Trẻ ngủ trằn trọc, khóc lóc không ngừng cả đêm hay quấy phá bố mẹ... đều là những điều hết sức bình thường ở trẻ nhỏ. Những lý giải của các chuyên gia dưới đây sẽ giúp bố mẹ hiểu hơn về lý do trẻ ngủ trằn trọc và hay tỉnh dậy chơi đêm và có một cách nhìn hoàn toàn mới mẻ về hiện tượng này. Điều đó cũng sẽ giúp bố mẹ thư giãn hơn và có thể tìm được cách giải quyết triệt để cho vấn đề này.

Trẻ thức dậy ban đêm vì... chúng muốn thế

Giáo sư Peter Fleming là nhà khoa học, chuyên nghiên cứu về sức khỏe trẻ sơ sinh và sự phát triển tâm lý học của Đại học Bristol (Anh) cho rằng quan niệm trẻ phải ngủ vào ban đêm là ý tưởng đã lỗi thời của thế kỉ 20. Thức dậy thường xuyên vào ban đêm mới thực sự là cách phát triển tự nhiên của trẻ nhỏ.

Ông chia sẻ với tờ Buzzfeed: “Trẻ sơ sinh không thể ngủ những giấc dài như người lớn, chúng không tốt cho sức khỏe của các bé.” Tuy nhiên, với quan niệm vốn đã ăn sâu vào tiềm thức, các bậc cha mẹ thường nghĩ trẻ phải ngủ suốt đêm mới là khỏe mạnh. Việc trẻ ngủ trằn trọc là hoàn toàn bình thường".

Ngay cả người lớn cũng không ngủ cả đêm

Darcia F. Narvaez - Giáo sư tâm lý học tại Đại học Notre Dame (Mỹ) cho biết: “Mọi người đều nghĩ rằng một người trưởng thành phải ngủ đủ 8 tiếng một ngày nhưng điều đó thực sự không đúng. Chúng ta không ngủ một giấc dài liên tục mà thức dậy vài lần trong khoảng thời gian đó. 

Con người tự ép mình vào giấc ngủ đêm 8 tiếng chỉ vì chúng ta đi làm vào ban ngày. Điều này trái với lịch sử phát triển của loài người”. Vào thời kì con người săn bắn hái lượm, họ có những giấc ngủ ngắn 2 tiếng rồi lại thức dậy, cứ như thế trong suốt 24 giờ.

Trẻ sơ sinh từ 9-18 tháng chưa hoàn toàn phát triển hết

Trẻ nhỏ từ 9-18 tháng vẫn còn rất non nớt. Nếu như con non của các loài linh trưởng khác chúng đã có thể chạy nhảy và ăn uống ngay từ khi sinh ra, trẻ sơ sinh lại không thể làm được những việc như vậy. Não bộ của trẻ cũng chỉ mới phát triển 25% so với não người lớn, phần còn lại đều đang trong giai đoạn định hình. Bạn phải để bé từ từ đạt đến sự phát triển hoàn thiện. Vì thế giấc ngủ của trẻ dưới 1 tuổi rưỡi thường chập chờn và giống với nếp sinh hoạt của bé khi còn là bào thai trong bụng mẹ.

Những bé thức dậy thường xuyên trong đêm thường có trí thông minh cao và sức khỏe tâm thần tốt hơn các bé khác

Giáo sư Fleming giải thích rằng có một liên kết mật thiết giữa sự phát triển trí tuệ với việc thức dậy chơi đêm của trẻ. Giáo sư cho biết thêm những trẻ thức đêm dậy chơi với bố mẹ khi lớn lên sẽ trở thành một người biết cảm thông, có khả năng nhận thức cao hơn và ít có nguy cơ bị trầm cảm.

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn

Giáo sư Fleming nói: “Người lớn chúng ta thường có một giấc ngủ dài khoảng 90 phút rồi ý thức bắt đầu thức dậy nhưng sau đó mau chóng rơi vào giấc ngủ tiếp theo. Trong một đêm, người lớn cũng thức dậy 2-3 lần nhưng mọi người thường không nhớ được vì các giấc ngủ cách nhau quá gần. Giấc ngủ của trẻ có chu kì ngắn hơn chỉ khoảng 60 phút.”

Điều này giải thích một cách dễ dàng vì sao trẻ ngủ trằn trọc và tỉnh dậy nửa đêm. Các bé sẽ tỉnh dậy khi giấc ngủ qua đi trong khi người lớn có xu hướng ép bản thân tiếp tục những giấc ngủ mới.

Trẻ nhỏ cần giải tỏa căng thẳng bằng cách khóc thật to

Một nghiên cứu năm 2011 đã tiết lộ, trẻ em không biết cách ngừng khóc cho tới khi chúng được bố mẹ làm đủ cách ép chúng vào khuôn khổ. Bắt trẻ ngoan ngoãn tiếp tục đi ngủ vào ban đêm sẽ giúp bố mẹ cảm thấy thoải mái và bớt căng thẳng nhưng vô hình chung lại tăng sự khó chịu trong bé khi chúng thức dậy.

Giáo sư Darcia Narvaez giải thích: “Khi bố mẹ luyện ngủ đêm cho bé, bé sẽ trải qua một chu kỳ: lúc đầu bé sẽ cảm thấy thoải mái nhưng sau đó hooc-môn gây ức chế sẽ tăng lên trong cơ thể.” Đến một mức độ nào đó, bé sẽ bộc lộ những ức chế đó bằng các phản ứng cực đoan như là khóc to lên. Trong những tình huống như thế bố mẹ cần bình tĩnh để bé khóc, đồng thời dạy bé cách giải tỏa một cách tích cực hơn.

Trẻ ngủ vào ban ngày và thức vào ban đêm để được bố mẹ quan tâm, chú ý

“Thông thường các bé thích ngủ vào ban ngày, khoảng thời gian từ 6 giờ chiều đến nửa đêm là thời gian các bé tỉnh táo nhất. Trên thực tế, bé thức đêm sẽ khiến cả 2 bố mẹ phải dành nhiều thời gian hơn để quan tâm mà không bị gián đoạn bởi cách công việc khác.”

Từ quan điểm sinh học, thức dậy chơi đêm là hoàn toàn bình thường và hợp lý nhưng lại không thích hợp với mong đợi của những bậc cha mẹ bận rộn của thế kỉ 21.

Thức dậy ban đêm là điều tự nhiên của trẻ nhỏ, hãy chấp nhận nó!

Cho dù bạn có cảm thấy phiền toái về những lần trẻ ngủ trằn trọc, thức dậy chơi đêm của trẻ bạn cũng nên thích ứng với chúng như một lẽ tự nhiên. Trẻ con nên được đáp ứng những nhu cầu rất đơn giản của mình như được tương tác gần gũi với bố mẹ, được ăn khi chúng muốn, và đặc biệt là có người chăm sóc chúng khi chúng cần.