LTS: Một nhân vật nổi danh nhất đất Cảng, từng được biết đến là người giàu nhất Việt Nam là ông Bùi Xuân Hải, tức Hải “đồ cổ” đã có những chia sẻ về thời hoàng kim của mình và cách chơi trội của những đại gia Việt ngày nay. Chúng tôi xin đăng khách quan:

Nhiều tấn vàng

Vào cuối năm 1987, đầu tháng giêng 1988, tôi có trong tay được 5 xí nghiệp, một trường dạy nghề, 2 chi nhánh kinh doanh ở Hà Nội và Sài Gòn với 100 công nhân.

Đến tháng 6/1990, số lao động của tôi đã lên tới con số 4.000. Để so sánh hữu hình về độ “giàu có” của Hải “đồ cổ” những năm 1980, 1981, có thể ví dụ thế này: Ở đất Hải Phòng xếp ra 100 người giàu nhất, cộng từ 2 đến 100 cũng không bằng tôi. Đến vợ con tôi cũng không bao giờ biết nổi tôi có bao nhiêu tiền...

Ngày nay những người giàu có vài trăm, vài ngàn tỷ thì không thiếu, nhưng ở thời của tôi, tôi đi khắp nơi Hà Nội, Sài Gòn, Hải Phòng tôi thấy chẳng có ai có thể so với tôi được. Vì tôi giao thiệp, mua bán với họ nhiều nên tôi biết.

Thời kỳ đó, có nhiều của là chết ngay. Thậm chí mà một vị lãnh đạo có nói với tôi là, "anh có hai thứ mà thời đó là tội, một là anh quá giàu, hai là anh đi trước cả nhà nước trong việc phát triển về hình thức thị trường”.

Giàu và giỏi cách đấy mấy chục năm là mệt lắm, cho nên là tai ương là đúng thôi, và tôi cũng vui vẻ chấp nhận điều đó. Có lẽ cũng là cái số. Nhưng bản thân mình sống trong sáng, thế nên là kể cả vào tù tôi cũng vui vẻ.

Thậm chí là trước quan tòa, tôi thấy mình vô tội, tôi cũng mắng lại, bằng việc sử dụng những lời lẽ gay gắt, quyết liệt, cho nên cuối cùng là vụ án nào tôi cũng ra tòa về ngay.

Bây giờ ở cái tuổi cũng kha khá rồi, nói như các cụ nhà ta là cổ lai hy, nhưng tôi rất chịu khó rèn luyện sức khỏe, nên sức khỏe tôi cứ như người ba mươi, bốn mươi lăm, trí tuệ thì minh mẫn như ba mươi, tình cảm thì vẫn như hồi hai mươi hai lăm.

Cách đây 57 năm, khi đọc bức thư bác Hồ gửi học sinh toàn quốc, đến đoạn “Non sông Việt Nam có thể trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, thì tôi đã khóc nức nở, và lúc đó tôi đã xác định, mình sẽ cố gắng hết sức mình để góp một phần nhỏ cùng với dân tộc để thực hiện lời dạy của người cha già vĩ đại

Với tôi, tiền bạc không phải là mục đích mà nó là phương tiện. Là một người con của nước Việt, tôi phải có trách nhiệm với đất nước, đó là làm giàu, trước hết cho mình, sau là phương tiện làm giàu của đất nước, góp phần nhỏ bé biến Việt Nam thành cường quốc.

Vì vậy với tôi bao nhiêu tiền cũng là thiếu, bởi vì tiền là lực lượng để huy động. Tôi có ít tiền thì tôi giải quyết việc làm cho mấy chục người, nhiều hơn thì mấy trăm người, nhiều hơn thì 4,5 nghìn người, cuộc sống của tôi nó ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng vạn con người.

Có những giai đoạn người ta nói tôi giàu nhất Việt Nam, tôi cũng tự đánh giá trong số những đại gia tôi gặp ở Hải Phòng và Sài Gòn thì không ai có tài sản như mình. Vì những đồ cổ khi đó, tôi để ba đến bốn trăm nơi trên toàn quốc. Sau này tôi đưa về Hà Nội để giúp bộ giáo dục xây hàng chục trường dạy nghề, và hàng chục nhà máy.

Thế nhưng công an họ tịch thu, vì họ chưa bao giờ thấy đồ cổ lại nhiều thế, chất đầy hết hàng chục, hàng trăm cái ô tô, chính vì thế mà công việc đó cũng dang dở, thế nhưng tôi vẫn tiếp tục.

Tôi cũng không muốn suy nghĩ gì cả. Tôi không quan tâm người ta đánh giá tôi là giàu nhất nước hay nhì nước, vì nó là phương tiện, không phải là mục đích.

"Ở thời kỳ người ta nói là tôi có nhiều tấn vàng, tôi mà khoe thì chắc chắn là chết với đống tấn vàng đó".

Mặc comple đắp chăn

Thời gian gần đây có rất nhiều đại gia chi tiêu hết sức bừa bãi, phung phí rất nhiều tiền để đánh bóng tên tuổi. Theo tôi được biết, đất nước chúng ta đang công nghiệp hóa, nạn tham nhũng nặng nề, quốc hội lên án ghê gớm.

Có rất nhiều người giàu nhờ làm ăn phi pháp, buôn lậu, hối lộ.... những con người không chân chính đó họ sẵn sàng chi tiêu, tiêu lấy được, tiêu tranh thủ, như vậy là vô cùng kệch cỡm. Mà ở Việt Nam, những chuyện như vậy là không quá hiếm.

Không phải vì Việt Nam còn nghèo mà không được chi tiêu, ở nhà dát vòm trần vàng, đi xe ô tô sang trọng, nhưng mà hãy dùng tiền cho đúng mục đích, đừng nên khoe khoang, mang tiền, mang vàng đi đánh bóng tên tuổi. Vì người sang trọng không ai đi khoe của, khoe vàng, vì vàng chỉ là kim loại.

Ở thời kỳ người ta nói là tôi có nhiều tấn vàng, tôi mà khoe thì chắc chắn là chết với đống tấn vàng đó, chỉ cần mấy tạ cũng đè mình chết.

Nếu đi khoe vàng, khoe của nó sẽ trở thành trò hề, trò cười, thể hiện một tầm thấp về trí tuệ, và tầm thấp về nhân cách...

Tôi thì xa lạ với chuyện khoe khoang đó, vì tôi chẳng có nhu cầu như vậy, tôi dùng phương tiện của tôi vào mục đích của tôi, còn những ai thích sống như vậy, đó là quyền của họ. Tuy nhiên, theo luật nhân quả, rồi những cậu ấm cô chiêu được chiều chuộng sẽ hư thân mất nết, phá tan sự nghiệp của bố mẹ họ, những người đã chiều chuộng con cái một cách vô lối.

Tôi đã chứng kiến cái cảnh, có những trọc phú đi đến hội chợ mua hàng loạt các thứ, chỉ vào cái này, cái kia để mua để thư ký đi sau ghi chép lại khiến bao nhiêu người phải trầm trồ, nhìn ngó, thán phục.

Nhưng những thứ anh ta mua, theo như tôi - một người nghiên cứu về thẩm mỹ bốn năm mươi năm rồi, thì tôi thấy rằng đồ anh ta mua quá xấu, có lẽ anh ta mua cũng chỉ để khoe cho mọi người thấy rằng anh ta có rất nhiều tiền.

Thế nhưng tiền và tri thức, thẩm mỹ nghệ thuật của anh ta lại tỷ lệ nghịch với nhau, nên đối với ông nó là một trò cười lố bịch. Vẫn biết mỗi người có con mắt thẩm mỹ riêng nhưng đồ mỹ nghệ, đồ gia dụng nó cũng giống thẩm mỹ về thời trang, tuy là nó muôn màu muôn vẻ, nhưng nó có nguyên tắc.

Riêng về vàng với tôi có hai nguyên tắc một là “Y phục xứng kỳ đức” và hai là “vàng là dành cho thần linh, cho các bậc đế vương”. Ngày nay, các đế vương được thay bằng các các đại gia. Đại gia hiểu đúng nghĩa phải là những người vừa có tầm vừa có tâm.

Còn những anh làm ăn không chân chính có thể có một số tiền đáng kể, ít thì dăm bảy chục tỷ, nhiều thì dăm bảy trăm hoặc dăm bảy ngàn tỷ, thì không tính và cái đó cũng không bền. Và những kiểu cách hay lối làm ăn của họ cũng lố bịch và bậy bạ như cách họ kiếm tiền vậy thôi.

Tôi từng gặp một cậu bạn, trước đây là nông dân. Khi đến nhà thăm cậu này vào ngày tết, tôi thấy ngạc nhiên là gọi mãi không thấy mở cửa. Đẩy cửa vào, thì thấy là hai vợ chồng vừa ăn cỗ xong lăn ra ngủ, đang đắp chăn bông, chăn len rất đẹp mua ở Nhật về.

Nhà sang trọng lắm, thế nhưng tôi giật mình nhất là cả vợ lẫn chồng chui từ trong chăn ra nguyên com lê, cà vạt, và còn khủng khiếp hơn là cả hai đều đi nguyên giày dép, chồng thì giày còn vợ thì giày cao gót. Tôi mới thấy là cuộc sống thật muôn vàn điều kệch cỡm.

Và tôi cũng có làm cho một người mà cũng được gọi là đại gia ở Hà Nội, người này tôi không tiện nói tên. Anh ta có nhờ tôi làm hoa văn do anh ta tự thiết kế, mà thật sự nó không ra con giun, không ra con rắn, không ra con gì cả.

Tôi tư vấn những hoa văn đẹp khác thì anh ta từ chối, một mực đề nghị tôi là phải làm theo ý của anh ta, đến khi tôi làm xong thì anh ta đến bảo: "Ôi giời ơi sao xấu quá." Nói chung là mấy ông trọc phú thường có những màn kịch như thế.

Cuộc đời tôi mà gặp vài ba ông thế này chắc tôi cũng nghỉ sớm, thật không thể chiều được cái thẩm mỹ quái gở của họ.

Các cụ ngày xưa có câu “Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách“, nghĩa là quốc gia hưng thịnh hoặc hư vong, thì người vô học cũng phải có trách nhiệm, đại gia có học thì càng phải có trách nhiệm cao hơn với đất nước, với đồng bào mình.

Những người bỏ ra hàng đống tiền để tổ chức những đám cưới đình đám, xa xỉ, họ có thể dành một phần để giúp hàng nghìn, hàng vạn người nghèo, như là dạy nghề các cháu mồ côi, tàn tật câm điếc.

Những hành động đó, tôn họ lên hàng nghìn lần so với việc dùng những chiếc xe sang trọng như Roll Roy, Cadilac ... phung phí hàng chục tỷ đồng cho một đám cưới.