Theo nghiên cứu vừa được công bố hôm nay, hơn 30% lao động giúp việc tại gia bị bạo hành, gần 10% bị quấy rối tình dục, đề nghị quan hệ hoặc ép quan hệ tình dục. Có tới 50% số lao động nghĩ đây là việc làm thời vụ và 100% số lao động đi giúp việc không coi đây là công việc.

Nghiên cứu của Viện Gia đình và Giới thực hiện trong năm 2011 trên 600 lao động giúp việc tại nhà cho thấy, 99% trong số đó là phụ nữ. Khi được hỏi, đa phần người lao động đi giúp việc không coi đây là một nghề. Chính vì vậy họ chỉ sử dụng khoảng 50% thời gian để làm nghề, số còn lại có thể làm thêm các công việc thời vụ khác như làm ruộng, buôn bán vặt… Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy đa phần họ không có BHYT và BHXH. Kết quả trong gần 300 người giúp việc gia đình ở tại nhà chủ chỉ có 3% có BHXH  và 18% có BHYT. Số này phần lớn là tự mua hoặc do Nhà nước chi trả do thuộc diện hộ nghèo.

Nghiên cứu này cũng cho thấy, hơn 30% người lao động giúp việc bị bạo hành. Trong đó 27% người lao động từng bị mắng chửi, tát, 0,7% người lao động bị đánh. Nguyên nhân chủ yếu là do người giúp việc là chưa làm đúng hoặc làm theo yêu cầu của chủ, hoặc bị nghi trộm đồ, tiền bạc của gia chủ. Một bộ phận lao động nữ giúp việc gia đình thường xuyên nghe những lời tán tỉnh, thậm chí bị đề nghị quan hệ tình dục và cưỡng bức (0,3% đã từng bị ép phải quan hệ tình dục).

Theo bà Nguyễn Diệu Hồng, Vụ Bình đẳng giới, chính do Luật chưa có những quy định cụ thể thế nào là lao động giúp việc tại nhà nên các nội dung kèm theo cũng chưa được rõ ràng. Hiện nay, lao động giúp việc tại nhà có nhiều dạng, có người làm việc và ở luôn tại nhà chủ, có người thì làm việc như một viên chức theo giờ hành chính...

Trước đây, theo Luật lao động cũ chỉ điều chỉnh quan hệ với lao động làm việc từ 3 tháng trở lên, nay Luật Lao động năm 2012 có sửa và điều chỉnh quan hệ ngay từ khi tham gia lao động. Tuy nhiên, không phải ai cũng hào hứng với quy định mới này.

Theo bà Hồng, thì việc quy định như vậy quá cứng nhắc, luật hoá sâu sắc, về lâu dài có thể gây nên tình trạng tranh chấp lao động, khó khả thi khi áp dụng vào thực tiễn.

“Đây cũng chính là nguyên nhân khiến lao động không thích ký hợp đồng lao động, chỉ thích thoả thuận miệng”, bà Nguyễn Diệu Hồng nhấn mạnh.

Ngoài vấn đề trên bà Hồng cũng cho rằng, cần làm rõ hơn khái niệm về người giúp việc. Thực tế hiên nay, có một bộ phận lái xe làm việc cho các công ty nhưng chuyển thành lái xe cho các gia đình. Trong khi đó, chưa được điều chỉnh quan hệ lao động vì thế các chế độ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiêp… vẫn chưa được quan tâm thoả đáng. Ngoài ra, một loạt các vấn đề phát sinh khác cũng được thảo luận lại như vấn đề chỗ ăn, chỗ ở, việc tố giác quấy rối tình dục lao động…

Trước những ý kiến trên bà Hồng khuyến nghị: “Trước mắt, cần tuyên truyền để người lao động thấy rõ được nghĩa vụ và quyền lợi của bản thân khi tham gia ký kết hợp đồng lao động. Chỉ khi chị em biết cách tự bảo vệ mình thì tình xâm hại hay bạo lực lao động mới được giảm thiểu”.