Khất thực nhằm giáo hóa chúng sinh

Trong lịch sử Phật giáo có hình ảnh Đức Phật cùng Tăng đoàn của Ngài cứ mỗi sáng lại ôm bình bát đi khất thực tại các nẻo đường trong xứ Ấn Độ. Đây là việc làm giúp các nhà sư nuôi dưỡng bản thân (vì chỉ có chuyên lo tu tập) nhưng bên cạnh đó mỗi lần đi là một lần kết duyên lành và đem lại sự an lạc đến chúng sinh. 

Người xuất gia trì bình khất thực để loại bỏ tâm ích kỷ cá nhân để hướng đến sự giải thoát an lạc

Hệ phái Phật giáo Khất Sĩ tại Việt Nam được coi là hệ phái trú trọng về pháp tu này, nó nằm trong Tứ Y pháp (người tu phải tiết chế trong 4 điều: ăn, mặc, ở, bệnh) cho nên đa phần những nhà sư ôm bát trì bình trên các nẻo đường đa số là tu tập theo truyền thống Khất Sĩ.

Khất thực là yếu tố quan trọng trong việc duy trì và truyền bá chánh pháp, thể hiện tinh thần hòa hợp giữa Tăng đoàn và xã hội, hình ảnh nhà tu được gần gũi thân thiện hơn với mọi người, không phân biệt tầng lớp giai cấp, chính trị mà tất cả nhà sư đều chỉ mang một bình bát và đắp cùng màu y, trong tinh thần bình đẳng hòa hợp.

Thông qua việc khất thực của các sư, cũng nhằm tạo cơ hội cho mọi người biết loại bỏ tâm ích kỷ cá nhân, được duyên lành nghe Phật thuyết pháp mà thực hành để hướng đến sự an lạc. Không chỉ Đức Phật Thích ca mới làm như vậy, mà ba đời chư Phật đều thực hành pháp này để giáo hóa chúng sinh.

Và trong xã hội ngày nay, khi Phật giáo đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt tâm linh của mỗi người, thì việc nhà sư ôm bát trì bình đó là điều cần phải có, và đáng được nhìn nhận phát triển để mọi người có dịp nhìn thấy Tăng đoàn Khất Sĩ mà phát khởi lòng thành với Phật pháp, nhằm xa lìa những tội lỗi, ích kỷ, tham sân si.

“Sư” giả và cách nhận diện

Việc trì bình khất thực là nét đẹp của các sư của Phật giáo, nhưng trong thực tế thì nạn sư giả xin tiền lại phát triển một cách nhanh chóng, lợi dụng lòng tin của mọi người đối với Phật pháp, mà cải trang thành những nhà sư, ôm bát đi khắp mọi nơi để nhận tiền cúng dường của Phật tử. 

Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều sư giả dựa vào điều này để làm phương tiện kiếm sống

Điều này đã gây ảnh hưởng to lớn đến nét đẹp của Phật giáo trong lòng người dân, trước hình ảnh thô tháo, thiếu oai nghi, đạo hạnh.

Kéo theo đó là các dịch vụ mê tín, bán bùa chú, xin xăm bói vẻ khi có nhu cầu,…Một số thì tập trung tại các đền, chùa,… trong dịp lễ hội để xin tiền khách hành hương.

Ngay tại cầu vượt Suối Tiên, hình ảnh một người thanh niên mặc áo cà sa thường đứng ôm bát xin tiền nơi đây. Hay ở cổng chùa Vĩnh Nghiêm (quận 3) nơi Phật tử đến thắp hương vào những ngày lễ lớn, cũng thường xuất hiện những người mặc áo nhà sư đứng đây xin tiền dù đã gần 24 giờ đêm 30 Tết. Đây là một hình ảnh vô cùng phản cảm, mượn áo nhà sư để kiếm tiền của người dân theo Phật.

Bực xúc về nạn sư giả, chị Nguyễn Thị Minh (quận Tân Bình) tâm sự: “Tôi là người con Phật nên thấy các sư đi khất thực thì đem phẩm vật (đồ ăn, tiền - PV) cúng dường. Nhưng sau khi báo chí đưa tin về vấn đề sư giả, tôi không biết phải cúng cho ai mới đúng là sư. Chính vì thế dù muốn cúng dường cho quý sư nhưng không biết làm sao”.

Nhằm giúp người dân nhận diện đâu là “sư” giả, đại đức Thích Giác Tuyên, đang tu tại Tịnh xá trung tâm (quận Bình Thạnh) cho biết: Hiện nay hệ phái Khất Sĩ đã hạn chế việc trì bình khất thực, nếu có thì thường đi từ 2 đến 3 vị trở lên và tập trung tổ chức trì bình tại các dịp lễ hội Phật giáo. Vậy người dân cần nhận định những điều sau đây để có cách nhìn diện đúng hơn về việc trì bình khất thực.

Thứ nhất đó là nhà sư trì bình khất thực không được đội mũ, mang dép, chống gậy, che dù, nhận tiền. Thứ hai thực phẩm (chay - truyền thống Hệ phái Khất Sĩ) phải được nấu chín, và có thể dùng trong ngày, ví dụ: Chỉ nhận cơm chứ không nhận gạo.

Thứ ba là không được nhìn hai bên, ngó mặt thí chủ, hoặc nói chuyện năm sáu câu. Thứ  tư nhà sư phải mặc đúng 3 Y, bao gồm: Y thượng, Y trung, Y hạ. Ngoài ra không được mặc quần áo không đúng sắc phục của người Khất Sĩ.

Thứ năm là bát đi trì bình phải là bát đen được làm bằng đất, gỗ,... không được mang thau nhôm, mũ nón,..để đi xin. Và cuối cùng là quá giờ ngọ (13h chiều) còn trì bình khất thực là sư giả.