND tối cao cũng công bố quyết định tạm đình chỉ thi hành bản án trên. Theo đó, ông Nguyễn Thanh Chấn được về nhà sau hơn mười năm bị giam giữ.

Ngày 6/11, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao mở phiên tái thẩm xét lại bản án của TAND tỉnh Bắc Giang và TAND tối cao, quyết định hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bắc Giang và bản án phúc thẩm của tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội đối với vụ án Nguyễn Thanh Chấn phạm tội “giết người”, xét xử lại theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

Vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn bắt nguồn từ việc ngày 15/8/2003, tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang xảy ra vụ án giết người, nạn nhân là chị Nguyễn Thị Hoan. Theo kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, nạn nhân bị nhiều vết thương ở đầu, mặt, bụng làm đứt động mạch, chảy máu và mất máu cấp… dẫn đến tử vong.

Ngày 17/8/2003, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bắc Giang đã ra quyết định khởi tố vụ án “giết người” theo điều 93 BLHS để tiến hành điều tra. Căn cứ tài liệu điều tra ban đầu, ngày 28/9/2003, cơ quan điều tra đã ra lệnh tạm giữ đối với ông Nguyễn Thanh Chấn. Đến ngày 29/9/2003 đã ra quyết định khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với ông Nguyễn Thanh Chấn về tội danh giết người.

Ngày 3/12/2003, cơ quan điều tra đã ra bản kết luận điều tra vụ án và chuyển hồ sơ để nghị Viện Kiểm sát truy tố bị can Nguyễn Thanh Chấn về tội giết người. Ngày 10/2/2004, viện KSND tỉnh Bắc Giang ra bản cáo trạng, quyết định truy tố bị can Nguyễn Thanh Chấn về tội giết người theo quy định tại điểm n, khoản 1 Điều 93 BLHS. Ngày 26/3/2004, TAND tỉnh Bắc Giang mở phiên toà sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Thanh Chấn và đã ra bản án tuyên bị cáo phạm tội giết người với mức án tù chung thân. Ngày 26 và 27/7/2004, Toà phúc thẩm, TAND tối cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án, tuyên y án sơ thẩm.

Quá trình chấp hành án phạt tù, ông Nguyễn Thanh Chấn và gia đình có nhiều đơn kêu oan với nội dung cho rằng thủ phạm gây ra vụ án giết người vào đêm 15/8/2003 là Lý Nguyễn Chung (trú cùng thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên), chứ không phải là ông Nguyễn Thanh Chấn. Khi Viện KSND tối cao nhận được đơn và thông tin đã cùng các cơ quan chức năng của Bộ Công an, TAND tối cao khẩn trương triển khai các biện pháp điều tra, xác minh kết hợp với kiên trì vận động đối tượng ra đầu thú.

Ngày 25/10/2013, Lý Nguyễn Chung đã ra đầu thú và khai nhận đã thực hiện hành vi giết chị Hoan vào tối ngày 15/8/2003 để cướp tài sản. Sau khi xác định rõ nội dung vụ án, Viện KSND tối cao đã kháng nghị tái thẩm và tạm đình chỉ thi hành án đối với ông Nguyễn Thanh Chấn.

Ngày 4/11, Văn phòng Chủ tịch nước đã có văn bản gửi bộ trưởng Bộ Công an, viện trưởng Viện KSND tối cao, chánh án TAND tối cao thông báo ý kiến của Chủ tịch nước về vụ án này. Theo thông báo, Chủ tịch nước có ý kiến yêu cầu bộ trưởng Bộ Công an, viện trưởng Viện KSND tối cao, chánh án TAND tối cao chỉ đạo giải quyết đúng theo quy định của pháp luật; khẩn trương minh oan, đền bù, khôi phục đầy đủ quyền lợi hợp pháp của những người bị oan; điều tra, làm rõ, xử lý nghiêm minh người phạm tội và những sai phạm của các tập thể, cá nhân thuộc các cơ quan tiến hành tố tụng đã điều tra, truy tố, xét xử oan đối với ông Nguyễn Thanh Chấn và báo cáo Chủ tịch nước kết quả giải quyết.

Như vậy, ông Nguyễn Thanh Chấn chính thức được công nhận vô tội. Các cơ quan tố tụng sẽ phải tiến hành xem xét đền bù, khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp đối với ông Chấn trong suốt thời gian bị bắt giam cho đến khi được trả tự do.