Giảm cân nhanh, đột ngột chẳng khác nào nhịn sống

Thiếu nữ 18 tuổi tử vong sau 12 ngày thanh lọc cơ thể là hồi chuông cảnh báo trào lưu ăn kiêng đang bùng nổ. Tuy nhiên, hiện trên nhiều diễn đàn vẫn còn nhiều chị em chia sẻ và bảo vệ phương pháp ăn kiêng này. Trong khi các chuyên gia dinh dưỡng và tiêu hóa khẳng định hiện nay chưa có một bằng chứng khoa học nào khẳng định việc nhịn ăn trong 12 ngày sẽ giúp thanh lọc cơ thể và xét về mặt dinh dưỡng đây là phương pháp phản khoa học, gây nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của con người.

ThS Lê Thị Hải, Giám đốc Trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cảnh báo, nhịn ăn dài ngày với mục tiêu giảm cân nhanh, đột ngột chẳng khác nào nhịn sống. Vị chuyên gia dinh dưỡng này cho biết, phương pháp nhịn ăn 12 ngày liên tục để thanh lọc cơ thể là phản khoa học vì cơ thể luôn cần sự cân bằng nhất định giữa năng lượng thu vào năng lượng tiêu hao. Dù theo phương pháp này chị em hàng ngày vẫn thu nhận một lượng đường nhất định nhưng với lượng đường như thế vẫn không đủ để đáp ứng như cầu năng lượng cần tiêu hóa của cơ thể nên rất dễ dẫn tới ngất xỉu, hạ đường huyết. Thậm chí từ nhịn ăn có thể dẫn tới nguy cơ tử vong, nhất là đối với những người có tiền sử về bệnh gan, huyết áp thấp, tiểu đường... và những người trên độ tuổi 40.

Trường hợp tử vong vì mắc chứng biếng ăn không phải hiếm gặp. Trên thế giới đã ghi nhận nhiều trường hợp tử vong vì thực hiện chế độ ăn kiêng hà khắc. Có thể kể ra một vài một vài trường hợp cụ thể như:

* Anna Carolina Reston từng là một trong những người mẫu thành công tại Brazil. Cô từng được xưng tụng là nàng thơ quyến rũ của các chiến dịch quảng bá của Dior và Armani. Tuy nhiên, Anna chết trong tình trạng thận bị hỏng hoàn toàn, cơ thể suy nhược nặng vì một thời gian dài cô chỉ ăn táo và cà chua. Cô cao 1m72 nhưng chỉ nặng 39 cân, chỉ số BMI của cô là 13.5 (chỉ số của người bình thường là 18.5).

* Tháng 2 năm 2006, người mẫu Urugoay Luisel Ramos đã ngất xỉu và chết ngay trên sàn diễn trong thời điểm tuần lễ thời trang Montevideo đang diễn ra. Cô bị trụy tim do trong suốt hơn 3 tháng trời cô chỉ ăn rau diếp và uống đồ uống có ga để giảm cân. Bố của Luisel tiết lộ với nhà điều tra rằng con gái mình đã tuyệt thực nhiều ngày trước khi chương trình trình diễn thời trang diễn ra. Đau lòng hơn, chỉ sau 6 tháng sau, vào tháng 2 năm 2007, cô em gái của Luisel là Eliena cũng tử vong do chứng trụy tim xuất phát từ chế độ ăn kiêng kham khổ trong một thời gian quá dài.

* Jeremy Gillitzer đã từng là một người mẫu điển trai với cơ bụng sáu múi và bắp tay săn chắc. Nhưng anh đã đi qua thời kỳ hoàng kim đó và phải chiến đấu chống lại căn bệnh biếng ăn trong hầu hết quãng đời trưởng thành. Mặc dù căn bệnh chán ăn thường xảy ra đối với nữ giới và nam giới chỉ chiếm 1/10 nhưng Jeremy đã phải trải qua 25 năm tập luyện để đối chọi lại căn bệnh không muốn ăn này. Năm 2010, anh đã qua đời ở tuổi 38, khi chỉ nặng 66 pounds (khoảng 30 cân).

"Với người trưởng thành thực hiện chế độ ăn kiêng, khi thu nạp dưới 800kcal/ngày đã phải được theo dõi tại bệnh viện. Trong khi, với phương pháp này người bệnh không ăn gì ngoài uống nước chanh đường tại nhà chắc chắn sẽ rất nguy hiểm, thậm chí là đe dọa tính mạng, dẫn tới tử vong như trường hợp vừa xảy ra ở BV Thanh Nhàn nếu không được cấp cứu kịp thời. Bệnh nhân tử vong khi  em mới 18 tuổi, đang ở tuổi trưởng thành, phát triển, cơ thể rất cần năng lượng nhưng em lại nhịn ăn liên tục trong nhiều ngày liền nên đã dẫn tới kết cục đau lòng", ThS Hải nói.

PGS.TS Từ Ngữ, Phó chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam cũng khẳng định việc nhịn ăn 12 ngày liên tục để thanh lọc cơ thể chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh là đúng mà ngược lại còn gây hại cho sức khỏe.

Theo ông, con người có thể nhịn thở được vài phút, nhịn uống vài giờ và nhịn ăn vài ngày. Nhưng nhịn ăn theo phương pháp này đến 12 ngày chắc chắn sẽ gây nguy hiểm đến sức khỏe, đặc biệt là với người bị huyết áp thấp, bệnh tiểu đường, tim mạch... hoặc có thể trạng yếu.

Trước khi thực hiện chế độ giảm cân cần được khám sức khỏe

ThS Hải nhấn mạnh, bất kỳ người nào muốn giảm cân, thực hiện chế độ ăn kiêng dù khoa học cũng cần phải được khám sức khỏe tổng thể xem có bệnh lý gì không mới có thể áp dụng. Bởi chế độ ăn kiêng dù khoa học không có nghĩa là áp dụng đồng loạt được với tất cả mọi người, tốt với người này nhưng có thể có hại với người khác, đặc biệt với người có các bệnh lý kèm theo. Do đó, bất kể người nào khi muốn thực hiện chế độ ăn kiêng, giảm cân cần phải được khám sức khỏe tổng thể và thực hiện chế độ kiêng khoa học theo tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, việc giảm cân muốn hiệu quả là phải cân bằng điều chỉnh lượng calo nạp vào ít hơn lượng calo tiêu hóa, chứ không phải nhịn ăn hoàn toàn, không có calo nạp vào.

PGS.TS Lâm khuyên muốn giảm cân chị em vẫn phải thực hiện ăn đầy đủ 3 bữa/ngày với tỷ lệ dinh dưỡng hợp lý (ít cơm, ít dầu mỡ, nhiều rau xanh). Chị em có thể ăn thêm các bữa phụ giữa các bữa chính với các thực phẩm ít calo như khoai môn, khoai sọ, dưa hấu ... Lý do nên ăn các bữa phụ là hạn chế để cơ thể quá đói, khi quá đói bản năng sinh tồn sẽ trỗi dậy thúc giục mình ăn nhiều hơn.

"Nhiều chị em khi đến chỗ chúng tôi tư vấn thường có thắc mắc sao các bữa chính tôi ăn rất ít, thậm chí không ăn cơm hoàn toàn hoặc nhịn ăn nhiều bữa mà vẫn béo. Khi hỏi ra mới biết nhiều chị em không ăn bữa chính nhưng lại có thói quen "ăn tạm" vài các bánh quy, bánh giò, chè, bánh rán ... Chính thói quen ăn vặt này đã khiến chị em vẫn phát phì, vì những thực phẩm này dù không mang lại cảm giác no nhưng lại chứa rất nhiều năng lượng", PGS.TS Lâm chia sẻ.

Vị chuyên gia dinh dưỡng này cũng nhấn mạnh, muốn giảm cân một yếu tố chị em không thể bỏ qua là việc luyện tập thể dục thể thao.

"Không thể giảm cân nếu bạn lười vận động. Chị em nên tạo thói quen tập thể dục hàng ngày, với người quá bận rộn chỉ cần đi bộ đều đặn 30 phút/ngày. Hoặc nếu không có thời gian tập thể dục, chị em phải vận động bằng cách đi bộ cầu thang trong nhà hoặc chăm chỉ làm các việc nhà. Ngoài ra, thói quen nhai kỹ khi ăn cũng rất quan trọng, bởi cảm giác no phải mất 20 phút mới được chuyển đến não, chị em cần ăn chậm, cơ thể sẽ sớm nhận được tín hiệu "bụng no" để ngừng ăn", PGS.TS Lâm chia sẻ.  

ThS Lê Thị Hải, Giám đốc Trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia còn đưa ra cảnh báo, chị em nên thận trọng với các loại trà giảm cân, đang được quảng cáo rầm rộ trên mạng như một thần dược chữa bệnh béo phì. Với các loại trà này, nhà sản xuất quảng cáo an toàn và có hiệu quả giảm cân nhanh nhưng thực tế lại khác xa và có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe người sử dụng.

Một số loại trà trên nhãn có ghi thành phần vỏ quả senna, chứa hợp chất anthraglucosides, nhưng đây là chất nếu dùng lâu dài có thể gây ung thư. Các loại trà này làm người uống tiểu nhiều, khiến cơ thể mất nước chứ không tiêu mỡ. Đầu tiên, người dùng có cảm giác gầy đi, nhưng dùng lâu dài niêm mạc ruột sẽ bị tổn thương, gây ra bệnh mà Tây y vẫn gọi là bệnh do thuốc nhuận trường. Bệnh này rất khó chữa, nếu kéo dài sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng.  

Hoặc một số loại trà giảm cân chứa chất Corein, Docerpa có tác dụng hút nước gây trương, người dùng có cảm giác chán ăn, không muốn ăn. Tuy nhiên, nó lại khiến chơ thể mệt mỏi, hệ thần kinh trung ương bị tác động làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim.