Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) vừa có báo cáo nhanh kết quả kiểm tra sơ bộ Công văn 1042 của Cục Cảnh sát Giao thông đường bộ, đường sắt. Qua xem xét, Cục Kiểm tra văn bản đã kết luận bước đầu về tính hợp pháp của Công văn 1042: “Chúng tôi thấy việc nêu 2 nhóm hành vi có lời nói đe dọa, lăng mạ và hành vi chống đối cảnh sát giao thông với hành vi quay phim, chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm khi chưa được phép đồng ý của cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ đã thể hiện sự thiếu thận trọng khi kết nối các nhóm hành vi có bản chất, mức độ khác nhau”.

Theo Cục Kiểm tra văn bản, Công văn nội dung trên có thể hiểu, khi bất kỳ người nào quay phim, chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm đều buộc phải “được phép đồng ý” của cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ. Và từ đây cảnh sát giao thông có quyền yêu cầu xuất trình giấy tờ để xác định là “được phép” hay chưa, và xác định “đúng là nhà báo hay giả danh nhà báo”.

“Những nội dung trên là không phù hợp với các quy định hiện hành về quyền nhà báo (hoặc người dân) khi quay phim, chụp ảnh bởi vì pháp luật hiện hành chỉ quy định trường hợp vì bí mật nhà nước, các khu vực an ninh, quốc phòng mà có quy định cấm hoặc hạn chế người dân hoặc phóng viên quay phim, chụp ảnh thì mới buộc công dân phải tuân thủ khi quay phim, chụp ảnh”, Cục Kiểm tra văn bản phân tích.

Trong khi đó, theo Cục Kiểm tra văn bản về nguyên tắc, cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ duy trì trật tự an toàn giao thông đường bộ được giao phải thực hiện đúng quy định của pháp luật.

“Qua rà soát, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật chưa thấy có quy định nào của pháp luật cấm công dân quay phim, chụp ảnh cán bộ, công chức và chiến sĩ công an đang thi hành công vụ (nếu không thuộc trường hợp cấm, hạn chế). Như vậy, việc công dân quay phim, chụp ảnh lực lượng cảnh sát giao thông tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm không phải hành vi bị pháp luật cấm”, Cục Kiểm tra văn bản khẳng định.

Hơn nữa theo Cục Kiểm tra văn bản, cán bộ, chiến sĩ cảnh sát giao thông cũng không được quyền truy hỏi người đang quay phim, chụp ảnh là được phép hay không được phép, cũng không được quyền truy xét về giấy tờ để xác định là nhà báo hay giả danh nhà báo.

Một nội dung nữa trong văn bản được Cục Kiểm tra văn bản xem xét kỹ là: “Nếu đúng là nhà báo thì tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản”. “Theo chúng tôi nội dung này càng thể hiện rõ hơn việc trao quyền cho cảnh sát giao thông truy hỏi, truy xét về giấy tờ, danh tính của người quay phim, chụp ảnh để xác định “đúng là nhà báo” hay “giải danh nhà báo. Nội dung “tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản” còn giao quyền tập hợp thông tin (hồ sơ) để thông báo cho cơ quan chủ quản cũng không phù hợp với nhiệm vụ của cảnh sát giao thông khi tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm”, Cục Kiểm tra văn bản tiếp tục khẳng định.

Đánh giá của Cục Kiểm tra văn bản việc quay phim, chụp ảnh cảnh sát giao thông tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm không phải là ghi hình ảnh riêng tư của một hay một vài cá nhân cụ thể, không thuộc phạm trù bí mật đời tư theo quy định của Bộ Luật Dân sự. Thực chất đây là ghi hình người thi hành công vụ của cơ quan, cá nhân đại diện cho Nhà nước tại nơi công cộng (công khai) là bình thường, không cần phải được cảnh sát giao thông hay bất kỳ cá nhân nào có mặt ở nơi công cộng này “cho phép”.

Nhờ sự giám sát của người dân - hình ảnh đẹp của lực lượng CSGT được tôn vinh

“Đó là việc giám sát hoạt động lực lượng thực thi công vụ hết sức bình thường của mỗi công dân. Nhờ những hoạt động này mà những hình ảnh đẹp của lực lượng cảnh sát giao thông được tôn vinh, những sai phạm được kịp thời phát hiện, xử lý”, Cục Kiểm tra văn bản cho hay.

Cục Kiểm tra văn bản thể hiện rõ quan điểm rằng, đối với mọi công dân khác (ngoài nhà báo) quay phim, chụp ảnh trong các trường hợp đã nêu, cũng không phải là hành vi sai trái. Người dân hoàn toàn có quyền thực hiện việc này nếu không thuộc trường hợp pháp luật cấm hoặc hạn chế. Cũng không phải vì người đang quay phim, chụp ảnh không phải là nhà báo mà dễ dàng quy kết là “giả danh nhà báo”. Việc xác định một công dân quay phim, chụp ảnh là nhà báo hay giải danh nhà báo tại nội dung công văn 1042 là điều không phù hợp với chức năng, thẩm quyền của cảnh sát giao thông khi tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm.

“Cục Kiểm tra văn bản thấy rằng công văn 1042 có nhiều nội dung có dấu hiệu sai trái cần phải được xử lý… Về phía Bộ Tư pháp, Cục Kiểm tra văn bản đề nghị lãnh đạo Bộ cho tổ chức họp với đại diện Cục Cảnh sát Giao thông đường bộ, đường sắt và một số cơ quan, đơn vị liên quan trao đổi thêm về nội dung có dấu hiệu sai trái của công văn 1042”, Cục Kiểm tra văn bản nêu.