Dương Quý Phi (719-756) tên thật là Dương Ngọc Hoàn, là phi tần được Đường Huyền Tông - Lý Long Cơ nhất mực sủng ái. Nàng được xếp vào một trong Tứ đại mỹ nhân của lịch sử Trung Quốc, có sắc đẹp khiến hoa thu mình lại vì hổ thẹn. Hậu cung hàng nghìn phi tần mỹ nữ nhưng tất cả sự yêu chiều Đường Huyền Tông đều dành cho Dương Quý Phi. Nhưng dù rất sủng ái Dương Quý Phi thì Đương Huyền Tông cũng không lập bà làm hoàng hậu.

Qúy phi được sủng ái bậc nhất

Bà là con út trong số bốn người con gái của một vị quan tư hộ đất Thục Chân. Cha là Dương Huyền Diễn thuộc dòng khá giả vì tổ phụ từng làm thứ sử tại quận Kim.

Dương Quý Phi không chỉ nổi tiếng vì vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành”, mà còn có tài gẩy tì bà, thông tường nhiều khúc hát và điệu múa làm mê lòng người, trở thành ái phi được sủng ái nhất của triều đại Đường Huyền Tông.

Nhà thơ Bạch Cư Dị trong “Trường hận ca” từng ca ngợi mức độ được sủng ái của Dương Quý Phi bằng hai câu thơ nổi tiếng: "Hậu cung giai lệ tam thiên nhân, tam thiên sủng ái tại nhất thân.” (Hậu cung giai nhân trên 3.000, 3.000 ngàn yêu chiều dồn mình nàng).

Nhan sắc “nguyệt thẹn hoa nhường” của Dương Quý Phi được Lý Bạch tụng ca trong bài thơ: “

Thanh bình điệu

”: “

Vân tưởng y thường, hoa tưởng dung,

Xuân phong phật hạm, lộ hoa nùng.

Nhược chi quần ngọc sơn đầu kiến,

Hội hướng Đao đài nguyệt hạ phùng”.

(Thoáng bóng mây hoa, nhớ bóng hồng. Gió xuân dìu dặt giọt sương trong. Ví chăng non ngọc không nhìn thấy, Dưới nguyệt đài Dao thử ngóng trông.- Ngô Tất Tố dịch).

Vì mê mẩn sắc đẹp của Dương Quý Phi, Đường Huyền Tông không chỉ tận cùng sủng ái bà mà còn quan tâm, cất nhắc gia thuộc bà vào những vị trí quan trọng trong triều. Ba người chị của Dương Quý Phi lần lượt được phong là Hàn Quốc phu nhân, Quốc quốc phu nhân và Tần quốc phu nhân.

Hàng tháng, Hoàng đế cho xuất của kho 30 vạn quan tiền cho mỗi vị phu nhân, 10 vạn quan tiền mua sắm tư trang phấn sáp. Anh trai quý phi là Dương Xuyên được phong làm tể tướng và được đổi tên là Dương Quốc Trung. Đường Huyền Tông cũng gả hai công chúa của mình cho người nhà họ Dương.

Người hầu hạ trong cung của Quý phi có đến hơn 100 người. Các đại thần bên ngoài muốn được Huyền Tông trọng dụng đều chủ động dâng lễ vật quý cho quý phi. Nhiều người được thăng tiến bằng con đường này. Trong hậu cung của Huyền Tông, từ khi Dương Quý Phi xuất hiện thì các phi tần khác đều rất khó được ân hạnh nữa.

Cho dù hai lần Đường Huyền Tông trục xuất Dương Quý Phi ra khỏi cung vì làm ông phật ý nhưng vị vua si tình này cũng không thể vượt qua ải mỹ nhân. Dương Hoàn Ngọc xuất cung chưa bao lâu ông đã hối hận, ngày đêm thương nhớ ái phi. Vậy là lại rước nàng hồi cung, ban thưởng ân sủng như lúc đầu.

Ảnh minh họa

Mãi mãi là quý phi

Dương Quý Phi được hoàng đế yêu chiều đến vậy, nhưng vì sao bà không thể đường đường chính chính lên ngôi Hoàng hậu, mãi chỉ mang danh phận của một Quý phi?

Căn cứ vào những ghi chép lịch sử trong “Cựu Đường thư”, “Tân Đường thư”, “Tư trị thông giám”, Dương Ngọc Hoàn tức Dương Quý Phi vốn là vương phi của Hoàng Thọ vương Lý Dục, con thứ 18 của Đường Huyền Tông. Vì say mê nhan sắc của bà, Đường Huyền Tông tìm mọi cách để chiếm hữu cho riêng mình.

Năm 727, trong lần đi tuần tiễu tại miền Tứ Xuyên, Lý Dục ngay lập tức mê mẩn sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành của Ngọc Hoàn. Sau ba lần thỉnh cầu của Huệ Phi (mẹ Hoàng Thọ vương Lý Dục), Đường Huyền Tông cũng chấp thuận cho Ngọc Hoàn được tiến cung và trở thành vương phi của Lý Dục.

5 năm sau, Đường Huyền Tông mới trông thấy Ngọc Hoàn. Ngay từ cái nhìn đầu tiên, Huyền Tông liền say mê vẻ đẹp giai nhân tuyệt sắc của bà. Bất chấp lễ giáo phong kiến, hoàng đế truyền đưa Dương Ngọc Hoàn vào Tập Linh đài để trông coi đèn nhang sớm hôm cầu nguyện cho Vũ Huệ Phi.

Do đó, Ngọc Hoàn phải vào cung Hoa Thanh đến đài Tập Linh làm sãi, lấy đạo hiệu là Thái Chân. Sau đó, Huyền Tông lại sai Cao Lực Sĩ chọn con gái của Vị Chiêu để thay Ngọc Hoàn làm vợ Thọ vương Lý Dục.

Hết 5 năm, Đường Huyền Tông ban lệnh cho Ngọc Hoàn được hoàn tục, rồi triệu vào cung, chính thức sắc phong làm Quý phi. Chuyện này khiến Hoàng thọ vương Lý Dục vô cùng uất hận.

Còn một căn nguyên nữa khiến Đường Huyền Tông mặc dù vô cùng sủng ái Dương Quý Phi, vẫn không sắc phong bà lên ngôi Hoàng hậu, là bởi bà không thể sinh cho Hoàng đế một người con.

Sắc phong hoàng hậu trong các triều đại phong kiến là một việc trọng đại, có sự can dự của các quần thần, chiếu thị khắp thiên hạ. Hoàng hậu phải toàn vẹn dung nhan và đức độ. Con đẻ của hoàng hậu sẽ được lập ngôi thái tử, sau này nối nghiệp đế vương. Vì vậy, ngôi vị hoàng hậu thường do quan hệ huyết thống mẫu – tử mà nên.

Nhưng thời bấy giờ, thái tử được lập từ nhiều năm và đã trưởng thành. Trong khi đó, Dương Quý Phi lại không có nổi một mụn con, nên Đường Huyền Tông đành ngậm ngùi coi bà là hoàng hậu trong tim mình. Đường Huyền Tông rõ hơn ai hết nếu lập bà lên ngôi Hoàng hậu, sẽ gặp phải sự phản đối của Thái tử, Hoàng thọ vương Lý Dục và các quần thần; thậm chí có thể gây nên cuộc biến chính trong triều. Dù không được sắc phong ngôi hậu, nhưng bà vẫn là người vợ yêu được Huyền Tông say đắm, chiều chuộng hết mực. Như cuộc đi tắm suối của bà mỗi lần tốn hàng vạn bạc của kho, nhà vua cũng sẵn sàng chi trả, không chút tiếc rẻ.

Tuy nhiên, kết cục của Dương Quý phi ra sao thì cho tới nay vẫn còn gây ra nhiều tranh cãi. Nhiều người nói rằng, Dương Quý phi đã treo cổ tự tử bằng một dải lụa trắng treo trên cành cây lê bên ngoài của dịch trạm Mã Ngôi. Người ta đã vội vàng đem chôn cất Dương Quý Phi ngay bên lề đường để tiếp tục cuộc rút chạy. Giả thiết thứ hai cho rằng, Dương Quý phi không bị Huyền Tông ép chết, mà bị chết trong đám loạn quân. Giả thiết thứ 3 thì lại khẳng định, Dương Ngọc Hoàn không chết nhưng sau đó phải sống lưu lạc trong dân gian. Một giả thiết đậm chất truyền kỳ hơn, nói rằng, Dương Quý phi không chết ở Mã Ngôi mà được một nô tỳ thế mạng rồi chạy sang Nhật Bản, thọ 68 tuổi mới qua đời!