Nói đến sự trường thọ, vùng Okinawa tại Nhật Bản với danh hiệu "Vùng đất của những người bất tử" hay Campodimele - "Ngôi làng vĩnh cửu" tại Ý là đại diện cho việc người dân nơi đây sở hữu sức khỏe phi thường và tuổi thọ trung bình cao.

Tuy vậy, tại đất nước Azerbaijan nhỏ bé, vùng Lerik tại miền Nam nước này cũng được coi là vùng đất trường thọ với nhiều cư dân sống khỏe mạnh và là nơi duy nhất trên thế giới sở hữu Bảo tàng Trường thọ.

Lerik là vùng núi thuộc miền Nam Ajerbaijan

Ở vùng đất màu ngọc lục bảo cao trên những đám mây thuộc Dãy núi Talysh, đi hết vòng này đến vòng khác của con đường ngoằn ngoèo, người ta dường như đã khám phá ra bí quyết để có một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh, khiến tuổi thọ của người dân chạm mức ba con số.

Theo Azer Tag, hãng thông tấn nhà nước của Azerbaijan, đã từng có thời điểm Lerik là nơi sinh sống của hơn 500 người sống trên trăm tuổi, chiếm khoảng 1% dân số toàn quốc. Dù hiện nay, số người trên trăm tuổi đã giảm đi khá nhiều so với trước đây nhưng những người dân lớn tuổi sinh sống tại Lerik cũng cất giữ những bí mật riêng cho cuộc sống trường thọ của họ.

"Sự tĩnh lặng của tâm trí"

Khi thời tiết trở lạnh, hầu hết những người sống trên trăm tuổi đều chuyển đến sống ở những vùng ven biển dễ chịu hơn của Lankaran, nhưng bà Qambarova vẫn chọn ở lại Lerik.

Khi ghé qua ngôi nhà hai tầng khiêm tốn của cha bà, nơi được bao quanh bởi những cây táo và lê khổng lồ, hình dáng bà ngồi bên cửa sổ, quấn một chiếc khăn choàng, chia sẻ câu chuyện về những người dân ở đây bằng ngôn ngữ mẹ đẻ Talysh, một phương ngữ chỉ được 200.000 người sử dụng và được UNESCO xếp vào loại "dễ bị thất truyền".

Halima Qanbarova là một cụ bà 95 tuổi. Ông cố của bà được cho là đã sống đến 150 tuổi,
cha bà là 168 tuổi.

Bà khoe hộ chiếu không ghi ngày tháng năm sinh, chỉ ghi năm 1924. Bà có thể đã 95 tuổi nhưng vẫn khỏe mạnh, thường xuyên tương tác với các chắt của mình và thể hiện khiếu hài hước sôi nổi của mình. Khi được hỏi tuổi, bà chỉ vui vẻ trả lời: "Tôi 15".

"Sự tĩnh lặng của tâm trí là một phần bí mật của họ. Họ tránh xa căng thẳng, suy nghĩ về cuộc sống khá triết lý, sống từng ngày một, không có nhiều kế hoạch hay lo lắng cho tương lai."- hướng dẫn viên cho biết.

Dinh dưỡng tốt và các biện pháp tự nhiên

Một ngày của Qambarova bắt đầu từ lúc bình minh và không cho phép bản thân ngủ nướng: "Tôi thức dậy ngay khi mở mắt ra"- bà nói.

Sau khi thức dậy, bà dành cả ngày để làm việc trong vườn hoặc quanh nhà. Căn phòng bà chỉ có vỏn vẹn một tấm thảm mềm dày và những chiếc gối trên sàn. Nhiều người ở đây thích ngủ dưới đất, chỉ với một tấm chăn mỏng thay vì nệm, vì họ cho rằng đây là cách tốt nhất để ngả lưng nghỉ ngơi.

Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, những người sống trăm tuổi ở Lerik vẫn ăn thịt, nhưng họ thích ăn các sản phẩm từ sữa tươi như shor (pho mát nhỏ), bơ, sữa và sữa chua uống ayran hơn cả. 

Trà thảo mộc là bí quyết giúp người dân Lerik không bao giờ phải uống thuốc

Ngoài ra, hoa quả như lê và táo được trồng ngoài vườn của họ và một chút trà thảo mộc tại vùng đất này cũng là một trong những bí quyết giúp người ở đây đảm bảo dinh dưỡng cho mình mà không cần dùng bất kỳ loại thuốc nào.

"Bí quyết sống lâu là dinh dưỡng tốt, khoáng chất trong nước suối và các loại thảo mộc mà chúng tôi thêm vào trà để ngăn ngừa bệnh tật, vì vậy mọi người không phải uống bất kỳ loại thuốc nào, chỉ sử dụng các biện pháp tự nhiên"

"Trời cho gì cũng được"

Khi được hỏi về chế độ ăn tại nơi đây, người dân cho biết họ ăn "bất cứ thứ gì trời ban cho" với một hạn chế duy nhất là họ sẽ không bao giờ uống rượu.

Cụ ông Abbasov, người đã ở tuổi 103 tuổi, cho rằng ông sống lâu nhờ hoạt động thể chất hàng ngày, không đến mức kiệt sức nhưng đủ để thử thách cơ thể mình. Ngoài dinh dưỡng tốt từ nông sản, ông còn uống hàng lít nước suối lạnh, rất giàu khoáng chất được cho là góp phần kéo dài tuổi thọ của người dân nơi đây.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, việc sống trên các ngọn núi cao cũng có thể là một yếu tố.  Một nghiên cứu năm 2017 của Đại học Navarra, Tây Ban Nha, cho thấy sống ở độ cao lớn sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường. Bên cạnh đó, nghiên cứu năm 2011 của Đại học Colorado Denver cũng cho thấy những cư dân sống tại vùng cao cũng có sức khỏe và tuổi thọ cao hơn. 

Lerik là minh chứng cho những lợi ích của không khí trong lành

Dù tuổi tác của những người sinh sống tại Lerik vẫn là một vấn đề gây tranh cãi nhưng ở Lerik, di sản của họ vẫn tồn tại nhờ những người vẫn tuân theo bí quyết sống thọ đơn giản: hoạt động thể chất, dinh dưỡng tốt, uống nhiều nước và thái độ sống đúng mực.

Hiện nay, do các yếu tố liên quan đến cuộc sống hiện đại như ô nhiễm, thực phẩm chế biến sẵn và sự căng thẳng, số người có tuổi thọ cao tại đây cũng dần giảm bớt. Tuy nhiên, danh tiếng của Lerik như một vùng đất trường tồn vẫn tồn tại với lối sống lành mạnh vẫn được nhiều người ngưỡng mộ.