Chuyện nữ giám khảo quyền lực của ghế nóng Vietnam's Next Top Model 2017 bị tố "quỵt" 300 triệu đã hứa đài thọ cho cô gái trẻ Hoàng Tăng Thị Thu Hương - người bị tạt axit oan trong một vụ đánh ghen - vẫn đang là chủ đề bàn tán trên mạng xã hội. Bất ngờ bị mẹ của Hương tố chỉ trao bảng tiền chứ không trao tiền, hình ảnh của nữ người mẫu kiêm diễn viên "Hương Ga" đã trở nên méo mó trong mắt công chúng.

Trương Ngọc Ánh đã giải thích rằng có hiểu lầm trong sự việc này. Cụ thể, số tiền 300 triệu mà chị hứa giúp cô gái trẻ không phải là tiền mặt, mà là chi phí để phẫu thuật chỉnh hình tại một cơ sở thẩm mỹ. Trương Ngọc Ánh cũng chỉ đứng ra làm cầu nối giữa Hương và thẩm mỹ viện. Theo đó, nếu Hương thực hiện phẫu thuật ở đây thì sẽ được miễn toàn bộ chi phí. Song, theo lời diễn viên "Hương Ga", Hương đã nghe một nhân viên tư vấn của thẩm mỹ viện mà sang một cơ sở khác nên đã không nhận được gói hỗ trợ trị giá 300 triệu đồng này.

Hình ảnh Trương Ngọc Ánh và vị doanh nhân đại diện cơ sở thẩm mỹ
trao bảng tiền 300 triệu đồng cho cô gái bị tạt axit cách đây một năm.

Vấn đề ở chỗ, trong quá trình trao quà từ thiện ngay tại giường bệnh mà cô gái trẻ bị tạt axit đang nằm điều trị, Trương Ngọc Ánh và gia đình Hoàng Tăng Thị Thu Hương vì lẽ gì đã không hiểu hết ý nhau? Những thông tin mà Trương Ngọc Ánh nói về số tiền 300 triệu đồng liệu đã được thể hiện toàn bộ trên chiếc bảng tiền mà cô trao hay chưa? Và có hay không sự mập mờ giữa chuyện đài thọ bằng tiền mặt và đài thọ bằng gói phẫu thuật có trị giá tương đương khiến gia đình nạn nhân hiểu nhầm?

Chuyến từ thiện đó của Trương Ngọc Ánh đã diễn ra được một năm rồi. Nó cũng được thông tin khá rộng rãi trên các mặt báo kèm theo nhiều hình ảnh. Ai cũng hiểu, ngoài số tiền mặt 30 triệu đồng mà cô trực tiếp theo mẹ của Hương ra quầy thanh toán viện phí để nộp, thì nữ diễn viên "Hương Ga" còn giúp cho vị doanh nhân - chủ cơ sở thẩm mỹ viện - quảng cáo cho thương hiệu của họ bằng bảng tiền 300 triệu đồng được chụp hình đăng báo. Câu chuyện ồn ào lần này của Trương Ngọc Ánh không hoàn toàn là tai bay vạ gió, bởi nó liên quan đến sự sơ sểnh của cô trong công tác thiện nguyện mà cô đang theo đuổi. Cô không thể viện lý do chỉ làm cầu nối để chối mọi trách nhiệm của mình. Bởi người đến tiếp xúc với nạn nhân là cô. Người trao quà cho gia đình nạn nhân cũng là cô. Người xuất hiện trước truyền thông với tư cách là đại diện của chuyến từ thiện đó cũng là cô. Và bởi thế, cô phải theo sát việc thực thi cam kết từ thiện đó. Nó chính là tên tuổi, hình ảnh của cô, danh dự, uy tín của cô. Còn nếu cô đã sát sao với việc thực hiện cam kết cũng như đã giải thích rõ ràng với gia đình nạn nhân khi họ từ chối gói đài thọ do cô đại diện, cô hoàn toàn có quyền lên án họ đã cố ý bôi nhọ mình thay vì chỉ nhẹ nhàng giải thích là có hiểu nhầm. Một hiểu nhầm không lẽ gì lại kéo dài cả năm như thế.

Hoa hậu Mai Phương Thúy cũng từng bị "vạ lây" gần giống Trương Ngọc Ánh khi mang hình ảnh của mình để đại diện cho một chương trình từ thiện. Chương trình quyên góp được một số tiền lớn lên đến 20.000USD cùng 1000 tập vở cho đồng bào và học sinh vùng lũ miền Trung. Song, gần 1 tháng sau, Hội Chữ thập đỏ TP.HCM vẫn không nhận được bất kì hiện vật lẫn tiền mặt nào như chương trình cam kết. Mặc dù chỉ làm vai trò cầu nối như Trương Ngọc Ánh, nhưng tên tuổi của Mai Phương Thúy đã bị ảnh hưởng nặng nề. Hoa hậu Việt Nam 2006 sau đó đã tổ chức cuộc họp báo giải thích những khúc mắc, cũng như nhanh chóng thúc đẩy quá trình ủng hộ, giúp số tiền và quà tài trợ sau đó tăng lên nhiều con số, nhưng công chúng vẫn không hoàn toàn tin cậy vào cô như ban đầu. Họ cho rằng, nếu Hội Chữ thập đỏ TP.HCM không lên tiếng, dư luận không gây sức ép, liệu Hoa hậu có gấp gáp giải quyết hay không. Và thực sự thì Hoa hậu giải quyết vì sợ tên tuổi bị ảnh hưởng hay thành tâm lo lắng cho đồng bào vùng lũ đang nóng lòng chờ cứu trợ? Lòng tốt cho đi, nếu không thể hiện được sự chân thành, rất dễ bị đánh giá "làm màu" là vì thế.

Lòng tốt cho đi, nếu không thể hiện được sự chân thành, rất dễ bị
đánh giá "làm màu".

Hồi năm 2012, nữ ca sĩ Ngọc Anh cũng từng điêu đứng vì bị một blogger nổi tiếng tố "quỵt" tiền từ thiện. Số tiền ít hơn 300 triệu đồng rất nhiều. Chỉ vẻn vẹn 3 triệu. Nhưng chính vì vẻn vẹn 3 triệu, mà hình ảnh sang trọng, "sạch sẽ" của Ngọc Anh đã bị ố màu.

Sự thể chỉ đơn giản là, Ngọc Anh hứa quyên góp cho một chương trình từ thiện mà blogger kia tổ chức. Nhưng thay vì đưa trực tiếp, cô lại thông qua người quản lý cũ của Quách Ngọc Ngoan, đồng đội của cô trong chương trình Cặp đôi hoàn hảo, nhờ người này chuyển 3 triệu tiền vé máy bay mà Quách Ngọc Ngoan nợ cô sang cho blogger kia. Người quản lý cũ "quên" không chuyển như đã hứa, và ca sĩ đất Mỏ trở thành "kẻ quỵt tiền".

Chuyện chỉ có vậy, nhưng sẽ không thành như vậy, nếu như trong suốt 1 năm mà blogger kia liên hệ với Ngọc Anh để nhắc nhở về số tiền hứa quyên góp, cô không đẩy "nợ" sang người quản lý vô danh. Bản thân cô là người của công chúng. Việc tham gia một chương trình từ thiện có ý nghĩa rất quan trọng. Nó không chỉ biểu thị tấm lòng đẹp đẽ của chính cô mà còn giúp cho chương trình đó lan tỏa tầm ảnh hưởng, khiến cho nhiều người được nhận giúp đỡ hơn. Nhưng người xưa có câu, "của cho không bằng cách cho", Ngọc Anh sẽ ứng xử khác với "món nợ" từ thiện 3 triệu đồng ngay khi biết nó chưa tới được tay người nhận, vì bất kì nguyên nhân gì. Việc cô nấn ná, đẩy trách nhiệm thực thi sang một người thứ ba chỉ cho thấy cô không thực sự coi trọng giá trị của hai chữ "từ thiện" mà cô đang làm. Từ thiện kiểu ấy không phải là một sự hối thúc từ tâm. Và hệ quả thì đúng như cô nói: "Đến lúc này thì bạn quản lý đó đã chuyển cho Ngọc Long, nhưng tổn hại về mặt danh dự của tôi rất nhiều".

Việc cô nấn ná, đẩy trách nhiệm thực thi sang một người thứ ba chỉ cho thấy cô không thực sự coi trọng giá trị của hai chữ "từ thiện" mà cô đang làm. Từ thiện kiểu ấy không phải là một sự hối thúc từ tâm.

Trở lại với câu hỏi, sao Việt có oan ức không khi bị tố "ăn quỵt", "ăn chặn" tiền từ thiện? Với một số sự việc khá rõ ràng, điển hình như vụ ca sĩ Hồ Lệ Thu với scandal vụ lợi khoản quỹ 50000USD cho trẻ em khuyết tật Việt Nam gây dư luận đình đám ở hải ngoại, thì những sự cố liên quan tới Trương Ngọc Ánh, Mai Phương Thúy hay Ngọc Ánh không hoàn toàn là oan ức. Nó trực tiếp hay gián tiếp là hệ quả của cách làm từ thiện chưa đúng. Làm từ thiện là cho đi không vụ lợi, không toan tính cho bản thân mình nhưng lại rất cần sự toan tính cho người được nhận. Không toan tính cho mình là không suy tính thiệt hơn, không so đo lợi hại. Toan tính cho người nhận là tính đến sự cấp bách, bức thiết như cứu hỏa mà không thể nấn ná, chần chừ, là tính đến sự lợi - hại của người nhận mà biết nên cho gì và cho như thế nào. Chỉ cần một chút tính toán cho mình và thiếu một chút tính toán cho người nhận, sự cho đi ấy sẽ trở nên vô nghĩa. Với những người nổi tiếng, sự cho đi ấy thậm chí vừa chẳng "được tiếng" lại còn "mang tiếng". Bài học đó, người của showbiz mấy ai thấm thía?