Được xây dựng từ thời Liên Xô, trung tâm đào tạo Yuri A. Gagarin, tên cũ là Đơn vị Quân sự 26266, từng tồn tại nhiều thập niên nhưng được giữ bí mật. Đây là nơi các phi hành gia của Liên Xô, sau này là Nga, phải rèn luyện trong nhiều năm trước khi đủ khả năng bay vào vũ trụ hay làm việc trên các trạm không gian

Trung tâm nằm giữa khu vực Zvyozdny Gorodok, gần thủ đô Moscow. Đây cũng là nơi sinh sống của các phi hành gia cùng gia đình và những người làm việc trong ngành này. Trong thời kỳ Xô Viết, khu vực này được canh phòng nghiêm ngặt

Những công trình ở trung tâm Yuri A. Gagarin ra đời nhằm phục vụ các quá trình huấn luyện riêng biệt. Trong suốt quá trình hoạt động từ năm 1960, người ta nhiều lần thay thế hoặc nâng cấp các thiết bị trong trung tâm để đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ huấn luyện

Trung tâm chính thức đi vào hoạt động ngày 11/1/1960. Phi hành gia Yuri Gagarin là thế hệ đầu tiên của trung tâm tối mật này. Ông cũng là người đầu tiên bay vào vũ trụ, mở ra kỷ nguyên không gian vượt trội của nhân loại

Ngoài các điều kiện huấn luyện trong trung tâm, các phi hành gia cũng phải tham gia các khóa huấn luyện ngoài trời. Một trong các bài tập là đảm bảo sinh tồn trong điều kiện thiết bị hạ cánh bị hư hại. Họ cần tập luyện mọi kỹ năng để đối phó với các tình huống bất ngờ có thể xảy ra

Năm 1969, 8 năm sau khi Yuri Gagarin bay vào vũ trụ, trung tâm này được đổi theo tên ông. Ngày nay, trung tâm còn là nơi nghiên cứu và phát triển các ứng dụng công nghệ cao của Nga

Trên thực tế, phi hành gia gần như không nhận được sự giúp đỡ ngay lập tức khi làm việc ngoài vũ trụ. Họ cần phải tập luyện nhiều lần với mọi tình huống giả định nhằm đảm bảo tốt khả năng tự khắc phục sự cố. Các phòng tập chuyên dụng giúp mô phỏng một phần điều kiện làm việc của họ

Một trong những bài tập quan trọng nhất là làm việc trong môi trường không trọng lượng. Người ta xây dựng bể nước khổng lồ trong trung tâm để giúp phi hành gia quen thao tác trong môi trường vũ trụ. Ông Vladimir Putin thăm trung tâm khi còn đảm trách cương vị thủ tướng Nga ngày 6/4/2010

Máy ly tâm trong trung tâm huấn luyện giúp phi hành gia chịu được lực ép lớp khi tàu vũ trụ tiến vào không gian. Nó tôi luyện khả năng chịu đựng của các phi hành gia

Mô hình tàu vũ trụ nằm dưới bể nước khổng lồ, nơi phi hành gia tập luyện khả năng làm việc ngoài vũ trụ. Các phi hành gia làm việc với mô hình kích thước như thật. Chúng bao gồm các kỳ quan vũ trụ của Liên Xô, sau này là Nga và cả thiết bị mô phỏng một phần trạm vũ trụ quốc tế (ISS)