Ông Lý, 50 tuổi, sau khi gia đình được đền bù giải tỏa và sở hữu nhiều căn hộ cho thuê, đã sớm đạt được tự do tài chính. Ý thức cao về sức khỏe, ông duy trì thói quen khám sức khỏe tổng quát định kỳ, thậm chí còn xét nghiệm chỉ số khối u mỗi ngày sau tuổi trung niên. Kết quả đầu năm vẫn tốt đẹp, mọi chỉ số đều bình thường.

Tuy nhiên, chỉ một tháng gần đây, ông bắt đầu đau bụng từng cơn. Dù đã dùng thuốc tiêu hóa, tình trạng không cải thiện khiến ông đi kiểm tra chuyên sâu. Kết quả nội soi cho thấy có tổn thương bất thường trong đường ruột, sinh thiết xác nhận là ung thư ác tính.

Điều khiến ông Lý khó chấp nhận là nửa năm trước vừa khám xong, sao giờ đã mắc ung thư?

Khám sức khỏe định kỳ nhưng bỏ qua các xét nghiệm chuyên sâu có thể khiến ung thư
âm thầm phát triển mà không phát hiện được (Ảnh minh họa)

Lý do là vì ông thuộc nhóm không nhạy với chỉ số khối u, và theo các chuyên gia, khối u marker (tumor marker) không phải là "tiêu chuẩn vàng" để sàng lọc ung thư.

Bác sĩ Phan Chiến Hòa, Trưởng khoa Ung bướu - Bệnh viện Trung Sơn (thuộc Đại học Hạ Môn), Trung Quốc cho biết: không có bất kỳ loại xét nghiệm nào là "vạn năng". Ngay cả những phương pháp sàng lọc chuyên biệt như chụp nhũ ảnh, siêu âm tuyến vú cũng không đảm bảo phát hiện được 100% ca ung thư.

Thêm vào đó, nhiều loại ung thư như ung thư não, hạch bạch huyết, tuyến tụy hay đường mật hiện vẫn chưa có phương pháp sàng lọc hiệu quả. Các chỉ số khối u vì vậy chỉ mang tính hỗ trợ, cần được kết hợp với các xét nghiệm lâm sàng khác để đưa ra chẩn đoán chính xác.

Có nên tiếp tục làm "khám tầm soát ung thư"?

Một số người hoài nghi, nếu khám tầm soát cũng không phát hiện được hết, thì làm để làm gì?

Câu trả lời là cực kỳ cần thiết. Bác sĩ Trương Khải - Trưởng khoa Phòng chống Ung thư, Bệnh viện Ung bướu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Y học Trung Quốc nhấn mạnh: nhiều loại ung thư không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tầm soát định kỳ có thể phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, nâng cao khả năng chữa khỏi và kéo dài sự sống.

5 hạng mục kiểm tra không thể bỏ qua trong khám tầm soát ung thư

Nội soi dạ dày và đại tràng

Dù nhiều người e ngại, hiện nay đã có nội soi không đau giúp bệnh nhân “ngủ một giấc là xong”. Đây là phương pháp "chuẩn vàng" để phát hiện và loại bỏ các polyp, chẩn đoán ung thư tiêu hóa.

Siêu âm gan kết hợp định lượng Alpha-fetoprotein (AFP)

Độ chính xác trong phát hiện ung thư gan lên đến 90%. Người có tiền sử viêm gan, uống rượu nhiều hoặc gia đình có người mắc ung thư gan nên kiểm tra 6 tháng/lần.

Chụp CT xoắn ốc liều thấp

Là phương pháp sàng lọc ung thư phổi nhạy gấp 4-6 lần so với X-quang phổi thông thường. Giúp phát hiện sớm các nốt nhỏ, khối u chưa triệu chứng.

Chụp nhũ ảnh (mammography) hoặc siêu âm vú

Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm ung thư vú.

Tế bào học cổ tử cung (TCT) kết hợp HPV

Phụ nữ từ 30 tuổi nên thực hiện, nếu kết quả bình thường có thể kiểm tra lại sau 3–5 năm. Phương pháp này có độ chính xác và độ hài lòng mẫu cao hơn phương pháp truyền thống.

Khi nhận kết quả khám sức khỏe, đừng bỏ qua các từ khóa sau

- Bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu tăng/giảm bất thường: Có thể là dấu hiệu của bệnh bạch cầu cấp tính hoặc mãn tính.

- Nốt đặc, nốt kính mờ, nốt hỗn hợp: Các nốt có bờ không đều, tốc độ phát triển nhanh, có gai nhú cần cảnh giác với ung thư phổi.

- "Tiếng vang thấp", "hình thái bất thường" trong siêu âm: Có thể liên quan đến khối u ác tính, cần kiểm tra sâu hơn.

- Polyp tuyến, polyp nhiều hoặc đường kính ≥2cm: Polyp tuyến có nguy cơ ung thư cao hơn polyp viêm, cần cắt bỏ và làm sinh thiết.

Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hoặc nghi ngờ từ kết quả khám, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa kịp thời để không bỏ lỡ "cơ hội vàng" trong điều trị.