Mười sáu năm, gần 6000 ngày đã trôi qua, nhưng trong những giấc mơ, đôi khi một số người dân thôn Đá Cóc vẫn còn gặp lại hình ảnh cái buổi chiều định mệnh ấy. Người thợ săn buộc xác “con tinh tinh quý hiếm” bằng dây rừng rồi vượt mấy ngọn đồi cao kéo về sân nhà, chuẩn bị mổ xẻ để ngày mai nấu cao. 

Biết tin, cả làng nô nức kéo ra xem, ai cũng tò mò muốn được tận mắt thấy “con vật lạ”, rồi trầm trồ khen thợ săn may mắn. Sau ba ngày ba đêm thay phiên nhau đốt lửa, nồi cao được nấu xong, pha với rượu uống liên hoan. Để rồi cái cảm giác gây gây xộc thẳng lên mũi choáng váng, cũng từ khoảnh khắc ấy xộc thẳng lên trí óc, ám ảnh họ suốt 16 năm, và có thể sẽ ám ảnh cả cuộc đời.

Câu chuyện kinh hoàng này đặt cho mọi người nỗi day dứt: Chỉ vì một chút hám lợi nhỏ nhoi, một số người tại ngôi làng vùng trung du này lại quên khuấy đi chuyện đặt ra những nghi vấn. Người ta hồ hởi mang “con tinh tinh” đi nấu cao, hồ hởi chúc rượu nhau, để rồi sau đó “chết đứng” khi biết rằng sự thật là mình đã mắc một nhầm lẫn nghiêm trọng không thể sửa đổi.

Tinh tinh từ Lào chạy sang Phú Thọ?

Mười sáu năm trước đây, ông Đinh Văn Ngạch (SN 1946, ngụ thôn Đá Cóc, xã Thắng Sơn, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) được một chủ rừng trong vùng tên Nguyễn Văn Ước thuê trông coi khu rừng trồng cây lấy gỗ trên đồi Đồng Cốc, cách nhà hơn 3km. Lúc bấy giờ vùng này còn khá hoang vu, nhiều rừng rậm. Trong quá khứ, cha ông Ngạch là thợ săn có tiếng trong vùng nên ông Ngạch và một số anh em trong gia đình cũng nối nghề thợ săn. Cứ có thời gian rảnh là anh em nhà này lên rừng săn thú, chim muông. 

Chiều ngày 5/12/1998 (âm lịch là 17/10/1998), người thợ săn lên khu rừng mình trông coi để kiểm tra, kết hợp đem theo dụng cụ săn bắn. Len lỏi trên cánh rừng rậm rạp tìm chim muông thú rừng, khi cách đỉnh đồi khoảng 80m, ông phát hiện một khu vực có nhiều ruồi nhặng bay. Tiến lại gần, ông thấy một khoảng rừng bằng phẳng cháy trụi. Đặc biệt gần đó xuất hiện một vật thể lạ, đã cháy phái ngoài đen thui do lửa đốt, dáng giống hệt một con khỉ, nhưng to lớn hơn khỉ đến vài lần. 

Núi rừng Đá Cóc vẫn còn ám ảnh câu chuyện rùng rợn

Mười sáu năm trước, ở vùng bán sơn địa này, báo chí hiếm như lá mùa thu, internet còn là chuyện trong cổ tích, cả làng chỉ có vài cái vô tuyến, nên tin tức không vượt quá lũy tre làng. Khi ấy đúng dịp người ta truyền tai nhau đồn đại, ở tận nước Lào (mấy ai biết nước Lào cách xa Phú Thọ đến 600 – 700km), rừng nguyên sinh bên ấy bị cháy lớn, nhiều con vật quý hiếm chạy tán loạn đi tìm nơi khác sinh sống. Nhìn vật thể cháy đen, ông thợ săn cả đời mới vài lần rời làng liền suy đoán, đây là một con vật, “nạn nhân” cháy rừng ở nước Lào, chạy đến đây thì không may “tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa”, gặp một đám cháy nhỏ khác, bị chết cháy. Quan sát kỹ hình dáng, ông thợ săn khẳng định đây là loài tinh tinh quý hiếm. Chính nhận định này là khởi nguồn cho một loạt câu chuyện rùng rợn sau này. 

Người thợ săn cho rằng xác chết là con vật quý hiếm nên mừng thầm, tìm cách đưa về làng. Ông tìm loại dây rừng bền chắc, dẻo, buộc vào xác “con tinh tinh”, vắt dây lên vai, kéo vượt qua quả đồi, đưa về làng cách đó hơn 3km. Về đến nhà thì trời chiều muộn, ông bỏ “con vật” ở góc sân, đợi sáng mai trời sáng sẽ tiến hành xử lí. 

Biết tin ông Ngạch săn được loài “động vật quý hiếm” xưa nay chưa từng xuất hiện ở địa phương, dân làng từ già đến trẻ nô nức kéo đến sân nhà ngắm nghĩa, trầm trồ ngợi khen “con vật” lạ. Ông Hoàng Văn Dũng, Trưởng thôn Đá Cóc nhớ lại, khi đó ông đã làm trưởng thôn, nghe tin nhà hàng xóm “săn” được “thú quý hiếm” nên cũng sang xem tình hình.

Kiểm lâm viên xin “đầu tinh tinh” làm kỷ niệm

Theo mô tả của ông trưởng thôn, xác “con tinh tinh” khi ấy đã bị biến dạng, cháy xém, đen thui, lưng gù, bắp chân vừa to vừa dài. Đặc biệt, quan sát thấy hai bàn tay co quắp, móng tay khá dài, chi trước phồng lên. Do bị cháy nên cằm hất lên, cổ rụt, khuôn mặt co lại khiến cả hàm răng nhe ra trắng nhởn. “Trông giống y hệt con tinh tinh mà mọi người được xem trong tranh ảnh, vô tuyến. Quả thật nó quá giống tinh tinh, khiến cả tôi khi đó cũng tin rằng đó là loài vật quý hiếm”, ông trưởng thôn trần tình. 

Vì thấy “con vật” có kích thước to, dài, dân làng còn khiêng ra giữa sân để đo chiều dài, cân nặng.Mọi người thực hiện động tác đo đạc với vẻ tò mò, hăng hái, cười nói rôm rả. Đến tận đêm muộn, mọi người mới tản ra, ai về nhà nấy. Gia đình ông thợ săn cũng đi ngủ sớm để sáng mai tiến hành mổ xẻ “con vật”.

Sáng hôm sau, ông Ngạch cùng anh em trong nhà và một số hàng xóm thân thích chuẩn bị dao, thớt, gầu múc nước, ra ao đầu làng. “Con tinh tinh” được khiêng theo để rửa sạch, mổ xẻ. Tổng cộng có khoảng trên mười người trực tiếp tham gia việc mổ xác “con tinh tinh”, cùng hàng chục người khác là dân làng tò mò đến xem. Người trực tiếp cầm dao lóc thịt, chặt xương là ông Đinh Viết Dung, em rể của ông Ngạch. Hoàn tất công việc, ông Dung còn giữ nguyên một chi trước của “con tinh tinh”, mang về treo ở gác bếp trong nhà làm kỷ niệm.

Cũng trong buổi sáng hôm đó, thông tin về việc dân làng bắt được “động vật quý hiếm” đã đến tai cơ quan chức năng. Một cán bộ kiểm lâm địa phương được cử đến. Vị kiểm lâm viên đến muộn, khi người làng đã hoàn tất xong việc mổ xẻ, nên ông chỉ chụp được 7 kiểu ảnh về bộ xương “tinh tinh”. Vị cán bộ kiểm lâm còn xin chiếc đầu “tinh tinh” về làm kỷ niệm. Trước khi rời đi, kiểm lâm viên đề nghị mọi người hoãn việc nấu cao lại để ông lên cấp trên báo cáo tình hình, nhưng cả một tuần sau mới thấy quay lại, khi đó nồi cao đã nấu xong từ lâu. 

Loại cao đặc biệt có màu đỏ nhạt

Cán bộ kiểm lâm vừa quay lưng đi, những người đàn ông cũng phớt lờ lời dặn dò. Sau khi xương, thịt được phân loại xong xuôi, bắt tay nấu “cao tinh tinh”. Ông trưởng thôn nhớ lại, khi đó ông còn năn nỉ mua lại một phần xương cốt để mang về nấu cao, nhưng không được ông thợ săn đồng ý. “Cũng may về sau tôi không mua được. Nghĩ lại đến giờ vẫn thấy rùng mình dựng hết gai ốc”, ông trưởng thôn nhớ lại.

Để chuẩn bị nấu cao, người nhà ông thợ săn chuẩn bị một cái nồi to, xây một lò bếp thật lớn, chất củi thành đống bên cạnh. Hơn chục người cả ngày lẫn đêm thay phiên nhau trực nồi cao. Lò lửa luôn được đốt hết công suất, lâu lâu lại thêm nước vào nồi, tránh việc nước cạn, có thể cháy nồi cao. Ai cũng háo hức chờ đợi “nồi cao quý” ra lò. Sau ba ngày ba đêm, việc nấu cao hoàn thành. Mọi người vớt cao ra đĩa, rồi để nguội. Theo hồi ức của những người chứng kiến, loại cao này khá mềm, có màu đỏ nhạt chứ không giống màu nâu, cứng như những cao khỉ thông thường. Mọi người cứ gạt đi: “Cả đời mới thấy tinh tinh một lần, đương nhiên cao tinh tinh phải khác cao khỉ chứ”. 

Một nhân chứng kể lại câu chuyện

Bõ công bao ngày háo hức chờ đợi, nay nồi cao nấu xong, mọi người liền đi mua rượu, ngâm với một phần cao rồi tò mò thưởng thức “rượu quý”. “Lộc bất tận hưởng”, rất đông dân làng cùng được uống loại rượu này chứ không riêng ai.

Nhân chứng Nguyễn Văn Đông (SN 1964, ngụ khu Dốc Cóc, xã Hoàng Xá, huyện Thanh Thủy, Phú Thọ), một người hôm đó tình cờ có mặt tại thôn Đồng Cóc, cũng được “thưởng thức” loại rượu này. Ông Đông nhớ lại, từ nhà ông đến nơi nấu cao tinh tinh chỉ hơn chục km. Khi đó ông thường xuyên qua đó chở đá thuê. Một hàng xóm của chủ nồi cao là người quen với ông Đông, nên hôm đó khi đang chở đá qua đường trước nhà, ông được mời vào nhà uống “rượu quý”. 

Nhân chứng nhớ lại: “Chủ nhà mời tôi uống hai chén nhỏ. Khi ấy tôi còn đùa với ông ấy là mang số còn lại uống hết đi thì anh ấy cười, không đồng ý, nói rằng rượu này quý, uống ít thì mới bổ, có tác dụng rồi cất cẩn thận vào góc tủ”. 

Ông Đông nhớ lại, không hiểu sao “cao tinh tinh” màu đỏ nhờ, nhưng khi pha vào rượu, hỗn hợp này lại có màu vàng như mỡ gà. Và đặc biệt, cảm giác gây gây khi uống vào thì đến chết vẫn không quên được. “Nói thật khi ấy mọi người nói là rượu quý, lại rất bổ, cả đời gặp một lần nên tôi mới uống hai chén. Nó gây xộc thẳng lên mũi, gây đến mức không thể tưởng tượng được vì trên đời này chưa có cái gì để so sánh”, nhân chứng nhớ lại.

Nồi cao hôm đó, sau khi cô đặc lại, có trọng lượng hơn 1kg. Trong thời gian chờ cao khô cứng để phân chia, mọi người rụng rời chân tay vì một nghi vấn. Mới nghe đặt giả thiết, người nào đã lỡ uống “cao tinh tinh”, cảm giác gây gây lại xộc lên, móc mồm móc miệng ọe ra cả tuần lê lết. 

Còn nữa...