Các trung tâm đào tạo và cấp bằng lái xe có nhiều bất cập, thậm chí cấp cả bằng lái cho người cụt chân, người ở tù… là những vấn đề được đề cập đến tại buổi giao lưu trực tuyến “Chung tay giảm thiểu tai nạn giao thông” hôm qua, 2/7.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường; Đại tá Trần Sơn Hà, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt và ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Chủ tịch Ủy ban ATGTQG đã tham gia buổi giao lưu.
Tiêu cực và sự cảm thông
Nhận được nhiều phản hồi nhiều nhất là lĩnh vực quản lý trật tự giao thông. Nguyên nhân khiến tình hình tai nạn giao thông gia tăng là do tình trạng mãi lộ của CSGT diễn ra thường xuyên và từ những khoản chi “không chính thức” này đã buộc các nhà xe phải “nhồi, nhét” khách, chạy quá tốc độ,… lái xe chỉ mất 5 phút “làm thủ tục” mỗi khi qua chốt giao thông rồi lại lao vun vút như thường. Có bạn đọc còn đề nghị Bộ trưởng Công an lập địa chỉ Facebook để người dân gửi những hình ảnh tiêu cực này.
Ông Trần Sơn Hà, Phó Cục trưởng Cục CSGT đường bộ, đường sắt cũng cho biết đây là vấn đề mà ngành trăn trở trong nhiều năm nay. Ngành Công an cũng đã có nhiều nỗ lực về vấn đề này. Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm, lực lượng CSGT đã xử lý gần 3 triệu trường hợp vi phạm giao thông với số tiền phạt lên tới 1.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, tai nạn vẫn phổ biến, mà 80% nguyên nhân là do người điều khiển phương tiện.
Ông Hà cũng cho rằng, vi phạm là quá phổ biến trong khi lực lượng CSGT của chúng ta quá mỏng. Bộ Công an đã chỉ đạo chặt chẽ các lực lượng, phải thực hiện theo pháp luật và sự giám sát của nhân dân. Đồng thời ban hành quy chế kiểm soát tiêu cực, đường dây nóng được đặt ở các Cục và các tỉnh thành, nhân dân phát hiện ra sai phạm của lực lượng CSGT hãy gửi về phản ánh. Tất cả trường hợp sai phạm đều được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Với 3 triệu trường hợp vi phạm trật tự giao thông 6 tháng đầu năm, đã có trên 20 trường hợp CSGT có vi phạm quy trình, thậm chí có vụ nhận tiền mãi lộ cũng bị xử lý nghiêm túc như chuyển khỏi lực lượng, hoặc xử lý trước pháp luật; Lập biên bản trên 400 trường hợp lái xe, chủ hàng vi phạm giao thông xuống đưa tiền cho CSGT. Hiện nay, chúng ta có 37 triệu mô tô, xe gắn máy, trên dưới 2 triệu ô tô trên tất cả các cung đường từ liên xã, huyện lộ,… đều có phương tiện tham gia giao thông, nhưng với lực lượng quá mỏng, không thể quán xuyến được.
Nhiều người không đồng tình với ý kiến của ông Hà khi ông cho rằng lực lượng CSGT quá mỏng, vì trên bất kì cung đường nào chạy qua địa phương nào cũng có CSGT của địa phương đó lập chốt gác. Vậy mà việc bỏ lọt những xe quá tải, xe chạy quá tốc độ gây đến tai nạn, vẫn xảy ra thì không khó để nhận ra “động cơ” phớt lờ này là gì… Thậm chí từ vụ “vỡ trận” ở bến xe Mỹ Đình, lực lượng CSGT đứng dày như thế nhưng vẫn có vi phạm xảy ra.
Ở khía cạnh khác, ông Hà trần tình, rõ ràng các cung đường đều có lực lượng cả, cũng có kiểm soát, nhưng kiểm soát không xuể, vì lực lượng mỏng. Trời nắng 40 độ lực lượng CSGT vẫn phải giăng ở ngoài đường kiểm tra, rất vất vả. Qua 1 tháng phối hợp với Bộ GTVT kiểm tra thì thấy rằng sai phạm này rất phổ biến, “khi chúng tôi kiểm tra, người ta tránh, núp vào quán ăn, trạm xăng, khi lực lượng rút họ lại hoạt động. Rõ ràng ý thức của lái xe và doanh nghiệp chưa chung tay thực hiện theo pháp luật”. Ông Hà cũng thông cảm với khó khăn của doanh nghiệp. Với mong muốn sự chia sẻ, ông Hà nói rằng, “Trời nắng nóng trên đường như thế, ai cũng muốn ngồi trong phòng mát, nhưng lực lượng cảnh sát giao thông phải làm việc trên đường suốt ngày, thậm chí còn bị tấn công. Như khi thực hiện Chỉ thị 22 của Ban Bí thư về bắt buộc đội mũ bảo hiểm thì hơn 20 cảnh sát hy sinh. Hàng trăm đồng chí bị thương. Phải chia sẻ những gian khổ đó, lực lượng của chúng tôi vẫn được Đảng, Nhà nước tin cậy, giao làm nòng cốt thực hiện nhiệm vụ, bởi nếu không cưỡng chế tính tự giác còn rất kém”.
“Còn thực tế có trường hợp lọt, quá tải, còn đồng chí nào vi phạm quy trình kiểm soát, để lọt,… thì đồng chí đó chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chúng tôi làm quyết liệt, nhất là ngày lễ, tết, các trường hợp quá tải phải giảm tải và chịu trách nhiệm nếu xảy ra vi phạm”- ông Hà nói.
Bị cụt chân, đi tù vẫn được cấp bằng lái xe?
Góp phần không nhỏ vào việc gây ra những vụ tai nạn giao thông thảm khốc là việc cấp giấy phép lái xe cho cả những người không đủ điều kiện, nhiều bạn đọc dẫn chứng về trường hợp tấm giấy phép của người lái xe cụt 2 chân vừa được phát trên truyền hình mới đây và đặt ra câu hỏi về công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Ông Trần Sơn Hà cũng nêu một trường hợp điển hình: Theo quy định của Bộ Y tế và Bộ GTVT thì phải đủ chân tay, tri giác, mắt tinh, tai thính mới được thi giấy phép lái xe. Nhưng ông đã từng hỏi cung 1 trường hợp lái xe khách gây TNGT không biết chữ. Khi gây tai nạn thì anh ta điểm chỉ. Hỏi học ở đâu, anh ta không trả lời được, vì làm thủ tục qua một người khác.
Vừa qua, xảy ra vụ tai nạn thảm khốc tại cầu Serepok làm 34 người chết, qua điều tra mới biết được, lái xe (đã chết trong vụ tai nạn) đã từng lĩnh án 8 năm tù vì buôn bán ma túy, thụ án 7 năm thì mãn hạn tù. Quá trình thụ án anh ta vẫn được đổi giấy phép lái xe… Nhiều trường hợp khác nữa, như vụ đổ xe ở Núi Guộc, Nghệ An, lái xe chỉ có 1 chân… Đây là một thực tiễn, chúng ta kiểm soát đầu vào chưa chặt, hoặc người ta làm giả hoặc thông qua một cách nào đó người ta lấy được giấy phép lái xe.
Còn Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường lý giải, thực tế chúng ta có thể gặp những trường hợp như vậy. Nhưng xét về mặt ý thức thì con số đó không lớn, đây chỉ là một vài trường hợp hy hữu, cố tình tìm mọi cách để có giấy phép, sau đó gây tai nạn. Đây là những trường hợp đáng lên án, trước sau gì pháp luật cũng tìm ra. Tuy vậy chúng ta không thể lấy những trường hợp này để đánh giá tổng thể. Vấn đề là phải làm thế nào để khơi dậy được trách nhiệm của người lái xe. Còn trong xã hội hiện nay, thì đây là số rất nhỏ. Thực tế chúng ta thực hiện rất đồng bộ và rất tốt.