Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có hiệu lực từ 1/1/2025 quy định về điểm giấy phép lái xe (GPLX). Mỗi loại bằng lái (A1, A2, B, C...) đều có 12 điểm.

Điều 58, luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định, điểm GPLX được dùng để quản lý việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của người lái xe. Trừ điểm là độc lập so với những hình thức phạt khác như phạt tiền, tịch thu phương tiện.

Tùy thuộc vào mức độ và tính chất của các hành vi vi phạm giao thông, chủ phương tiện sẽ bị trừ mức điểm tương ứng, với các mức trừ theo số chẵn là 2, 4, 6, 10 điểm.

Nếu còn điểm trong năm, GPLX sẽ được phục hồi lại đủ 12 điểm vào năm sau. Trường hợp bị trừ hết điểm trong một năm, người vi phạm sẽ không được phép điều khiển phương tiện giao thông theo loại giấy phép đã đăng ký.

Sau 6 tháng kể từ khi bị trừ hết điểm, người điều khiển phương tiện nếu muốn phục hồi điểm thì phải tham gia khóa kiểm tra kiến thức do cảnh sát giao thông tổ chức.

Người điều khiển phương tiện sẽ bị trừ điểm của GPLX dựa trên tính chất và mức độ nghiêm trọng
của lỗi vi phạm quy định về an toàn giao thông. (Ảnh minh họa)

Nguyên tắc trừ điểm trên GPLX của người điều khiển mô-tô, xe gắn máy được quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP như sau:

Những trường hợp bị trừ 2 điểm:

- Chở theo từ 3 người trở lên trên xe;

- Điều khiển xe có liên quan trực tiếp đến vụ tai nạn giao thông mà không dừng ngay phương tiện, không giữ nguyên hiện trường, không trợ giúp người bị nạn;

- Chuyển hướng không nhường quyền đi trước cho: người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường tại nơi có vạch kẻ đường dành cho người đi bộ; xe thô sơ đang đi trên phần đường dành cho xe thô sơ;

- Chuyển hướng không nhường đường cho: các xe đi ngược chiều; người đi bộ, xe thô sơ đang qua đường tại nơi không có vạch kẻ đường cho người đi bộ.

- Đi vào khu vực cấm, đường có biển báo hiệu có nội dung cấm đi vào đối với loại phương tiện đang điều khiển;

- Không giảm tốc độ (hoặc dừng lại) và nhường đường khi điều khiển xe đi từ đường không ưu tiên ra đường ưu tiên, từ đường nhánh ra đường chính;

- Không giảm tốc độ và nhường đường cho xe đi đến từ bên phải tại nơi đường giao nhau không có báo hiệu đi theo vòng xuyến; không giảm tốc độ và nhường đường cho xe đi đến từ bên trái tại nơi đường giao nhau có báo hiệu đi theo vòng xuyến;

- Đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "Cấm đi ngược chiều" (trừ các trường hợp xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định); điều khiển xe đi trên vỉa hè, trừ trường hợp điều khiển xe đi qua vỉa hè để vào nhà, cơ quan.

Những trường hợp bị trừ 4 điểm:

- Người đang điều khiển xe sử dụng ô (dù), thiết bị âm thanh (trừ thiết bị trợ thính), dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác;

- Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng chưa vượt quá 50mg/100ml máu hoặc chưa vượt quá 0,25mg/1 lít khí thở;

- Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông;

- Không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc người kiểm soát giao thông

- Không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ;

- Điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định trên 20km/h.

(Ảnh minh họa).

Những trường hợp bị trừ 6 điểm:

- Điều khiển xe đi vào đường cao tốc, trừ xe phục vụ việc quản lý, bảo trì đường cao tốc;

- Gây tai nạn giao thông không dừng ngay phương tiện, không giữ nguyên hiện trường, không trợ giúp người bị nạn, không ở lại hiện trường hoặc không đến trình báo ngay với cơ quan công an, Ủy ban nhân dân nơi gần nhất.

Những trường hợp bị trừ 10 điểm:

- Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50-80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,25-0,4mg/1 lít khí thở;

- Điều khiển xe không quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại để bảo đảm an toàn theo quy định mà gây tai nạn giao thông; điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định gây tai nạn giao thông; đi vào đường cao tốc, dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe, lùi xe, vượt xe, chuyển hướng, chuyển làn đường không đúng quy định gây tai nạn giao thông; không đi đúng phần đường, làn đường, không giữ khoảng cách an toàn giữa hai xe theo quy định gây tai nạn giao thông hoặc đi vào đường có biển báo hiệu có nội dung cấm đi vào đối với loại phương tiện đang điều khiển, đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "Cấm đi ngược chiều" gây tai nạn giao thông;

- Điều khiển xe không tuân thủ quy định về trật tự, an toàn giao thông mà gây tai nạn.

*** Trong trường hợp bị trừ hết 12 điểm trên GPLX, tài xế không được điều khiển loại xe tham gia giao thông theo bằng lái.

Khi bị trừ hết điểm, tài xế phải đợi ít nhất 6 tháng để tham gia kiểm tra về kiến thức pháp luật an toàn giao thông đường bộ.

Theo Thông tư 65/2024 của Bộ Công an, bài kiểm tra phục hồi điểm GPLX có hai phần gồm lý thuyết và kiểm tra xử lý các tình huống giao thông mô phỏng trên máy tính. Tuy nhiên, tài xế xe máy với bằng A1, A chỉ cần thi lý thuyết để phục hồi điểm.

*** 12 tháng là khoảng thời gian để xét phục hồi toàn bộ 12 điểm GPLX. Nếu không vi phạm giao thông trong 12 tháng, đến kỳ tiếp theo số điểm giữ nguyên.

Khi tài xế vi phạm giao thông, tính từ lần bị trừ điểm gần nhất, đến 12 tháng sau, số điểm sẽ phục hồi nếu chưa bị trừ hết điểm.