Thấp thỏm canh hoa chờ tết

Trong dịp Tết cổ truyền hoa đào và quất vẫn được người dân được ưa chuộng nhất. Gần đây người dân Nhật Tân kỳ công chọn từng cành đào rừng ghép vào gốc đào phai Hà Nội, chăm sóc tỉ mỉ, cẩn thận nên sắc hoa cũng phong phú, đa dạng hơn, hứa hẹn một vụ hoa như ý. Thế nhưng, từ giữa tháng 12 đến nay, miền Bắc liên tục gánh chịu những đợt không khí lạnh tăng cường, nền nhiệt luôn ở ngưỡng 9 - 12 độ C, khiến những nụ đào, hồng không lớn nữa.

Ông Khương Văn Minh, một chủ đào ở làng hoa Nhật Tân cho biết: "Đúng thời điểm này năm ngoái, khi còn vài tuần là đến tết, các cây đào ở đây đã bung hoa gây thiệt hại cho nông dân. Tuy nhiên năm nay rét đậm kéo dài, khiến cả trăm gốc đào chờ tết bán cũng đứng trước nguy cơ thất thu do chậm nở".

Mọi nỗ lực của người dân từ đốt lửa đến thắp điện mong sao hoa nở kịp dịp tết

Cả một năm trồng đào, người dân Nhật Tân phấp phỏng nhất lúc này. Còn vài tuần là đến tết, đi đâu cũng thấy người trồng đào bàn tán về thời tiết và đưa ra các phỏng đoán. Song mỗi nhà đều có "chiến lược" riêng. Quan niệm của người trồng đào, nghề này là nghề "đánh bạc với trời, năm ăn năm thua" vì phụ thuộc đến 70-80% vào thời tiết.

Bà Lê Thị Hoan, một chủ vườn hoa khác cũng cho biết, vài năm trở lại đây, thời tiết tết không ổn định, năm nóng, năm lạnh đan xen nên người trồng hoa vất vả hơn trong khâu tính toán để chăm sóc cho đào. Từ nay đến tết nếu cứ rét đậm, rét hại như thế này, chúng tôi lại phải tìm phương án "sưởi ấm" cho đào, nếu không thì "mù" hết, không có hoa, mất ăn. Còn nếu không may trời đổ nắng, thì công sức cả năm bỏ sông, bỏ bể vì hoa bung hết, tết không có hàng mà bán hoặc có cũng không nhiều cành đẹp...

Có mặt tại làng hoa Tây Tựu, Từ Liêm vào sáng 13/1, theo quan sát của PV thì tại các vườn đào có khoảng 40% số cây đào đã hé nụ và hứa hẹn nở hoa đúng dịp tết, số còn lại do tiết trời lạnh giá nên nụ hoa chưa bung và vẫn có dấu hiệu tiếp tục "ngủ đông". Anh Nguyễn Văn Nam, một vườn đào tại đây lo lắng: "Do dự báo năm nay sẽ lạnh nên chúng tôi chủ động tuốt lá sớm, mặc dù đã làm đủ cách nào là thắp bóng điện sưởi, tưới nước, bọc giấy ủ ấm... nhưng với tiết trời này, khó có thể thu hoạch vụ đào như ý trong dịp tết".

Tại vườn đào Thịnh Vượng của gia đình anh Hoàng Văn Hùng,  hơn một nửa cây đào và quất đã được đính tíc-kê có tên tuổi địa chỉ của người mua. Theo anh Hùng, người dân tranh thủ mua đào và quất sớm để chọn cây đẹp và yên tâm hơn. Bởi lẽ với thời tiết này thì khó mà có đào nở đúng dịp Tết Nguyên đán, hơn nữa những ngày tới nếu tiết trời nắng ấm, nhiều cây đào sẽ nở bung trước tết.

Đầu tư trồng tới 1,5 mẫu hoa hồng, chi phí giống và phân bón tăng, cộng với đợt rét đậm, rét hại kéo dài khiến anh Nguyễn Thế Sơn, chủ vườn hoa ở Mê Linh như "ngồi trên đống lửa". Với 1,5 mẫu hoa hồng, anh Sơn phân ra từng khu để bán vào tết. "Lượng hoa và giá hoa năm nay chỉ bằng một nửa năm ngoái, cứ đà rét này nếu giá hoa đạt 2.000 - 2.500 đồng/bông thì may ra đủ vốn hoặc lãi chút ít thôi. Hơn 1 mẫu hoa hồng của tôi "nhắm" vào tết, thế mà trượt. Hiện nay 6 - 7 ngày, tôi mới được cắt một lần và chỉ được hơn 2.000 bông, nếu không căn đúng thì tết tôi cũng chỉ có vài nghìn hoa bán" - anh Sơn ngao ngán.

Nhiều chủ vườn hoa cho biết, giá đào và quất năm nay dự kiến đều cao do bất ổn về giống cũng như thời tiết. Giá quất tăng khoảng 20%, giá đào tăng đến trên 30%. Lý giải dự tính giá hoa tăng cao hơn mọi năm, anh Hùng cho biết, tiết trời này khó chọn được hoa nở ưng ý trong dịp tết, hơn nữa là do việc chăm hoa, quất năm nay cũng khó khăn hơn vì ít mưa, nếu có mưa thì lại là mưa a-xít không tưới rửa kịp thời sẽ bị thối quả, thối gốc.

Chống rét cho hoa

Ông Nguyễn Văn Chiến (57 tuổi), chủ vườn đào ở cụm 5 phường Nhật Tân cho biết: "Thời tiết rét đậm khiến dăm đào (nhánh nhỏ nhất của cành đào) đét và tái hơn, nụ cũng bé hơn. Vậy nên, với những cây đào thế, đào rừng ghép mắt, ông phải phủ kín nilon và thắp bóng điện bên trong cho nhiều gốc đào để ngăn mưa gió, giữ ấm cho cây. Những cây lớn, có thể thắp tăng cường hai bóng điện may ra đào phát triển tốt, ra hoa đúng dịp Tết Nguyên đán".

Ngoài những biện pháp như thắp đèn, bọc nilon ủ ấm, người dân trồng đào Nhật Tân còn tưới nước khoảng 3 ngày 1 lần để giữ độ ẩm cho đất giúp đào phát triển thuận lợi. Ngoài ra, họ phải bón thêm phân tổng hợp để cây đào có thêm dinh dưỡng chống chọi với tình trạng rét đậm kéo dài.

Không chỉ người trồng hoa làng hoa Nhật Tân, làng hoa Tây Tựu mà các hộ trồng hoa ở vùng lân cận cũng đang lo lắng chờ vụ thu hoạch hoa trong dịp tết. Bất chấp trời rét thấu xương, nhiều hộ vẫn đội mưa ra đồng cứu hoa. Ông Trần Văn Linh, một chủ vườn hoa ở Nhổn (Từ Liêm) tâm sự: "Hôm nào trời âm u tôi phải che lưới, tưới thêm nước để giữ ấm cho cây, đêm liên tục thắp điện, nhưng trời lạnh quá không biết những nụ hoa ly, loa kèn này có kịp bung thành hoa không.

Năm nay thời tiết khắc nghiệt với người trồng hoa quá, mọi năm tầm này nụ hoa đã phổng to rồi, nhưng giờ vẫn còn lép kẹp, ngày nào nhà tôi cũng có 4 - 5 người thay nhau chăm sóc, tưới nước, thắp điện nhưng vẫn không cải thiện được bao nhiêu, thôi thì mình vừa chống rét cho hoa vừa trông chờ thời tiết chứ biết làm sao".

Lo trượt mất hoa tết, nhiều người dân chăng thêm bóng điện 40W vào các luống hoa giữ ấm. Những ngày rét đậm này, phải chong điện suốt đêm mới mong hoa nở kịp. Đặc biệt hoa đồng tiền, nếu không được che chắn cẩn thận, bông hoa sẽ không đẹp, khẳng khiu và khó đều. Còn riêng giống đào nếu tiếp tục rét đậm sẽ không kịp nở hoa đúng dịp tết.

Theo anh Nguyễn Văn Thắng, một người ghép mắt đào kỳ cựu tại làng Nhật Tân cho biết, để cho ra một cây đào đẹp, người trồng hoa phải rất kỳ công, từ khâu chọn gốc, mắt đào, phương pháp ghép, cách chăm sóc, chế độ "dinh dưỡng" suốt một năm để cây đậu hoa đều, đẹp và nở đúng dịp tết. Theo anh Thắng, chi phí và công sức bỏ ra cho một vụ đào không nhỏ, đôi khi phải huy động tất cả các thành viên trong gia đình cùng làm: Trước hết phải tính thời điểm tuốt lá, lên lịch tưới tắm, chăm bón; trồng đào ghép còn phải ghép gốc; thuê nhân công làm đất; thuê vỉa hè bán đào... nên nếu thời tiết không ủng hộ, người dân có nguy cơ "mất tết" vì loài hoa này.

Với thời tiết rét đậm kéo dài đến gần tết như năm nay, mỗi chủ vườn đào vì thế phải mất thêm hàng chục triệu đồng để đầu tư mua nilon, tiền điện chống rét cho đào. Những ngày này, người dân ăn ngủ với đào, theo dõi sát sao tình hình thời tiết, tình hình nụ đào để áp dụng các biện pháp "kích thích" cho đào đón tết.

Tính các khoản chi phí mà người trồng hoa cộng lại thì năm nay giá đào, quất có khả năng giá sẽ cao, mặc dù kinh tế khó khăn. Vì thế,  nhiều gia đình đã chọn việc thuê gốc về chơi tết, hoặc mua lại gốc đã gửi từ tết năm trước. Đối với những vườn đào có thương hiệu thì số cây được đặt thuê và gửi đã gần kín vườn. Giá thuê mỗi gốc đào sẽ chênh nhau 1 triệu đồng so với giá trị của cây. Còn với việc gửi cây lại vườn, khi lấy cây người mua chịu một nửa giá trị của cây.

Việc thuê và mua lại gốc khiến cho đôi bên đều có lợi, người mua sẽ có cây đào chơi tết với giá rẻ. Nhiều chủ vườn hoa cho biết, dù giá hoa có đắt nhưng năm nay người trồng hoa thu nhập sẽ không cao do tiết trời khắc nghiệt.