Diễn tập chống khủng bố tại một sân bay ở Việt Nam - Ảnh minh họa

Vào họng súng không tặc

“Đây là sự kiện chấn động Đà Nẵng lúc bấy giờ. Bởi lần đầu tiên xảy ra vụ không tặc sau giải phóng”, ông Nam Hà, nguyên Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng và ông Trần Xuân Thành, nguyên cán bộ của Phòng Bảo vệ chính trị (Công an tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng), những người tham gia công tác điều tra, phá án vụ chuyến bay bị không tặc năm 1978, mở đầu câu chuyện.

Ngày 28/6/1978, chiếc máy bay dân dụng mang số hiệu VNC 501 của Tổng cục Hàng không dân dụng Việt Nam khởi hành tại sân bay Đà Nẵng đi Buôn Mê Thuột, rồi đến TP Hồ Chí Minh. Khi bay đến không phận Tam Kỳ (Quảng Nam - Đà Nẵng) gần Quảng Ngãi, hành trình chuyến bay đang suôn sẻ thì xuất hiện bốn tên cầm lựu đạn, dao, súng ngắn đe dọa, khống chế tiếp viên và hành khách trên máy bay.

Ông Xuân (phải) vẫn còn nhớ rất rõ về vụ không tặc máy bay Việt
Ảnh: Hoàng Anh

​Cán bộ bảo vệ trên máy bay tên Huế ngày ấy chưa kịp trở tay liền bị bốn đối tượng hung hãn tước súng, rồi tiếp tục uy hiếp hai nữ tiếp viên tên Cúc và Thanh, bắt họ phải gọi tổ lái mở cửa hòng khống chế và điều hành máy bay. Tuy nhiên các nữ tiếp viên và bảo vệ kiên quyết không làm theo lời bọn cướp. Bọn chúng điên cuồng ra tay hành hung tiếp viên và hành khách. Chúng gí dao vào chị Cúc, bắn trọng thương chị Thanh và anh Huế, tiếp tục uy hiếp ép buồng lái phải mở cửa.

Tổ lái phòng thủ buồng lái lập tức điện báo về sở chỉ huy sân bay Đà Nẵng cho hạ cánh vì nghi có không tặc. Đồng thời quyết không để máy bay rơi vào tay bọn cướp. Nhiều lần uy hiếp không thành, bốn tên không tặc điên tiết dùng súng bắn thẳng vào buồng lái. Do đã chuẩn bị từ trước, các nhân viên trong buồng lái dùng súng chống trả khiến một tên cướp bị thương.

Máy bay lúc này đã quay về đến không phận Đà Nẵng, hạ thấp độ cao để chuẩn bị hạ cánh. Biết vụ cướp bất thành, hai tên trong bọn cướp cho nổ lựu đạn để phá hủy máy bay. Lựu đạn nổ khiến một tên chết tại chỗ và nhiều người khác bị thương. Máy bay hư hỏng nặng có nguy cơ rơi bất cứ lúc nào.

Đám cướp trở nên hoảng loạn. Phát hiện máy bay bay ngang qua đoạn sông Cẩm Lệ, hai tên cướp phá cửa phía sau nhảy ra ngoài và cả hai đều chết ở gần cầu Cẩm Lệ. Tên còn lại vẫn ngoan cố, không chịu đầu hàng, tiếp tục dùng súng bắn nhiều phát vào buồng lái và động cơ máy bay cho đến khi hết đạn mới nhảy xuống và chết trên đường băng sân bay Đà Nẵng.

Cái kết bi thảm

Nhận được tin báo, lực lượng chức năng ứng trực tại sân bay Đà Nẵng đã chủ động xử lý tình huống. Chó nghiệp vụ được huy động tới hiện trường. Lực lượng công an tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, đội ngũ y bác sỹ… trực sẵn, chờ máy bay hạ cánh. Công tác cấp cứu cho những người bị thương trên máy bay được tiến hành khẩn trương. Ông Huỳnh Xuân, nguyên Tổ phó Tổ Bảo vệ chính trị Công an huyện Hòa Vang, một trong những lực lượng chức năng có mặt ngay sau vụ không tặc ngày ấy, kể: “Công an chia ra các khu vực cầu Cẩm Lệ để khảo sát tình hình đồng thời bảo vệ hiện trường. Mặc dù hai tên cướp nhảy khỏi máy bay ở phía Nam cầu Cẩm Lệ nhưng thi thể lại trôi sang tận phía tây và bị biến dạng”.

Qua rà soát, Cơ quan cảnh sát điều tra xác định được ba tên nhảy khỏi máy bay là Châu Đình Kính, Trần Văn Thảo và Chênh Sênh Công. Riêng Châu Đình Dũng thì bị lựu đạn nổ chết. Theo ông Nam Hà và ông Trần Xuân Thành, mở rộng điều tra, cơ quan điều tra nhận diện nhiều nghi vấn về băng nhóm hoạt động đằng sau vụ không tặc này. Việc truy bắt kẻ chủ mưu được thực hiện khẩn trương.

Rà soát danh sách của chuyến bay hôm đó có một người tên Lý Quảng (thôn 1, Hòa Ninh, Hòa Vang) nhưng chuyến đó anh Quảng vẫn ở nhà. Anh Quảng lý giải không tham gia chuyến bay vì bị mất hết giấy tờ. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan điều tra xác định có kẻ đã mạo danh anh Quảng để đi trên chuyến bay đó, chính là Nguyễn Văn An (trú Khuê Trung, Cẩm Lệ, nguyên Đại úy Công binh ngụy quyền Sài Gòn).

An là kẻ chủ mưu thực hiện vụ không tặc này. Ngoài bốn đối tượng trực tiếp ra tay trên máy bay và bị tử vong, An còn móc nối nhiều đối tượng khác: Huỳnh Thị Sương (vợ An), Phan Ngọc Huệ, Hồ Thị Trúc Mai và Cao Văn Sơn. Đầu tháng 6/1978, An đã gặp Châu Đình Kính, qua tìm hiểu cả hai biết được ý đồ của nhau nên đã cùng lên kế hoạch tổ chức cướp máy bay để trốn đi nước ngoài. Để thực hiện kế hoạch, Kính móc nối với 3 đối tượng là Dũng, Thảo, Công. An chịu trách nhiệm lo giấy tờ và vé máy bay cho đồng bọn. Ngoài ra, An rủ thêm được Huệ, Sương, Mai và Sơn. Trực tiếp lên máy bay, An đem theo dao nhọn để ở túi trái cây. Số vũ khí khác, An cưa một bức tượng, cho lựu đạn vào trong rồi bỏ vào hộp, bên ngoài ghi: “Xin nhẹ tay, dễ bể. Ty Giáo dục Quảng Nam - Đà Nẵng kính tặng Phòng Học vụ TP HCM” rồi giao cho Kính mang lên máy bay. Chuyến bay khởi hành, An chỉ đạo Kính, Công, Thảo, Dũng ra mặt hành động. Vụ việc vỡ lở, An lẩn vào hành khách nhằm trốn thoát.

Vụ án nhanh chóng được phá thành công. Ngày 4/10/1978, Tòa án Quân sự xử phạt Nguyễn Văn An mức án tử hình, các đối tượng Huệ, Sương, Mai, Sơn từ 2-8 năm tù giam.