Bình khí nén dùng bơm hơi, hàn gió đá, chất lượng không đảm bảo xuất hiện nhan nhản trong các khu vực đông người, nguy hiểm không khác gì những quả bom đe dọa tính mạng người dân.

Nhiều vụ tai nạn chết người thương tâm đã liên tiếp xảy ra do “bom” nổ song hiện nay, công tác quản lý lại hết sức lỏng lẻo.

Sống chung với bom!

Theo ghi nhận của Tiền Phong, dọc Quốc lộ 1, QL 22, QL 50, liên tỉnh lộ 25B, xa lộ Hà Nội (TPHCM),… hằng ngày xe tải qua lại nườm nượp, nhiều điểm vá vỏ, bơm hơi trang bị những bình khí nén có đường kính lên tới gần 1m. Ông Nguyễn Văn Hải, chủ tiệm bơm hơi, vá ép Sơn Hải gần cầu vượt ngã tư Ga (QL 1A phường An Phú Đông, quận 12) cho biết với xe tải nặng, container, bình lớn mới đủ hơi để bơm vỏ.

“Bình hơi của tôi 20 ngựa (mã lực), do Đài Loan sản xuất. Vỏ bình coi xù xì, cũ vậy chứ còn tốt lắm. Tôi xài mới hơn 10 năm, chưa có sự cố nào” - ông Hải tự tin.

Một số xe tải khi tấp vào tiệm Sơn Hải để bơm vỏ, lái xe ngồi luôn trên cabin không xuống. Một tài xế tiết lộ: Thấy bình hơi của ổng ghê quá, ngồi trên này luôn cho an toàn.

Các tuyến đường đông đúc như Võ Thị Sáu, Ðiện Biên Phủ, Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Hồng Phong, Lý Thường Kiệt, Lý Thái Tổ, Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Chí Thanh,... bình khí nén xuất hiện nhan nhản trên vỉa hè, kích thước nhỏ hơn, được dùng bơm xe máy. Nhiều nơi “bom” đặt ngay trước cổng trường học, nhà hát, rạp chiếu phim,…

Điếc không sợ súng

Chiều 20/6, ghé vào cửa hàng mua bán máy nén khí Điện Trung (số 717 QL 1A, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân), chúng tôi thấy cửa hàng bày bán cả trăm bình hơi lớn nhỏ. Chị bán hàng niềm nở giới thiệu: Hàng chỗ em nhập từ Nhật, bảo hành một năm. Bình hơi loại nhỏ giá 4-5 triệu đồng/cái. Bình lớn loại 10 ngựa, giá 20 triệu đồng/cái. Anh muốn mua loại 15, 20, thậm chí 30 ngựa cũng có nhưng giá cao hơn nhiều.

Thấy chúng tôi xăm soi, chị bán hàng tiết lộ: Đây là hàng second hand, bên Nhật thải ra, tụi em nhập về. Tiêu chuẩn của Nhật rất cao nên dù họ không dùng nữa, chất lượng vỏ bình cũng còn rất tốt, tuyệt đối an toàn khi sử dụng.

An toàn đến đâu không rõ, chỉ thấy dù đã phết một lớp sơn mới nhưng vỏ nhiều bình hơi bị ố vàng, hoen gỉ. Dọc theo QL 1A, chỉ riêng khu vực phường Bình Hưng Hòa B đã có trên 15 cửa hàng bán bình khí nén. Tại khu vực Ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình), đường Tô Ngọc Vân (quận Thủ Đức) bày bán rất nhiều bình khí nén xuất xứ từ Nhật, Đài Loan, Trung Quốc. Hầu hết không có tem kiểm định.

Ông Nguyễn Văn Hải cho biết, nếu mua bình mới, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, có van an toàn, hệ thống rơle ngắt tự động thì quá tốn kém. Người hành nghề bơm vá hầu hết đều nghèo nên chọn loại bình hơi Trung Quốc hoặc hỏng được các cơ sở hàn tiện trong nước tái chế lại, giá chỉ 2- 3 triệu đồng, không quan tâm đến hạn sử dụng, chất lượng vỏ bình nên nguy cơ nổ khi nạp hơi là rất cao.

Một số người hành nghề bơm vá xe cho biết nhiều người làm cùng nghề rất ẩu. Họ chuyển từ nạp hơi bằng điện sang nạp bằng máy nổ, trong khi vỏ bình xuống cấp, van áp suất lúc nhảy, lúc “liệt”. Có nơi nạp hơi vào bình mini, áp suất trong bình cao gấp nhiều lần cho phép để… bơm xe tải.

Xử lý chưa kiên quyết

Theo Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TPHCM, các doanh nghiệp sử dụng bình hơi phải mang bình đi kiểm định rồi đăng ký với Sở. Trong thời gian sử dụng, cơ quan chức năng sẽ kiểm tra việc kiểm định theo định kỳ. Nếu nơi nào không chấp hành sẽ bị xử phạt hành chính.

Tuy nhiên, thực tế, công tác kiểm tra chỉ thực hiện đối với doanh nghiệp còn các điểm nhỏ lẻ thì chưa được quan tâm đúng mức. Theo ông Nguyễn Quốc Việt, Phó Chánh Thanh tra Sở LĐ-TB&XH TP HCM, máy bơm hơi, máy nén khí thuộc danh mục thiết bị đòi hỏi nghiêm ngặt về an toàn lao động, các cơ quan, cá nhân sử dụng phải liên hệ cơ quan kiểm định an toàn kỹ thuật để đăng ký giám định độ an toàn. Thiết bị sau khi kiểm tra sẽ được cơ quan kiểm định dán tem công nhận đủ điều kiện sử dụng. Các sản phẩm không kiểm định, dán tem theo quy định, nếu phát hiện, cơ quan Quản lý thị trường sẽ thu hồi.

Đại diện Chi cục Quản lý thị trường TPHCM (QLTT) cho biết các cơ quan an toàn lao động phải có trách nhiệm kiểm định các bình hơi trên thị trường. Khi phát hiện sản phẩm chưa đủ tiêu chuẩn lưu thông, QLTT yêu cầu cơ quan chức năng kiểm định, dựa trên cơ sở kết quả mới xử lý phù hợp.

“Bom” hơi làm nhiều người thương vong

- Ngày 4/6/2013, vụ nổ bình hơi ở thị trấn Tân Túc (huyện Bình Chánh) làm em Hoàng Phúc (13 tuổi) thiệt mạng.

- Ngày 10/6/2012, nổ bình nén khí tại nhà số 107/3 Nguyễn Tất Thành (quận 4) làm 2 người thương vong.

- Ngày 23/4/2012 nổ bình bơm hơi làm ông Phùng Nhựt Luân (49 tuổi) đang uống cà phê trên đường Đặng Văn Ngữ (quận Phú Nhuận) chết tại chỗ.