Chênh chưa từng có

Thị trường vàng trong phiên giao dịch 27/12 bớt sôi sục sau khi tăng phi mã trong phiên liền trước. Sau khi lập đỉnh 80,3 triệu đồng/lượng trong phiên trước đó, giá vàng miếng SJC quay đầu giảm nhưng cũng đã tăng trở lại và tới cuối phiên 27/12 ở mức gần 80 triệu đồng/lượng.

Giá vàng miếng SJC bớt nhảy múa nhưng mức chênh giá mua vào-bán ra được các đơn vị kinh doanh vàng giữ ở mức rất cao, khoảng 1,7 triệu đồng/lượng. Trong phiên 26/12 có lúc mức chênh này lên tới 2 triệu đồng/lượng.

Tới cuối phiên 27/12, giá vàng miếng được SJC Hà Nội niêm yết ở mức 77,8 triệu đồng/lượng (mua vào) và 79,5 triệu đồng/lương (giá bán ra). SJC TP.HCM niêm yết giá bán ra ở mức cao hơn là 79,52 triệu đồng/lượng.

Mức chênh giữa giá mua vào và bán ra của các cửa hàng vàng SJC tại Hà Nội và TP.HCM khoảng 1,7 triệu đồng/lượng. Doji cũng giữ mức chênh tương tự.

Trước đó, hồi cuối tháng 11 đầu tháng 12, mức chênh giá vàng miếng SJC phổ biến ở mức 1 triệu đồng/lượng. Còn hồi cuối tháng 10, mức chênh là khoảng 700.000 đồng/lượng. Phần lớn thời gian trong năm 2023, chênh lệch giá mua-bán vàng miếng SJC ở mức 600.000-800.000 đồng/lượng.

Như vậy, mức chênh hiện cao hơn gấp đôi so với trung bình năm.

Không chỉ chênh lệch giá mua-bán, giá vàng miếng SJC cũng đắt hơn giá vàng thế giới ở mức kỷ lục, khoảng 18 triệu đồng/lượng.

Giá vàng thế giới tính tới chiều 27/12 đứng ở mức 2.067 USD/ounce, quy đổi theo giá USD ngân hàng có giá 61,6 triệu đồng/lượng, đã bao gồm thuế và phí, thấp hơn khoảng 17,9 triệu đồng/lượng so với giá vàng trong nước tính tới cuối giờ chiều phiên 27/12.

Trong phiên ngày 26/12, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước với giá vàng thế giới quy đổi còn lên tới hơn 18 triệu đồng/lượng. Đây cũng là mức chênh được coi là lớn nhất trong lịch sử nếu không tính những khoảng thời gian ngắn chớp nhoáng, trong quá khứ có những khoảnh khắc mức chênh lên tới 20 triệu đồng/lượng.

Giá vàng miếng SJC đang cao hơn giá vàng thế giới quy đổi khoảng 18 triệu đồng/lượng.
 (Ảnh: Nguyễn Huế)

Rủi ro lớn cho người mua

Ở thời điểm thị trường vàng trong nước biến động khó lường như hiện tại và không có nhiều liên thông với thế giới, người dân Việt Nam đang phải mua giá vàng miếng SJC ở mức cao đầy rủi ro.

Sở dĩ có tình trạng chênh lệch giá mua-bán vàng ở mức cao, lên tới 1,7-2 triệu đồng/lượng là do các đơn vị kinh doanh vàng thường kéo doãng giá mua-bán để giảm bớt rủi ro cho chính mình trong bối cảnh thế giới biến động mạnh.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, thị trường vàng thế giới trong những ngày qua biến động không nhiều. Giá vàng giao ngay chỉ quanh quẩn ở ngưỡng 2.050-2.070 USD/ounce (quy đổi khoảng 61 triệu đồng/lượng). Nhưng các các doanh nghiệp buôn vàng vẫn kéo chênh lệch mua-bán rộng ra.

Không những thế, nguồn cung vàng miếng SJC khan hiếm là yếu tố để các cửa hàng vàng kéo giá trong nước cao vọt so với thế giới.

Sở dĩ cung vàng miếng SJC thấp là do kể từ năm 2012, thương hiệu này do Nhà nước độc quyền sản xuất. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là đơn vị được giao tổ chức và quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.

Theo NHNN, từ năm 2014 đến nay, cơ quan này không đưa thêm vàng ra thị trường, nên vàng miếng SJC lưu thông ít.

Thậm chí còn được chuyển hóa sang vàng nguyên liệu để phục vụ cho sản xuất, mỹ nghệ. Các doanh nghiệp hầu như không được nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Cũng vì tình trạng nguồn cung ít, mức chênh giá vàng miếng SJC với giá vàng thế giới quy đổi trong nhiều năm qua ở mức rất cao, thông thường khoảng 10 triệu đồng/lượng. Mức chênh tới 17-18 triệu đồng như hiện nay là kỷ lục.

Vàng nhẫn, vàng trang sức không độc quyền do vậy cao chênh với giá thế giới không quá nhiều. Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, các loại vàng này tăng mạnh chưa từng thấy, cũng đã lên đỉnh lịch sử 64 triệu đồng/lượng, cao hơn vàng thế giới quy đổi 2,5-3 triệu đồng/lượng. Điều này là khó hình dung vì chất lượng vàng trang sức thường được biết đến thấp hơn nhiều so với vàng miếng, tuổi vàng trang sức tùy thương hiệu là khác nhau, có thể rất thấp.

Có thể thấy, mức chênh tới 20-25% so với giá thế giới khiến giá vàng miếng SJC trong nước thuộc mức cao hàng đầu trên thế giới. Đó là chưa kể tới việc mua vàng cao hơn so với giá bán ra. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người mua vàng thương hiệu quốc gia để tích trữ hoặc cho một mục đích nào khác sẽ gặp nhiều rủi ro hoặc/và tốn nhiều tiền hơn người dân các nước khác.

Một số dự báo cho rằng, thời điểm hiện tại mới chỉ là giai đoạn đầu của một con sóng tăng giá vàng thế giới. Giá vàng quốc tế được dự báo sẽ tăng mạnh trong năm 2024 khi mà đồng USD suy yếu. Vàng có thể lên tới 2.400 USD/ounce, tương đương quy đổi khoảng 71,5 triệu đồng/lượng.

Nếu vàng miếng SJC trong nước vẫn thiếu hụt nguồn cung như hiện tại và chênh lệch mua bán vẫn khoảng 18 triệu đồng/lượng, thì giá vàng miếng SJC khi đó sẽ đạt mức 90 triệu đồng/lượng. Đó là chưa kể đến những cú sốc địa chính trị bất ngờ có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong một thế giới đầy bất định như gần đây.

Mỗi khi giá vàng thế giới biến động, giá trong nước thường biến động mạnh hơn. Trong quá khứ, các doanh nghiệp kinh doanh vàng thường thắng lớn mỗi khi thị trường vàng sôi sục, người dân xếp hàng mua vàng.

Trong 1-2 năm gần đây, tình trạng sốt trên thị trường vàng không còn nhưng mỗi đợt biến động mạnh đều là cơ hội kiếm bộn tiền cho các đơn vị buôn vàng. Các doanh nghiệp kinh doanh vàng vẫn không ngừng báo lợi nhuận gia tăng mạnh quá các năm.