Xung quanh kết quả phiên tòa giám đốc thẩm huỷ án "giết người" và "cướp tài sản" đối với ông Huỳnh Văn Nén (ở Hàm Tân, Bình Thuận), chúng tôi có cuộc trao đổi với luật sư Trần Vũ Hải (Đoàn luật sư Hà Nội - người từng bào chữa cho Huỳnh Văn Nén trong "vụ án vườn điều”).

Án oan chưa từng thấy ở Việt Nam

Luật sư Hải cho biết, năm 2004, ông cùng luật sư Phạm Hồng Hải và Bùi Đức Trường là những người từng nhận bào chữa miễn phí cho các bị cáo trong "vụ án vườn điều” xảy ra trước đó hơn 10 năm ở Bình Thuận, trong đó có Huỳnh Văn Nén. Vào thời điểm trên, Nén đã bị kết án tù chung thân về tội giết người, cướp tài sản trong vụ án mạng xảy ra ở Hàm Tân vào năm 1998.

Trong trại giam cũng như tại các phiên xét xử, Huỳnh Văn Nén mong các luật sư giúp mình kêu oan. Nén cho rằng mình đã bị ép cung, nhục hình. Vì sợ hãi, Nén đã khai 8 người nhà của vợ mình có liên quan đến "vụ án vườn điều”.

Cuối năm 2005, tất cả bị cáo của "vụ án vườn điều" được giải oan, trong đó có cả Huỳnh Văn Nén. Tuy nhiên Nén tiếp tục thụ án chung thân trong vụ án mạng nói trên và thụ án đến nay đã hơn 16 năm. Những năm sau này, các luật sư tiếp tục kiến nghị đến VKSND để kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ án Huỳnh Văn Nén.

Theo luật sư Hải, các luật sư cho rằng, những chứng cứ được nêu trong bản án sơ thẩm mâu thuẫn và không có giá trị để buộc tội Nén. Chính luật sư Hải cũng đã trực tiếp đến VKSND Tối cao nhiều lần để trình bày và đề nghị được cung cấp hồ sơ vụ án.

Luật sư Hải cho hay, cán bộ VKSND Tối cao nghe trình bày nhưng không thấy giải quyết ngay. Đến tháng 11/2013, ông Nguyễn Thanh Chấn được giải oan, luật sư Hải lập tức nói ông Huỳnh Văn Truyện (cha của Nén) ra Hà Nội để trực tiếp kêu oan.

Luật sư Hải bày tỏ sự vui mừng với việc Hội đồng thẩm phán Toà tối cao vừa quyết định hủy án cho Huỳnh Văn Nén để điều tra lại từ đầu. Ông Hải khẳng định, những chứng cứ hiện có không thể kết tội Huỳnh Văn Nén. Trong khi đó, nhiều bằng chứng cho thấy kẻ phạm tội trong vụ án đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.

Theo ông Hải, việc tuyên vô tội và trả tự do cho Huỳnh Văn Nén là điều đáng phải làm từ sớm. Luật sư Hải cũng đánh giá, chuyện một người bị oan trong 2 án mạng cách nhau 5 năm là điều chưa từng thấy ở Việt Nam, thậm chí trên thế giới.

"Hy vọng với những vụ án oan vừa qua, cơ quan tố tụng sẽ không để lặp lại những vụ án oan tương tự." - Luật sư Trần Vũ Hải chia sẻ.

Oan không được xin lỗi còn mất vợ

Huỳnh Văn Nén là cái tên được dư luận tỉnh Bình Thuận biết đến khi từng bị coi là hung thủ giết 2 mạng người trong 2 vụ án cách nhau 5 năm. Năm 1993, bà Dương Thị Mỹ (ở Tân Minh, Bình Thuận) bị giết trong vườn điều nhưng cơ quan công an không tìm được thủ phạm. Đến năm 1998, tại địa phương lại xảy ra vụ án mạng khác, bà Lê Thị Bông bị giết. Cơ quan công an bắt Huỳnh Văn Nén. Lúc này Nén còn bị cơ quan điều tra xác định là hung thủ (cùng với 8 người họ hàng) trong “vụ án vườn điều” 5 năm trước.

Đối với vụ án giết bà Lê Thị Bông, TAND tỉnh Bình Thuận xét xử vào tháng 8/2000,đã tuyên Huỳnh Văn Nén án chung thân về tội "giết người", "cướp tài sản" và "cố ý hủy hoại tài sản của công dân". Cuối năm 2000, Nguyễn Phúc Thành (một phạm nhân) đã có đơn tố giác một người tên là Nguyễn Thọ mới chính là hung thủ giết bà Bông, Nén cũng kêu oan nhưng không được xem xét.

Sau hơn 16 năm Huỳnh Văn Nén ngồi tù, VKS tối cao đã ra Kháng nghị giám đốc thẩm. Theo VKS tối cao, đây là vụ án không quả tang. Quá trình điều tra, xét xử vụ án đối với Huỳnh Văn Nén có nhiều thiếu sót, vi phạm tố tụng.

Năm 2006, cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận từng tổ chức xin lỗi công khai những người bị oan trong "vụ án vườn điều". Riêng Huỳnh Văn Nén không nhận được lời xin lỗi nào vì lúc này đang là phạm nhân của bản án vừa được hủy.

Cha của Huỳnh Văn Nén cùng lá đơn kêu oan cho con

Huỳnh Văn Nén từng xây dựng gia đình. Vợ Nén cũng từng đội đơn kêu oan cho chồng mà không được. Nay người vợ đã ly hôn với Nén đi lấy người khác. Ông Truyện (bố Nén) nay đã gần 90 tuổi.

Lãnh đạo xã Hàm Tân nơi gia đình Nén sinh sống cho biết, Nguyễn Thọ, người bị tình nghi là hung thủ thực sự của vụ án từ lâu đã bỏ đi khỏi địa phương đến nay chưa quay trở về lần nào.

Huỳnh Văn Nén được hủy án về 2 tội danh “giết người” và “cướp tài sản” nhưng vẫn bị giữ nguyên tội danh “cố ý hủy hoại tài sản của công dân”.