Danh sách chiến thắng gồm 14 giải, được ĐH Columbia công bố và đăng tải trên trang mạng của giải, tập trung vào các vấn đề toàn cầu từ loạt bài về các thương binh Mỹ đến phóng sự điều tra về việc cảnh sát New York cài gián điệp vào cộng đồng Hồi giáo địa phương. Tờ New York Times giành hai giải phóng sự điều tra về cách lách thuế của các tập đoàn lớn và phóng sự quốc tế về nạn đói ở châu Phi.

Hai tờ báo mạng Huffington Post và Politico lần đầu tiên chiến thắng với hai giải phóng sự quốc gia và biếm họa. Trong khi đó, các tờ báo kỳ cựu như Los Angles Times, Wall Street Journal, USA Today và Washington Post hoàn toàn trắng tay. Đây là năm thứ ba Pulitzer, có lịch sử từ năm 1917, cho phép các tác phẩm chỉ xuất hiện trên ấn bản điện tử tham gia tranh tài.

Bức ảnh đoạt giải của phóng viên ảnh Massoud Hossaini (Hãng AFP): một bé gái khóc thét trong sợ hãi sau vụ đánh bom liều chết ở một đền thờ đông đúc tại Kabul (Afghanistan)

Thể loại điều tra lên ngôi

Giải thưởng danh giá Pulitzer một lần nữa nhấn mạnh sức mạnh của báo chí trong việc phơi bày những góc khuất và những vấn đề bị lãng quên trong cuộc sống. Hai phóng viên Michael J. Berens và Ken Armstrong của tờ Seattle Times được tôn vinh ở hạng mục phóng sự điều tra với loạt bài chấn động về việc chính quyền sử dụng thuốc giảm đau giá rẻ methadone cho các bệnh nhân được trợ cấp y tế. Tờ báo cho biết methadone, giá rẻ hơn 1 USD so với các loại thông thường, giúp tiết kiệm hàng triệu USD nhưng gây ra cái chết cho 2.173 người từ năm 2003 đến 2011, trong đó phần lớn là người nghèo.

Hãng AP giành một trong hai giải phóng sự điều tra với loạt bài tố cáo cảnh sát New York, với sự hỗ trợ của Cơ quan Tình báo trung ương (CIA), đã giăng một mạng lưới nghe lén và theo dõi mà không cần bằng chứng, nhằm thu thập thông tin từ cộng đồng Hồi giáo để ngăn chặn các nguy cơ khủng bố kể từ sau vụ 11/9.

Một trong những tờ báo lâu đời nhất nước Mỹ là Philadelphia Inquirer giành giải phục vụ cộng đồng cho loạt bài phanh phui nạn bạo lực học đường, góp phần “thúc đẩy cải tổ về an toàn cho học sinh và giáo viên” ở địa phương. Biên tập viên Stan Wischnowski cho biết giải thưởng đã tiếp sức mạnh cho tờ báo sau những khó khăn về tài chính, cắt giảm nhân sự và bị bán năm lần trong vòng sáu năm qua.

Làn gió mới thổi ở giải thưởng năm nay là nữ phóng viên trẻ Sara Ganim, 24 tuổi, của tờ Patriot-News (bang Pennsylvania) với giải thưởng về bài viết có tính địa phương. Trên trang mạng của mình, hội đồng chấm giải Pulitzer cho biết “giải thưởng trao cho Sara Ganim và các đồng nghiệp vì sự can đảm và lão luyện trong việc tiết lộ vụ bê bối lạm dụng tình dục chấn động liên quan đến một cựu trợ lý huấn luyện viên bóng đá Jerry Sandusky”. Sara Ganim là một trong những phóng viên đoạt giải trẻ tuổi nhất trong lịch sử Pulitzer.

Phóng viên ảnh Massoud Hossaini, 32 tuổi, của Hãng AFP đoạt giải ảnh tin nóng với “hình ảnh thương tâm về một bé gái khóc thét trong sợ hãi sau vụ đánh bom liều chết ở một đền thờ đông đúc tại Kabul (Afghanistan)”. Cô bé Tarana Akbari, khoảng 12 tuổi, sống sót sau vụ đánh bom hồi tháng 12/2011 làm bảy trong số 17 thành viên gia đình cô thiệt mạng, gồm em trai 7 tuổi của cô.

Sự khẳng định của báo mạng

Giải Pulitzer năm nay cũng cho thấy sự trỗi dậy của báo điện tử so với các tờ báo giấy truyền thống. Phóng viên David Wood của tờ Huffington Post, mới được thành lập năm 2005, đánh bại hai ứng viên của AP và Wall Street Journal ở hạng mục phóng sự quốc gia, với bài viết về những khó khăn tâm lý và tình cảm của các thương binh trở về từ chiến trường Iraq và Afghanistan.

Phóng viên Matt Wuerker của tờ Politico giành giải ở hạng mục biếm họa nhờ những bức tranh vui nhộn, đặc biệt là bức châm biếm mô tả sự chia rẽ sâu sắc của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa dẫn đến sự bế tắc trên chính trường Mỹ năm ngoái.

Báo Wall Street Journal nhận xét việc trao giải cho hai tờ báo mạng cho thấy tin tức trực tuyến đang dần trở thành một xu thế lớn trong lĩnh vực truyền thông. Huffington Post cũng tự hào khẳng định chiến thắng của họ là bước ngoặt quan trọng đối với các trang tin chủ yếu trên mạng.

Giải Pulitzer cũng vinh danh các tác phẩm trong mảng văn học, kịch nghệ và âm nhạc. Tuy nhiên, lần đầu tiên trong 35 năm qua, không có tác phẩm nào đoạt giải dành cho thể loại tiểu thuyết.