Người Brazil sợ hãi sau cái chết của một người giúp việc

Bà Cleonice Gonçalves, 63 tuổi, làm giúp việc 4 ngày/tuần trong một biệt thự ở bờ biển Leblon, nơi có giá đất xây dựng đắt đỏ nhất Brazil. Cuối tuần bà đi xe buýt về nhà mình ở Miguel Pereira. Cả gia đình bà sống trong một ngôi nhà tồi tàn, tường lở lói và con đường đi vào nhà bà lởm chởm gạch đá.

Là một lao động nghèo và không được ai để ý tới, cái chết của bà Gonçalves đã khiến cả nước Brazil lo lắng và sợ hãi.

Trước đó, gia chủ của bà Gonçalves từng tới Italy. Sau khi về nước, người này làm xét nghiệm SARS-Cov-2 nhưng không nói gì với người giúp việc. Đến ngày 13/3, bà Gonçalves thấy đau khi tiểu tiện, bà đi khám và được kê đơn thuốc kháng sinh. Hai ngày sau bà thấy khó thở.

Bà Gonçalvez có bệnh lý nền là tiểu đường và cao huyết áp, bà tới bệnh viện nhưng không được chẩn đoán đúng tình trạng bệnh. Bà mất ngày 17/3, cùng ngày bà có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona.

Bà Gonçalves là nạn nhân đầu tiên của Covid-19 ở Rio de Janeiro. Cái chết của bà là tín hiệu báo động với đất nước.

Khu ổ chuột Rocinha ở Rio de Janeiro (Ảnh: Reuters)

Tình trạng báo động ở khu ổ chuột

Tại Rio de Janeiro, các ca nhiễm được ghi nhận phát sinh đầu tiên từ những khu vực của giới thượng lưu giàu có ở Leblon và Ipanema.

Tuy nhiên, nỗi lo lại lớn hơn ở một khía cạnh khác: Dịch bệnh tấn công những khu dân cư tập trung tầng lớp lao động - những người giúp việc như bà Gonçalves, các đầu bếp, vú em, những người khuân vác, nhân viên bảo vệ ngồi ở tòa nhà, những nhân viên bán hàng, nhân viên thu ngân tại các siêu thị, những người chạy bàn tại các quán nhậu, tiệm ăn, tất cả những người thuộc diện lao động không chính thức, những người buôn thúng bán mẹt, chào bán những mặt hàng ngay trên hè phố.

Tờ O Globo (Brazil) hồi cuối tháng 3 đăng tải bức ảnh một phần của khu ổ chuột Rocinha, Rio De Janeiro. Hàng chục nghìn người đang cư trú trên một không gian vô cùng chật hẹp ở đây.

Der Spiegel dẫn số liệu chính thức của Brazil, cho thấy khu vực Rocinha có mật độ dân số là gần 50.000 người/km2, ở Complexo da Maré là 31.000, ở Complexo do Alemao là 23.000.

Rio de Janeiro có gần 1.000 khu ổ chuột (gọi là favela) với số dân là 1.7 triệu người.

Tại những khu xóm nghèo này, rác thải thường chất thành đống vì thiếu nhân công thu gom, nước thải chảy ra cống rãnh ven đường. Nhiều ngôi nhà có tới sáu, bảy người chung sống trong mỗi phòng, do đó cách ly xã hội ở đây là điều không tưởng.

Hiệp hội Favela quốc gia Brazil (CUFA) hồi tháng 3 đưa ra một bản đề xuất gồm 14 điểm, bao gồm cung cấp miễn phí cho người nghèo xà phòng, miễn phí sử dụng Internet để tiếp cận thông tin, cung cấp lương thực, thực phẩm,...

Theo Bộ trưởng Kinh tế Brazil Paulo Guedes, chính phủ có thể trợ cấp cho những người nghèo nhất mỗi tháng 200 real (khoảng 40 euro). Đến ngày 27/3, Quốc hội Brazil thảo luận về vấn đề này, với mức trợ cấp được đề cập khoảng 100 euro.

Người dân chen chúc trên một xe buýt đô thị ở Rio de Janeiro (Ảnh: Reuters)

Rủi ro nhiễm bệnh cao ở các khu ổ chuột

Edimilson Migowski, chuyên gia truyền nhiễm học tại Đại học Liên bang ở Rio de Janeiro, thúc giục nhà chức trách hành động nhanh chóng, bởi tốc độ lây lan của Covid-19 là rất đáng kể.

Theo ông, người dân ở các khu vực nghèo khó là nhóm đối tượng dễ bị lây các bệnh truyền nhiễm. Điều kiện vệ sinh kém, nơi ở tối tăm, thiếu thông thoáng cũng làm cho tỷ lệ người dân ở khu ổ chuột bị bệnh hen suyễn và bệnh lao cao. Chế độ ăn uống không tốt cũng làm cho nhiều người bị bệnh tiểu đường.

"Nếu muốn bảo vệ những người này thì phải làm cách gì đó để cách ly họ, có thể cho họ ở trong những khách sạn hiện để trống. Để tránh việc lây nhiễm sang người khác cần phải làm xét nghiệm càng sớm càng tốt, không chỉ với những ca bị bệnh nặng mà cả những người bị nhẹ vì khả năng gây lây nhiễm của họ không nhỏ," Migowski nói.

Từ cuối tháng 3, chính quyền Rio de Janeiro bắt đầu thuê khách sạn để đưa người già ở các khu ổ chuột tới cách ly.

Theo thống kê của Đại học John Hopkins (Mỹ), tính đến 22h30 tối ngày 18/4 theo giờ Việt Nam, Brazil đã có 34.485 ca nhiễm Covid-19 và 2.181 người tử vong.