Ngôi làng được nhắc đến ở đây chính là Làng Mẹo (làng Phương La 2, xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình). Đây là ngôi làng nổi đình đám với những biệt thự theo phong cách châu Âu, những lăng mộ hoành tráng, lớn nhất Việt Nam.

Làng nằm giữa cánh đồng lúa nhưng sở hữu hàng chục doanh nghiệp, những biệt thự hoành tráng theo phong cách châu Âu, hơn chục nhà thờ họ hoành tráng, ấn tượng nhất là lăng mộ lớn nhất Việt Nam cao như tòa nhà sừng sững ngay đầu làng.

Doanh nhân Trần Văn Sen đã xây nhà thờ tổ họ Trần trong 10 năm, cao 41 m, trên diện tích 4 ha.
Ảnh: Báo VnExpress.

Thoạt nhìn, ngôi làng này không khác gì một khu công nghiệp giàu có với tấp nập xe tải, container. Cứ chiều đến, cảnh tượng công nhân tan ca, người dân chở những lô hàng dệt về nhà, tới nhà máy tạo nên một khung cảnh tấp nập, khó có thể tìm thấy ở bất kỳ vùng nông thôn này.

Trong làng còn có một khu mua sắm hiện đại, rộng lớn của đại gia Trần Văn Sen (Hương Sen Group) để phục vụ cho nhu cầu mua sắm của người dân. Hàng chục doanh nghiệp san sát, biệt thự hoành tráng chắn hết tầm mắt, giữa làng xây một ngân hàng lớn cho người dân giao dịch. Thú chơi cây cảnh, thú xây mồ mả, đền thờ ở đây cũng rất đáng kính nể, hiếm có nơi nào chịu chi bằng.

Trong làng có CLB chơi cây cảnh, thú chơi cây cảnh có từ lâu. Nhiều đại gia sở hữu nhiều cây cảnh
có giá trị. Ảnh: Báo Dân Việt.

Theo số liệu mà ông Trần Văn Toán (trưởng thôn Phương La 2) cung cấp năm 2017 trên Báo Dân Việt, ngôi làng này có gần 5.000 nhân khẩu mà lại chỉ có hơn 100ha đất nông nghiệp, nhà nọ sát vách nhà kia, vườn tược không có mấy nhưng có đến hơn 100 tỷ phú sở hữu những doanh nghiệp trị giá ít thì vài tỷ, nhiều thì cả ngàn tỷ đồng. Mỗi năm, làng lại có vài người ghi tên mình vào danh sách tỷ phú mới.

Ông Toán chia sẻ, làng Mẹo ra đời từ 800 năm trước với tên gốc là Ứng Mão (ngôi sao Mão, tượng trưng cho sự giàu có). Vì cái tên này thường bị các làng bên cười cợt vì sự nghèo khó của làng này nên đã gọi chệch thành làng Mèo. Sau đó, người dân trong làng bèn gọi là làng Mẹo để tránh cái tên khó nghe mà vừa có ý nghĩa là nhiều mưu mẹo.

Nghề truyền thống của làng là nghề dệt, được truyền lại qua 6 đời. Người dân ở đây biết làm nghề dệt từ bé và rất giỏi buôn bán kinh doanh. Những năm 80, nghề dệt làng Mẹo đứng trước nguy cơ xoá sổ, do khó khăn về nguyên liệu, tiêu thụ. Nhiều người bỏ nghề. Tới năm 1986, Nhà nước xóa bỏ bao cấp, bung ra cơ chế thị trường, nghề dệt hồi sinh. Chỉ sau vài năm, trong làng đã xuất hiện những người giàu.

Theo sách “Long Hưng - đất phát nghiệp Vương triều Trần” của nhà nghiên cứu Đặng Hùng ghi: "Người dân làng Mẹo chỉ có giàu hay không, chứ không bao giờ đói. Người Thái Bình có câu: Người làng Mẹo quẳng đâu cũng không chết".

Các đại gia tại làng hầu hết đều đi lên từ nghề dệt truyền thống, trước kia các cụ chủ yếu dệt các sản phẩm thô sơ, giờ chủ yếu sản xuất các loại hàng xuất khẩu sang châu Âu. Nhờ nghề dệt mà họ trở nên giàu có lại nhạy bén trong kinh doanh, họ đổ tiền kinh doanh tiếp như bia rượu, xây dựng, thủy điện, vận tải… nên họ giàu lại càng giàu thêm. Chính vì vậy làng Mẹo trở nên nổi tiếng vì sự giàu có khắp tỉnh cũng như khắp đất nước.

Những tỷ phú nổi trội xuất thân từ làng như đại gia Trần Văn Sen - người nổi tiếng trong nghề sản xuất bia, rượu và nước giải khát. Ông Sen khởi nghiệp từ nghề dệt truyền thống trăm năm của cha ông để lại. Khi có chút vốn, lại nhạy bén trong kinh doanh nên đã vươn ra nhiều lĩnh vực khác.

Không chỉ có ông Sen, trong danh sách những đại gia sinh ra ở làng Mẹo phải kể đến Vũ Quang Huy và con trai Vũ Quang Hội. Đây chính là chủ nhân của những tòa nhà nổi tiếng Việt Nam như Bitexco, khách sạn JW Marriott, The Manor trải dài từ Bắc vào Nam.

Tòa nhà tại thôn Phương La 2 của doanh nhân Vũ Quang Huy có kiến trúc giống như công trình
The Manor mà gia đình xây dựng tại Hà Nội. Ảnh: Báo VnExpress.

Làng Mẹo gắn liền với cái tên "làng tỷ phú" đã hơn 10 năm nay, với các đại gia nổi tiếng thời kỳ đầu như Nguyễn Văn Châm, Đinh Đức Hoán, Vũ Văn Vườn, Đinh Hồng Quân... Hiện tại có nhiều người khác ghi tên mình vào danh sách này như Trần Văn Vực, Đinh Văn Cải, Vũ Thị Hương... Theo người dân trong làng thì họ Trần và Vũ vẫn là hai "kỳ phùng địch thủ" giàu nhất nhiều năm qua.

Theo nhà nghiên cứu Đặng Hùng, đàn ông Mẹo nổi tiếng giỏi giang, thành đạt, con gái làng Mẹo nổi tiếng xinh đẹp, khéo tay, có tài dệt cửi, lại hay nết. Con gái nơi khác lấy được con trai làng Mẹo là cái phúc, con trai ngoài làng lấy được con gái làng Mẹo thì chẳng khác gì vớ được vàng. Đó cũng phần nào lý giải vì sao làng Mẹo lại giàu có từ gần ngàn năm trước và sẽ ngày càng giàu có hơn.